Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την ίδρυση της Γ’ ΚΔ και της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων. Αναντίλεκτα η ίδρυση τους αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Για αυτό το λόγο υπάρχει η ανάγκη για μελέτη και άντληση διδαγμάτων από την πείρα της ΚΔ. Η ίδρυση της ΚΔ δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία καθώς προηγήθηκαν η Α’ και Β’ Διεθνής.
Από την ίδρυση της Α’ Διεθνούς μέχρι την διάλυση της ΚΔ.
Α’ Διεθνής
Στις 28 Σεπτεμβρίου 1864 συγκροτήθηκε στο Λονδίνο η Α’ Διεθνής Ένωση Εργατών (Α’ Διεθνής) ως αποτέλεσμα της ανάγκης συντονισμού και ενότητας του διεθνούς επαναστατικού εργατικού κινήματος. Οι Μαρξ και Ένκγελς ήταν πρωτεργάτες τόσο στην ίδρυση της Α’ Διεθνούς όσο και ηγέτες της στην θεωρητική διαπάλη εντός αυτής. Με την αποτυχία της Παρισινής Κομμούνας (1871) και το μπόλιασμα της Α’ Διεθνούς με αναρχικές ιδέες διαλύθηκε το 1876 σε μια περίοδο που ο καπιταλισμός άρχισε να περνά στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο.
Β’ Διεθνής
Στις 14 Ιουλίου 1889 συγκροτήθηκε στο Παρίσι η Β’ Διεθνής. Η Β’ Διεθνής χρεωκόπησε παράλληλα με την σοσιαλδημοκρατία, εν μέσω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και διαλύθηκε το 1916, αφού επικράτησαν οι δυνάμεις του οπορτουνισμού εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της αστικής τάξης, προδίδοντας την ίδια ώρα τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.
Γ’ Διεθνής
Από τις 2 μέχρι τις 6 Μαρτίου 1919 πραγματοποιήθηκε το ιδρυτικό συνέδριο της ΚΔ στη Μόσχα, ενώ τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ιδρύεται στο Βερολίνο η Κομμουνιστική Διεθνής Νέων, η οποία είχε οργανική σύνδεση με την ΚΔ. Η αναγκαιότητα ίδρυσης της ΚΔ είχε επισημανθεί από τις πρώτες μέρες του Παγκοσμίου Πολέμου όταν η Β’ Διεθνής πρόδωσε την εργατική τάξη. Οι Μπολσεβίκοι και οι συνεπείς επαναστάτες υπογράμμιζαν τη μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πόλεμου σε εμφύλιο, καλώντας το προλεταριάτο κάθε χώρας να κηρύξει το πόλεμο στην δική του αστική τάξη. Η ΚΔ είναι τέκνο της νίκης της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Η ΚΔ σύμφωνα με τον Λένιν «έχει να εκπληρώσει το καθήκον της οργάνωσης των δυνάμεων του προλεταριάτου για την επαναστατική επίθεση ενάντια στις καπιταλιστικές κυβερνήσεις, για τον εμφύλιο πόλεμο ενάντια στην αστική τάξη όλων των χωρών για την πολιτική εξουσία, για τη νίκη του σοσιαλισμού!»
Αναμφίβολα η ΚΔ συνέβαλε στην ενδυνάμωση των Κομμουνιστικών Κομμάτων ανά το παγκόσμιο και στάθηκε αλληλέγγυα στους αγωνιζόμενους και καταπιεζόμενους λαούς. Ιδιαίτερης αναφοράς χρήζει η συγκρότηση των διεθνών ταξιαρχιών στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού Ισπανίας (1936-1938) με απόφαση της ΚΔ.
Στις 15 Μάιου 1943, εν μέσω του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, η ΚΔ αποφασίζει την αυτοδιάλυση της κύρια για δύο λόγους. Πρώτον ότι "η συνολική εξέλιξη των γεγονότων το τελευταίο τέταρτο του αιώνα και η συσσωρευμένη εμπειρία της Κομμουνιστικής Διεθνούς, έδειξαν πειστικά ότι η οργανωτική μορφή ενοποίησης των εργατών, που επιλέχθηκε στο πρώτο της συνέδριο, ανταποκρινόταν στις συνθήκες του πρώτου σταδίου της αναβίωσης του κινήματος της εργατικής τάξης, αλλά ξεπεράστηκε απ' την ανάπτυξη του κινήματος τούτου κι απ' τις επιπλοκές των προβλημάτων του στις επιμέρους χώρες κι έγινε επιπλέον εμπόδιο στην παραπέρα ενίσχυση των εθνικών κομμάτων της εργατικής τάξης". Και δεύτερον ότι "ο απελευθερωτικός πόλεμος, ταυτόχρονα, των φιλελεύθερων λαών ενάντια στη χιτλερική τυραννία, που κινητοποίησε τις λαϊκές μάζες, ενώνοντάς τες στις γραμμές ενός πανίσχυρου αντιχιτλερικού συνασπισμού, πέρα από κομματικές και θρησκευτικές διαφορές, έδειξε με περισσότερη ακόμα καθαρότητα, ότι η γενική εθνική εξέγερση και κινητοποίηση του λαού για την ταχύτερη νίκη ενάντια στον εχθρό, μπορεί να πραγματοποιηθεί καλύτερα και αποτελεσματικότερα από την πρωτοπορία του εργατικού κινήματος σε κάθε χώρα, όταν αναπτύσσεται μέσα στα πλαίσια της δικιάς του χώρας."
Από την διάλυση της ΚΔ στο σήμερα
Με τη διάλυση της ΚΔ και το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συγκροτείται στην Πολωνία η Κομινφόρμ (22-28 Σεπτεμβρίου 1947) που αποτελείτο από 9 Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα (ΚΕΚ). Η έλλειψη επαφών ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα που αποτελούσαν την Κομινφορμ ήταν ο λόγος συγκρότησης της, καθώς η απουσία σύνδεσης ανάμεσα στα Κομμουνιστικά Κόμματα μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση επιζήμια για την εργατική τάξη. Διαλύθηκε το 1956, ως αποτέλεσμα της κρίσης στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα. Η Κομινφορμ δεν ήταν νέα προσπάθεια δημιουργίας Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Μπορεί σήμερα να μην υπάρχει η ΚΔ αλλά η παρακαταθήκη και η μελέτη της είναι πολύτιμη. Σήμερα υπάρχουν νέες πιο χαλαρές μορφές συντονισμού της δράσης του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Η απουσία διεθνούς συντονιστικού οργάνου, αντίστοιχη της ΚΔ αποτελεί πλήγμα για το κομμουνιστικό κίνημα. Την ίδια ώρα που η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα οξύνεται, δεν υπάρχει αντίβαρο, όπως υπήρξε στο παρελθόν η ΕΣΣΔ και οι υπόλοιπες χώρες του σοσιαλιστικού μπλοκ.
Οι Διεθνείς Διασκέψεις των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων και οι Συναντήσεις Ευρωπαϊκών Κομουνιστικών Νεολαιών που πραγματοποιούνται δεν διαμόρφωσαν προϋποθέσεις ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής απέναντι στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Αποτελούν όμως χώρο πολύτιμου διαλόγου γιατί εκτός από τις διαφορές που έχουμε τα κομμουνιστικά κόμματα κάθε χώρας έχουμε πάρα πολλά που μας ενώνουν. Για αυτό και πρέπει να διαφυλάξουμε τις συναντήσεις των ΚΕΚ και της ΣΕΚΟΝ ως κόρη οφθαλμού.
Διδάγματα από την πείρα της ΚΔ και ο ρόλος μας στην ΠΟΔΝ
Τα προβλήματα και οι αντιφάσεις στη στρατηγική της ΚΔ, που επέδρασσαν αρνητικά σε όλα τα Κόμματα μέλη της, δεν αναιρούν την προσφορά της στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα. Αντλούμε διδάγματα, από την μελέτη της πείρας της ΚΔ, για την ανασύνταξη του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Πιστοί στα ιδανικά του προλεταριακού διεθνισμού και της διεθνιστικής αλληλεγγύης υπάρχει ανάγκη να καταβάλουμε προσπάθεια ενίσχυσης του συντονισμού των δράσεων τόσο ανάμεσα στα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα όσο και ανάμεσα στις νεολαίες τους. Μέσα σε αυτές της συνθήκες, που επικρατούν στο διεθνές κομμουνιστικό και νεολαιίστικο κίνημα, υπάρχει η ανάγκη για την διαφύλαξη του αντιιμπεριαλιστικού χαρακτήρα της Ομοσπονδίας. Αυτό είναι μια από τις βασικές προτεραιότητές της Οργάνωσης μας. Σεβόμενοι τις διαφορές ανάμεσα στις οργανώσεις μέλη ενισχύοντας την ενότητα και την κοινή δράση.
>> Ύμνος Διεθνούς:
Εμπρός της Γης οι κολασμένοι
της πείνας σκλάβοι εμπρός - εμπρός
Το δίκιο από τον κρατήρα βγαίνει
σα βροντή σαν κεραυνός.
Φτάνουν πια της σκλαβιάς τα χρόνια
όλοι εμείς οι ταπεινοί της Γης
που ζούσαμε στην καταφρόνια
θα γίνουμε το παν εμείς.
* * *
Στον αγώνα ενωμένοι
κι ας μη λείψει κανείς
Ω! Νάτη, μας προσμένει
στον κόσμο η Διεθνής.
* * *
Θεοί, αρχόντοι, βασιλιάδες
με πλάνα λόγια μας γελούν
της Γης οι δούλοι κι οι ραγιάδες
μοναχοί τους, θα σωθούν...
Για να λείψουν τα δεσμά μας
για να πάψει πια η σκλαβιά
να νιώσουν πρέπει τη γροθιά μας
και της ψυχής μας τη φωτιά.
Σάββας Χριστοφόρου
Μέλος Εκτελεστικού Συμβουλίου
Τ.Ο. Ν.Ε. Κέντρου Λεμεσού
>> Βιβλιοπροτάσεις:
Η Κομμουνιστική Διεθνής. 1919-1943. Το Λεύκωμα αναφέρεται στην ιστορία της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Περιέχει πληροφορίες, αρχειακά και φωτογραφικά ντοκουμέντα
Εκδότης: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, Έτος έκδοσης: 2009
- Η Κομμουνιστική Διεθνής. Η παρούσα έκδοση πρόκειται για πιστή επανέκδοση της αντίστοιχης έκδοσης του 1921, από το Εκδοτικό Τμήμα του «Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Ελλάδας»
Εκδότης: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, Έτος έκδοσης: 2007