Το ΑΚΕΛ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της όλης πορείας εδραίωσης αλλά και βελτίωσης του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Από τα χρόνια της αποικιοκρατίας, όταν οι Βρετανοί επανάφεραν τις εκλογές για τις δημοτικές αρχές, η Αριστερά με εκλεγμένους προοδευτικούς ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και πρωτοκλασάτα στελέχη της όπως ο Πλουτής Σέρβας και ο Αδάμ Αδάμαντος, μετέτρεψε τους Δήμους και τις Κοινότητες σε φορέα διεκδίκησης της ελευθερίας και της κοινωνικής πολιτικής.