09 Φεβρουαρίου 2014, ΕΤΚΑ-ΠΕΟ, Λευκωσία
Έντιμε Πρόεδρε της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής κ. Τάσου,
Έντιμε Βουλευτή και μέλος της Γραμματείας της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ κ. Λουκαΐδη,
Αγαπητέ εκπρόσωπε του Υπουργείου Παιδείας κ. Γαβριήλ,
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Φίλες και φίλοι,
Συμμαθητές, συμμαθήτριες,
Η ΠΣΕΜ έχει καταφέρει να καθιερωθεί τόσο μέσα από τις νομοθεσίες που έχουν ψηφιστεί τα τελευταία χρόνια, όσο και μέσα από την υπεύθυνη στάση, τις αντιδράσεις και τις παρεμβάσεις της στα θέματα που αφορούν την Παιδεία μα και την κοινωνία, ευρύτερα.
Οι Συντονιστικές (ΕΣΕΜ και ΠΣΕΜ) έχουν κατοχυρώσει το δικαίωμα συμμετοχής των μαθητών στις αποφάσεις που τους αφορούν. Με τις Συντονιστικές απέκτησαν επιτέλους οι μαθητές φωνή, δικαίωμα άποψης, δράσης μα και αντίδρασης όπου νιώθουν ότι διακυβεύονται τα δικαιώματα και το καλώς νοούμενο συμφέρον τους.
Ενώ όμως η ΠΣΕΜ, ως η νομοθετικά θεσμοθετημένη οργάνωση των μαθητών, καταξιώνεται ανάμεσα στον μαθητόκοσμο και στην κοινή γνώμη, δεν τυγχάνει της ίδιας αντιμετώπισης/εκτίμησης στα διάφορα επίσημα σώματα στα οποία συμμετέχει και στα οποία δυστυχώς παραγνωρίζεται και δεν λαμβάνεται υπόψη ως ισότιμο μέλος, παρά τις πρόνοιες των νόμων και των κανονισμών. Έτσι, ενώ ο Νόμος αλλά και η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, εγγυούνται στο παιδί το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης της γνώμης του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα το αφορά, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Υποχρεωνόμαστε ακόμα να προβαίνουμε σε παραστάσεις και να λαμβάνουμε μέτρα, μόνο και μόνο για να μας δοθεί το δικαίωμα λόγου και συμμετοχής στις συζητήσεις των θεμάτων που μας αφορούν. Δυστυχώς είναι πολλά τα παραδείγματα:
Πρόσφατα, γίναμε όλοι μάρτυρες, αποφάσεων του κράτους που λήφθηκαν ερήμην μας, ενώ είμαστε οι άμεσα επηρεαζόμενοι. Το ίδιο συμβαίνει και στα σχολεία όπου σε αρκετές περιπτώσεις, υπάρχει υποτίμηση με αποτέλεσμα να μη λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις μας με αποτέλεσμα η συμμετοχή των εκπροσώπων μας σε επιτροπές και συμβούλια του σχολείου να έχει τυπικό και όχι ουσιαστικό χαρακτήρα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που βρεθήκαμε αντιμέτωποι με φαινόμενα προσπάθειας χειραγώγησης και επηρεασμού μέχρι ακόμη και του ίδιου του αποτελέσματος των μαθητικών εκλογών.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι ενημερώσεις της ΠΣΕΜ ακόμα και αυτές που αφορούν λήψη μέτρων και συμμετοχή σε οργανωμένες εκδηλώσεις, δεν κοινοποιούνται στους μαθητές.
Υπάρχει ακόμα το φαινόμενο της έντονης αμφισβήτησης των μελών των Συντονιστικών Επιτροπών από τις διευθύνσεις των σχολείων τους.
Όμως το αναμενόμενο, θα ήταν η ενθάρρυνση και όχι η παρεμπόδιση της ενεργούς συμμετοχής των μαθητών στις δημοκρατικές διαδικασίες. Η εξοικείωση μας με τα δημοκρατικά θέσμια πρέπει να αποτελεί επιδίωξη του κράτους, των άλλων φορέων και των διευθύνσεων των σχολείων, καθώς με αυτό τον τρόπο και μέσα από αυτή την άσκηση θα γίνουμε οι αυριανοί ενεργοί και κριτικά σκεπτόμενοι πολίτες. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια βρίσκεται και η εισήγηση της ΠΣΕΜ για το Μαθητικό Συνδικαλισμό. Ζητούμε κατοχύρωση του δικαιώματος των μαθητών να δραστηριοποιούνται σε Μαθητικές Οργανώσεις. Με αυτό τον τρόπο θα καλλιεργηθεί το ενδιαφέρον όλων των μαθητών για τα κοινά και θα θωρακιστούν απέναντι σε φαινόμενα που απειλούν τη δημοκρατία και τους θεσμούς της.
Η ΠΣΕΜ θεωρεί υποχρέωση της να υπενθυμίσει όσους επιλέγουν να ξεχνούν, ότι έχουν παρέλθει οι εποχές που οι μαθητές ήταν καθηλωμένοι στη θέση του αντικειμένου της εκπαίδευσης και δέχονταν παθητικά τις ενέργειες των άλλων. Αποτελούμε αναγνωρισμένα και αδιαμφισβήτητα το υποκείμενο της εκπαίδευσης και ως τέτοιο, έχουμε δικαιώματα τα οποία διεκδικούμε και απόψεις τις οποίες θα εκφράζουμε. Είμαστε σε θέση να κρίνουμε, να επιλέγουμε και να δρούμε.
Δυστυχώς σήμερα, με αιτία και αφορμή την οικονομική κρίση βλέπουμε να παραγνωρίζονται δικαιώματα των παιδιών, που είναι κατοχυρωμένα από Διεθνείς Συμβάσεις. Ως ΠΣΕΜ, επισημαίνουμε ότι η οικονομική κρίση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως αφορμή για να παραγνωρίζονται βασικά δικαιώματα των μαθητών. Κατά τη γνώμη μας, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν οφείλεται στις οικονομικές δυσκολίες και στις διαδικασίες για τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται όταν οι λύσεις που επιζητούνται για αυτά τα προβλήματα, δεν λαμβάνουν υπόψη τις συνέπειες στους ανθρώπους και μάλιστα θυσιάζουν τις ανάγκες και τα αναφαίρετα δικαιώματα των παιδιών.
«Τα κράτη πρέπει να παίρνουν κατάλληλα μέτρα για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση όπως θέσπιση δωρεάν εκπαίδευσης και προσφοράς χρηματικής βοήθειας σε περίπτωση ανάγκης». Αυτό προνοεί η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ως ΠΣΕΜ, θεωρούμε ότι τώρα είναι η ώρα της ανάγκης για βοήθεια, χρηματική ή άλλη. Τώρα που οι μαθητές και οι οικογένειες τους βρίσκονται στη χειρότερη οικονομική κατάσταση από οποιαδήποτε άλλη περίοδο. Αυτή την περίοδο το μόνο, που δεν αναμενόταν από ένα κράτος που σέβεται τις Διεθνείς Συμβάσεις, είναι η περαιτέρω επιβάρυνση των μαθητών όπως έγινε με την επιβολή κομίστρων στις σχολικές διαδρομές. Η ΠΣΕΜ εναντιώθηκε, έδωσε και δίνει αγώνες ενάντια στην επιβολή του μέτρου. Το κράτος οφείλει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του για:
δωρεάν, ανοιχτή και προσιτή εκπαίδευση σε κάθε παιδί
Λήψη μέτρων για ενθάρρυνση της φοίτησης και όχι δημιουργία προσκομμάτων σε αυτή
μείωση του ποσοστού εγκατάλειψης του σχολείου
εξασφάλιση ίσων ευκαιριών
εξασφάλιση σε όλους της πρόσβασης στην ανώτατη παιδεία με όλα τα κατάλληλα μέσα
Η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση σε όλους τους μαθητές σε συνάρτηση πάντα με τις ικανότητες του καθενός, δυστυχώς, παρά τις διακηρύξεις, ακόμα αποτελεί -αν αποτελεί, βέβαια, για όλους- στόχο και όχι πραγματικότητα. Η εξίσωση των εκπαιδευτικών ευκαιριών ήταν πάντα ένα από τα πιο σημαντικά και πιεστικά αιτήματα των μαθητών και της ευρύτερης κοινωνίας. Δυστυχώς, η πολιτεία θεωρεί ότι η υποχρέωση της για ίσες ευκαιρίες εξαντλείται στην παροχή δωρεάν φοίτησης στα δημόσια σχολεία και δηλώνει περήφανη για την προσφορά της. Παραγνωρίζεται εντελώς, ο ρόλος της παραπαιδείας καθώς και των άλλων μορφωτικών ερεθισμάτων που μπορούν να έχουν μόνο όσοι μπορούν να πληρώσουν γι αυτά, με αποτέλεσμα τα παιδιά των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων να βρίσκονται πάντα σε μειονεκτική θέση. Στις μέρες μας όμως, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, ακόμα και αυτή η επίπλαστη ισότητα ευκαιριών, βλέπουμε να απειλείται.
Οι ευκαιρίες για συμμετοχή στα διάφορα ευρωπαικά προγράμματα που -θεωρητικά και μόνο- προσφέρονται προς όλους τους μαθητές, από τη στιγμή που προϋποθέτουν κόστος για τον μαθητή, έχουν σαν αποτέλεσμα να αξιοποιούνται από τους προνομιούχους και όχι από αυτούς που τα έχουν πραγματικά ανάγκη, καθώς στερούνται άλλων ερεθισμάτων. Έτσι, οι ανισότητες πολλαπλασιάζονται και κάποια παιδιά αποκόπτονται από το μαθητικό σύνολο, με κίνδυνο περιθωριοποίησης.
Η επιβολή κομίστρων και άλλων τελών, η προώθηση εκπαιδευτικών μέσων που δεν προσφέρονται δωρεάν αλλά απαιτούν πληρωμή, η προσπάθεια μείωσης των τμημάτων των Δημόσιων Πανεπιστημίων, αποτελούν ενέργειες που αναπόφευκτα οξύνουν τις ανισότητες.
Πρώτιστο καθήκον του κράτους είναι να καταστήσει αχρείαστη την παραπαιδεία. Ως ΠΣΕΜ, έχουμε πειστεί ότι η Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση έχει τη δυνατότητα να συμβάλει, σε μεγάλο βαθμό, στην επίλυση αυτού του προβληματος που ταλανίζει χιλιάδες οικογένειες. Αναμένουμε ότι με τη σωστή εφαρμογή της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης θα αυξηθούν τα ερεθίσματα και οι μαθησιακές προκλήσεις προς το σύνολο των μαθητών. Σε συνάρτηση με την αλλαγή και απλοποίηση του τρόπου πρόσβασης στην τριτοβάθμια δωρεάν δημόσια εκπαίδευση, και την αύξηση αντί κατάργηση των τμημάτων και θέσεων στα δημόσια πανεπιστήμια, θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα προς την απάβλυνση των ανισοτήτων.
Θεωρούμε αναφαίρετο δικαίωμα των μαθητών από τη μια και υποχρέωση της πολιτείας από την άλλη, τη δημιουργία ενός ανθρωποκεντρικού και δημοκρατικού σχολείου που να καλλιεργεί την κριτική σκέψη και τις ανθρωπιστικές αξίες. Ενός σχολείου που να αντιλαμβάνεται τη Δημόσια Εκπαίδευση ως κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα για όλους. Είναι αίτημα μα και δικαίωμα μας ένα νέο σχολείο που θα μας δίνει πολύπλευρη μόρφωση και δεν θα περιορίζεται στην προσφορά στείρας γνώσης. Που θα πάψει να είναι εξεταστοκεντρικό και στόχος του θα είναι να μας μάθει τον τρόπο να μαθαίνουμε.
Η ΠΣΕΜ θα συνεχίσει τον αγώνα και την πάλη για τα δικαιώματα των μαθητών. Δεν θα σταματήσει να επαγρυπνά και να καταγγέλει όποτε προκύπτει ανάγκη, πρακτικές που υποβαθμίζουν τους μαθητές και παραγνωρίζουν τα δημοκρατικά τους δικαιώματα όπως αυτά προκύπτουν μέσα από τις Διεθνείς Συμβάσεις και τους νόμους της Δημοκρατίας που τους υιοθέτησαν.
