Για να μπορέσουμε να αναλύσουμε τους λόγους για τους οποίους η Εκκλησία της Κύπρου διαδραμάτιζε και διαδραματίζει μέχρι και σήμερα ρόλο στην πολιτική ζωή της Κύπρου αλλά και να αποκτήσουμε ολοκληρωμένη εικόνα για τις διαχρονικές σχέσεις του ΑΚΕΛ με την Εκκλησία θα έπρεπε να προβούμε σε πολύ πιο εκτενή ανάλυση κάτι που μας περιορίζει το συγκεκριμένο άρθρο.
Εκείνο που μπορούμε να πούμε εν συντομία είναι πως η οικονομική δύναμη της Εκκλησίας και η άμεση σύνδεση της με τις προνομιούχες τάξεις της Κύπρου την κατέστησαν πολιτική δύναμη στον τόπο μας αντιπροσωπεύοντας τη δεξιά και το βαθύ συντηρητισμό. Είναι γι’ αυτό που από την ίδρυση του ΚΚΚ, η Εκκλησία εξαπόλυσε τεράστια έως και λυσσαλέα επίθεση εναντίον του, φτάνοντας σε σημείο να καλέσει την αποικιοκρατικό καθεστώς να το χτυπήσει. Στον αντίποδα, το ΑΚΕΛ ποτέ δεν πολέμησε την Εκκλησία, ούτε ως θρησκεία και ούτε ως θεσμό.