Συνεχίζεται ο αντικατοχικός αγώνας για ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας και επανένωση της Κύπρου
Η 1η Οκτωβρίου, επέτειος και εθνική ημέρα ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ημέρα υπεράσπισης της κυπριακής ανεξαρτησίας, αλλά και ημέρα προβληματισμού και περισυλλογής για τα όσα προηγήθηκαν και όσα ακολούθησαν την ανεξαρτησία. Σήμερα συμπληρώνονται 52 χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας. Επί 52 έτη το θαλασσοδαρμένο σκαρί της Κυπριακής Δημοκρατίας περνά μέσα από τρικυμίες και φουρτούνες που γίνονται χειρότερες από τις υπονομεύσεις του πληρώματος. Επί 52 έτη αυτό το σκάφος δεν βρήκε το λιμάνι του...
Η κολοβή ανεξαρτησία
Η ανεξαρτησία του 1960 ήταν μια ανεξαρτησία κολοβή υπό την κηδεμονία του αποικιοκράτη Βρετανού και των λεγόμενων «μητέρων πατρίδων», Ελλάδας και Τουρκίας, με τη στρατιωτική παρουσία και των τριών ΝΑΤΟϊκών χωρών στο νησί και τα εγγυητικά-παρεμβατικά δικαιώματα. Στο τέλος της ημέρας, αυτή η ανεξαρτησία άφηνε όλους τους υπόλοιπους ικανοποιημένους εκτός από τον άμεσο ενδιαφερόμενο, τον κυπριακό λαό.
Οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και η Συνθήκη Εγγυήσεως άφηναν ικανοποιημένη τη Βρετανία αφού εξασφάλιζε τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με τις «κυρίαρχες» στρατιωτικές της βάσεις. Μέσα από ένα ΝΑΤΟϊκό διακανονισμό ικανοποιήθηκαν επίσης η Ελλάδα και η Τουρκία. Η αναπνέουσα με ένα βρετανικό και ένα αμερικάνικο πνεύμονα Ελλάδα (κατά τη γνωστή έκφραση του Γεώργιου Παπανδρέου του πρεσβύτερου) εκτέλεσε τον «εθνικό της ρόλο» στα πλαίσια και του ιμπεριαλιστικού παιχνιδιού διατηρώντας την πρόφαση της λεγόμενης πολιτικής δικαίωσης του «αλύτρωτου ελληνισμού». Διαμέσου της πολιτικής του «διαίρει και βασίλευε» οι Βρετανοί αποικιοκράτες ενέπλεξαν με την ένοπλη δράση της ΕΟΚΑ, την Τουρκία στο παιχνίδι του Κυπριακού από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 με τη συμμετοχή της στην Τριμερή με τη σύμφωνο γνώμη και της Ελλάδας. Η Τουρκία από το πουθενά ενεπλάκη στο Κυπριακό και έκτοτε διατηρεί τον πρωταγωνιστικό καταστροφικό της ρόλο. Με τις τότε συμφωνίες η Τουρκία όπως και η Ελλάδα απέκτησαν εγγυητικά επεμβατικά δικαιώματα, ενώ «ενίσχυσαν» τα ιμπεριαλιστικά σχέδια με την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων, της ΕΛΔΥΚ και της ΤΟΥΡΔΥΚ.
Οι Βρετανοί αποικιοκράτες, ειδικοί στην πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» (βλ. επίσης Ινδία), αξιοποίησαν πλήρως τον άσο που τους παραχώρησε η ε/κ Δεξιά και Ακροδεξιά με τις λανθασμένες τους επιλογές που κατέληξαν σε αδιέξοδο με αποτέλεσμα να αποδεχθούν υπό πίεση μια κολοβή ανεξαρτησία.
Ο λαϊκός αντιαποικιακός αγώνας και η διασπαστική πολιτική της Δεξιάς
Υπενθυμίζουμε ότι ο αντιαποικιακός αγώνας του κυπριακού λαού γιγαντώθηκε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την αθέτηση των υποσχέσεων του Δυτικού λεγόμενου «ελεύθερου κόσμου».
Με το ΑΚΕΛ και το Λαϊκό Κίνημα στην πρωτοπορία ο αντιαποικιακός αγώνας του λαού για αυτοδιάθεση γιγαντώθηκε στις δεκαετίες του 1940-50 συνδυάζοντάς τον παράλληλα με τους κοινωνικούς και συνδικαλιστικούς αγώνες. Ο αντιαποικιακός μαζικός αγώνας της Αριστεράς σε σχέση με τη διασπαστική δράση της Δεξιάς πλεονεκτούσε σε αρκετά σημεία. Η πολιτική της ενότητας και των ενιαίων μετώπων της Αριστεράς που δεν άφηνε έξω από το παιχνίδι ούτε τους Τ/κ, αλλά ούτε καν την αντικομμουνιστική σοβινιστική Δεξιά θα απέτρεπε τους Βρετανούς από το να εφαρμόσουν με τόση ευκολία την προσφιλή τους πολιτική του «διαίρει και βασίλευε». Οι στενές ταξικές σχέσεις του Λαϊκού Κινήματος θα ευκόλυναν τη μη αντίδραση των Τ/κ, των οποίων η δική τους εθνικιστική-σοβινιστική ηγεσία άρπαξε την ευκαιρία από τη δράση της ε/κ ακροδεξιάς και με τη συμβολή των Βρετανών μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι της αποτροπής της αυτοδιάθεσης-ένωσης προτάσσοντας την πολιτική της διχοτόμησης.
Η επιλογή του ένοπλου αγώνα έβλαψε την Κύπρο
Είναι ξεκάθαρο, όσο και αν δεν επιθυμούν κάποιοι να το δουν, ότι ο ένοπλος αγώνας έβλαψε την υπόθεση του κυπριακού λαού. Ακόμη περισσότερο, αφού αυτή η λανθασμένη επιλογή της Δεξιάς δεν ήταν επιλογή «αρχών», αλλά μια διασπαστική κίνηση σε μια προσπάθεια να αναλάβει τα ηνία του αντιαποικιακού αγώνα από την πρωτοπόρα Αριστερά. Εάν προσθέσουμε σε αυτά τον αντικομμουνιστικό και σοβινιστικό χαρακτήρα της ηγεσίας του ένοπλου αγώνα και ιδιαίτερα του ολετήρα της Κύπρου, Γεώργιου Γρίβα, τότε όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε πόσο ευκολότερο ήταν για την αποικιοκρατία να θέσει σε ισχύ τα σχέδιά της. Στα χρόνια που ακολούθησαν η Δεξιά επέβαλε την αντίληψη της επιτυχίας του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ χτίζοντας γύρω από την εν λόγω οργάνωση ένα μυθικό πέπλο εξιδανίκευσης και ηρωισμού. Στην ουσία όμως και παρά τις εκ αντιθέτου θέσεις, ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν αποτυχημένος, αφού δεν κατέληξε με επίτευξη των στόχων που έθεσε. Εκτός και αν θεωρούμε ότι η ΕΟΚΑ «αγωνίστηκε» για την ανεξαρτησία της Κύπρου, κάτι που θα δικαιολογεί τη θριαμβολογία και τη θεωρία της νίκης «ενός αριθμού αγωνιστών ενάντια στη μεγάλη βρετανική αυτοκρατορία». Δυστυχώς γι’ αυτούς η πραγματικότητα είναι η αντίθετη. Οι λανθασμένες επιλογές της Δεξιάς με τον ένοπλο αγώνα και η συνεπακόλουθη εμπλοκή της Τουρκίας στο Κυπριακό οδήγησαν εν τέλει στην κολοβή ανεξαρτησία του 1960. Μια ανεξαρτησία που σχεδόν κανείς στην Κύπρο δεν είδε με καλό μάτι.
Η υπονόμευση της ανεξαρτησίας
Μέσα στους Ε/κ, μεγάλη μερίδα της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς είδαν την ανεξαρτησία ως τη δημιουργία ακόμη ενός «ελληνικού» κράτους και απεχθάνονταν τα όντως υπερδικαιώματα που απέκτησε η τ/κ μειονότητα που είχε αναβαθμιστεί σε κοινότητα. Δεξιά και Ακροδεξιά άρχισαν άμεσα την υπόσκαψη της Κυπριακής Δημοκρατίας θεωρώντας την ως ένα μεταβατικό στάδιο προς την ένωση. Από την άλλη η τ/κ ακροδεξιά ακολουθούσε την ίδια πολιτική. Παρά τα κέρδη της από την ανεξαρτησία, η σοβινιστική ηγεσία υιοθέτησε ως επίσημη της πολιτική την παρελκυστική προσπάθεια ανατροπής του Συντάγματος και τη δημιουργία τέτοιων συνθηκών που θα οδηγούσαν στη διχοτόμηση.
Μόνο κοινό σημείο της Ακροδεξιάς και στις δύο πλευρές παρέμεινε ο αντικομμουνισμός και τα κτυπήματα προς το ΑΚΕΛ και το Λαϊκό Κίνημα. Στα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας μέχρι και το δίδυμο ΝΑΤΟϊκό έγκλημα του 1974 με το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, ε/κ και τ/κ Δεξιά μοιράζοντας χρηματοδοτήσεις της CIA καταδίωξαν την Αριστερά και προχώρησαν σε πάμπολλα εγκλήματα κατά του Λαϊκού Κινήματος που στην ουσία στρέφονταν ενάντια στο καλό της Κύπρου και του λαού μας, αφού η Αριστερά παρά τις διαφωνίες της με τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου ήταν η μόνη δύναμη που στην ουσία στήριξε την Κυπριακή Δημοκρατία και τη συμβίωση και τη συνεργασία Ε/κ και Τ/κ. Έχοντας τη λιγότερη ευθύνη για την κατάληξη του αντιαποικιακού αγώνα, η Αριστερά επωμίστηκε το φορτίο της στήριξης των προσπαθειών επιβίωσης της ανεξαρτησίας μπροστά στα άνομα ιμπεριαλιστικά σχέδια, παλεύοντας παράλληλα για την ολοκλήρωσή της.
Οι Συμφωνίες που επήλθαν ως συμβιβασμός με τον ιμπεριαλισμό, δημιούργησαν εκείνους τους επεμβατικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιήθηκαν στην πορεία για να καταλύσουν την ήδη ακρωτηριασμένη ανεξαρτησία της Κύπρου. Την ίδια στιγμή βασικά άρθρα του Συντάγματος που δεν μπορούσαν να τροποποιηθούν υπέθαλπαν την τριβή και τις αντιθέσεις μεταξύ Ε/κ και Τ/κ, δημιουργώντας έτσι το υπόστρωμα για διαιώνιση των τεταμένων σχέσεων που ήδη υπέθαλπε ο σοβινισμός οδηγώντας στα γνωστά καταστροφικά γεγονότα του διαχωρισμού. Το ΑΚΕΛ είχε εισηγηθεί στον Μακάριο να μην υπογράψει τις Συμφωνίες και πρότεινε τον τερματισμό του ένοπλου αγώνα και τη συνέχιση του μαζικο-πολιτικού αγώνα για πραγματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των Βρετανών και των εκπροσώπων του κυπριακού λαού για επίτευξη μιας καλύτερης συμφωνίας, η οποία δεν θα περιέκλειε όλα αυτά τα αρνητικά στοιχεία.
Δυστυχώς ο Μακάριος και η Δεξιά δεν έκαναν αποδεχτή αυτή την εισήγηση αφού απλά αυτή θα σήμαινε αυτόματα ότι παραδεχόταν ότι η τακτική του ένοπλου αγώνα απέτυχε και θα έχανε την πολιτική της κυριαρχία στη μετα-αποικιακή περίοδο.
Το ΑΚΕΛ υπερασπίζεται την ανεξαρτησία
Το ΑΚΕΛ παρά τις διαφορές με τον Πρόεδρο Μακάριο για τις συμφωνίες και τις πρώτες προεδρικές εκλογές στήριξε όσο κανείς τον τότε Πρόεδρο στις προσπάθειες για λειτουργία της κολοβής ανεξαρτησίας και για ολοκλήρωσή της. Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε η νεαρή Κυπριακή Δημοκρατία λόγω των ΝΑΤΟϊκών μεθοδεύσεων και των εκ έσω πολέμιών της δυστυχώς δεν μπόρεσαν να ανατραπούν. Καπετανάτα, ένοπλες ομάδες, προβοκάτσιες, δολοφονίες, οι διακοινοτικές συγκρούσεις και η ΝΑΤΟϊκή επιδρομή των Τούρκων το 1964 οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή.
Παρά τις πάμπολλες προειδοποιήσεις της Αριστεράς, τους αγώνες της και την αμέριστη συμπαράσταση των σοσιαλιστικών χωρών και του Κινήματος των Αδεσμεύτων, οι ΝΑΤΟϊκές μεθοδεύσεις και οι ντόπιοι εντολοδόχοι τους πέτυχαν στο εγκληματικό τους έργο με την ντε φάκτο διχοτόμηση της Κύπρου από το 1974.
Παρόλη τη διαφωνία με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, το ΑΚΕΛ που ουδέποτε ήταν πολιτική δύναμη της άρνησης, έβαλε κάτω τη δική του πρόταση. Το ΑΚΕΛ πήρε θέση για αγώνα σταδιακής απαλλαγής από τα αρνητικά και ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας, δίνοντας μεγάλη σημασία και στην πάλη για φιλία και συνεργασία των δύο κοινοτήτων.
Το Λαϊκό Κίνημα με μαζικές κινητοποιήσεις πέτυχε τη νομιμοποίηση του ΑΚΕΛ και των Οργανώσεών του, κόντρα στις όποιες ΝΑΤΟϊκές προσυνεννοήσεις. Από την πρώτη στιγμή η Αριστερά με όλες τις δυνάμεις της εκτίμησε ότι η έστω ακρωτηριασμένη ανεξαρτησία δημιουργούσε νέες προϋποθέσεις στον κυπριακό εθνικό-απελευθερωτικό αγώνα. Η διεθνής αναγνώριση παρείχε στην Κύπρο βήμα για περαιτέρω αγώνες για ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας μακριά από το ΝΑΤΟ. Το ΑΚΕΛ στήριξε θυσιάζοντας αρκετές φορές τα κομματικά συμφέροντα, την ενότητα, ενώ έδωσε και θυσίες για τις σχέσεις Ε/κ και Τ/κ.
Θύμα του ΝΑΤΟϊκού ιμπεριαλισμού η Κύπρος
Δυστυχώς τα άνομα σχέδια του ιμπεριαλισμού και των ντόπιων πρακτόρων του και στις δύο κοινότητες οδήγησαν την Κύπρο στα τραγικά γεγονότα που κατέληξαν στην ντε φάκτο διχοτόμηση με το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή. Σε αυτό τον αγώνα, η Αριστερά θυσίασε ακόμη και τέκνα της στην πάλη ενάντια στο σοβινισμό. Αγωνίστηκε σφόδρα ενάντια στις βάσεις και στη διατήρηση της ενότητας των πατριωτικών δημοκρατικών δυνάμεων για διατήρηση και στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ομοσπονδία ή διχοτόμηση
Τα εγκλήματα του παρελθόντος και η προδοσία του Ιούλη του 1974 οδήγησαν τον Πρόεδρο Μακάριο στον οδυνηρό συμβιβασμό της αποδοχής λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Το ερώτημα σήμερα δεν είναι ομοσπονδία ή ενιαίο κράτος. Το δίλημμα που μπαίνει μπροστά στον κυπριακό λαό, Ε/κ και Τ/κ είναι ξεκάθαρο: Διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία ή διχοτόμηση...
Άρθρο του Νικόλα Νικόλα («Χαραυγή» 01/10/2012)