Από μέρους της ΚΕ του ΑΚΕΛ μεταφέρω θερμό, συναγωνιστικό χαιρετισμό στις εργασίες του 16ου Συνεδρίου της ΕΔΟΝ.
Αποδέχτηκα την πρόσκληση σας με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση γιατί το ΑΚΕΛ και η ΕΔΟΝ συνδέονται με άρρηκτους δεσμούς. Δεσμούς που σφυρηλατήθηκαν στα καμίνια της δράσης και του αγώνα για ένα καλύτερο αύριο.
Η ΕΔΟΝ είναι σάρκα από τη σάρκα του Λαϊκού Κινήματος. Βρισκόταν και βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή των αγώνων του Κινήματος και του κυπριακού λαού˙ αρχικά ως Ανορθωτική Οργάνωση Νεολαίας και έπειτα ως ΕΔΟΝ.
Αποτελεί το πιο αγνό και συνάμα το πιο μαχητικό κομμάτι της κυπριακής κοινωνίας. Από την ίδρυση της βρίσκεται συνειδητά και δυναμικά, μαζί με το ΑΚΕΛ, στην πρωτοπορία των αγώνων του Κυπριακού λαού. Καθοδήγησε τους κοινωνικοπολιτικούς αγώνες των νέων της Κύπρου. Μαζί με το ΑΚΕΛ έδωσαν με συνέπεια τη μάχη κόντρα στον ιμπεριαλισμό, το σοβινισμό, τον εθνικισμό, στις πιο σκοτεινές και επικίνδυνες φάσεις της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας. Στον αγώνα αυτό θυσίασε στελέχη της όπως οι Κουσουλίδης, Παπαλαζάρου, Κέστας, Κουρτελής, Κουρρής, Πουμπουρής, Καρασαμάνης, Ττόουλου, Πέτσας και πολλούς άλλους.
Η ΕΔΟΝ με τους αγώνες της έγινε σύμβολο για όλους τους νέους που πιστεύουν στη δύναμη της οργανωμένης πάλης˙ που αγωνίζονται με φάρο τα ιδανικά της ειρήνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού, της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σοσιαλισμού. Η ΕΔΟΝ με τους αγώνες της έγινε πίστη και σημαία στα χέρια του κάθε νέου και της κάθε νέας που πάλεψαν και παλεύουν για το δικαίωμα στη μόρφωση, στη δουλειά, στην αξιοπρέπεια.
Σήμερα είναι η μεγαλύτερη οργάνωση νεολαίας του τόπου. Ένα μελίσσι που δουλεύει αδιάκοπα για να πετύχει τους στόχους του. Για εσάς, τους ΕΔΟΝίτες τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο. Το αποδείξατε άλλωστε στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Με ζήλο και ενθουσιασμό ριχτήκατε στον αγώνα στο πλευρό του ΑΚΕΛ. Συμβάλατε τα μέγιστα στη μεγαλύτερη επιτυχία που είχαμε ποτέ˙ την εκλογή του σ. Δ. Χριστόφια στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Σας αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για αυτή τη μεγάλη νίκη του κυπριακού λαού.
Όσοι είχαμε την τύχη να εργαστούμε στις γραμμές της Ενιαίας Δημοκρατικής Οργάνωσης Νεολαίας, γνωρίζουμε πολύ καλά τι σημαίνει να είσαι μέλος της. Σημαίνει αγώνας, διεκδίκηση και πάλη για ένα φωτεινό αύριο. Σημαίνει σεβασμός στις διαδικασίες και ελεύθερος, ανοικτός, συντροφικός διάλογος. Με όπλο τη διαλεκτική και πυξίδα την ιδεολογία μας, η ΕΔΟΝ άνοιγε πάντοτε το δρόμο για να περάσει η κυπριακή νεολαία. Είμαι βέβαιος ότι ο προβληματισμός που αναπτύχθηκε και τα αποτελέσματα του Συνεδρίου θα αποτελέσουν βήμα μπροστά για την Οργάνωση. Θα ενισχύσουν τη δύναμη της. Οι αγώνες και η ιστορία της Οργάνωσης είναι η ορμή που φλογίζει μέχρι σήμερα τη σπίθα που άναψαν οι πρωτοπόροι κομμουνιστές, 84 τόσα χρόνια πριν, με την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου.
Tο KKK, που ήταν ο πρόδρομος του ΑΚΕΛ, ήταν γέννημα της ανάγκης της κυπριακής εργατικής τάξης, να οργανωθεί και να διεκδικήσει∙ να εργαστεί για τη διάδοση των πανανθρώπινων ιδανικών της ειρήνης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας, του σοσιαλισμού. Οι πρώτοι μας σύντροφοι υπήρξαν θύματα πρωτόγνωρης φυσικής και πνευματικής τρομοκρατίας από τους βρετανούς αποικιοκράτες και την ντόπια αντίδραση. Βρέθηκαν στην παρανομία˙ ρίχτηκαν στη φυλακή και εξορίστηκαν. Όμως δεν λύγισαν. Δίκαια είμαστε περήφανοι για την ιστορία μας. Οι σύντροφοι μας τότε, άνοιξαν το δρόμο για καλύτερο μέλλον για την κυπριακή εργατική τάξη. Από τα πρώτα τους κιόλας βήματα στον αγώνα, έγραψαν λαμπρές σελίδες διεθνισμού. Αυτό αποδεικνύεται από τη συμμετοχή τους στον αγώνα ενάντια στο φασισμό στην Ισπανία.
Όταν αργότερα δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για νόμιμη δράση, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου μαζί με προοδευτικά στοιχεία της αστικής τάξης, ίδρυσαν το 1941, το Ανορθωτικό Κόμμα του Εργαζόμενου Λαού, το τιμημένο ΑΚΕΛ. Μέσα σε «εκείνους τους τέσσερις τοίχους» στη Σκαρίνου, σκίρτησε για πρώτη φορά η καρδιά του ΑΚΕΛ, η καρδιά της κυπριακής εργατικής τάξης. Δύο χρόνια μετά, τα στελέχη και τα μέλη του κλήθηκαν ξανά στα πεδία των μαχών, για να πολεμήσουν το χιτλεροφασισμό. Η αντιφασιστική νίκη των λαών, οι κοινωνικοί και ταξικοί αγώνες στην Κύπρο, ήταν τα μεγάλα πανεπιστήμια για τα στελέχη του ΑΚΕΛ εκείνη την εποχή. H δεκαετία 1945-1955 ήταν δεκαετία έντονου αντιαποικιακού αγώνα και ταυτόχρονα σκληρής ταξικής πάλης. Σε εκείνα τα πέτρινα χρόνια, το Κόμμα μας και η ΠΕΟ καθοδήγησαν τους πιο σκληρούς αλλά και τους πιο ένδοξους ταξικούς αγώνες. Ενωμένοι ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι εργάτες, έδωσαν σκληρές μάχες, όπως αυτή της 1ης του Mάρτη 1944 για τον τιμάριθμο∙ τη μάχη της κατάκτησης του δικαιώματος της οργάνωσης των εργαζομένων∙ τους μεγάλους αγώνες των μεταλλωρύχων, των αμιαντωρύχων και των οικοδόμων, το 1948.
Παράλληλα, το ΑΚΕΛ συνέχισε την αντιαποικιακή πάλη θεωρώντας την κομμάτι της γενικότερης αντιιμπεριαλιστικής πάλης των λαών, που κορυφωνόταν εκείνη την εποχή. Καλέσαμε από την πρώτη στιγμή σε ενότητα δράσης. Προτείναμε τη συγκρότηση ενιαίου μετώπου, ολόκληρου του κυπριακού λαού, που θα αγωνιζόταν για απαλλαγή από τη στυγνή εκμετάλλευση της αποικιοκρατίας. Αυτή μας η θέση δεν κατανοήθηκε ποτέ από την Εθναρχία και τη Δεξιά που επέλεξαν το δρόμο του ένοπλου αγώνα. Τυφλωμένες από το αντικομμουνιστικό τους μένος, ακολούθησαν διχαστική πολιτική, που εν πολλοίς ευθύνεται για τα όσα ακολούθησαν. Εκμεταλλευόμενες την αγωνία και τον πόθο του λαού για απελευθέρωση και αυτοδιάθεση, τον οδήγησαν στον ένοπλο αγώνα. Η αποικιοκρατία βρήκε ξανά αφορμή για να θέσει το Κόμμα μας εκτός νόμου. Ωσάν να μπορούσαν να φυλακιστούν τα ιδανικά, η αγάπη για τον άνθρωπο και την πατρίδα. Το ίδιο το Κόμμα και τα στελέχη του προπηλακίστηκαν και συκοφαντήθηκαν για προδοσία. Οι μετέπειτα εξελίξεις δικαίωσαν το Κόμμα μας, ήταν όμως πολύ αργά.
Δυστυχώς, η εξόντωση του ΑΚΕΛ, δεν ήταν στόχος των βρετανών αποικιοκρατών μόνο. Ήταν στόχος και της ντόπιας ακροδεξιάς. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες προέκυψαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου. Παρόλα τα αρνητικά στοιχεία που ως ΑΚΕΛ εντοπίσαμε σε αυτές, εκτιμήσαμε ότι η ανεξαρτησία ήταν μια μεγάλη κατάκτηση του κυπριακού λαού. Δυστυχώς όμως, δεν είχαμε όλοι την ίδια αντίληψη. Για πολλούς Ελληνοκύπριους, η ανεξαρτησία θεωρήθηκε ως μεταβατικό στάδιο προς την Ένωση, ενώ για πολλούς Τουρκοκύπριους ως μεταβατικό στάδιο προς τη διχοτόμηση. Έτσι βρήκαν πρόσφορο έδαφος οι μεθοδεύσεις των ξένων κέντρων που προωθούσαν διχοτομικά σχέδια σε βάρος του τόπου μας. Στα χρόνια της δράσης της ΕΟΚΑ Β’ και της ΤΜΤ, το Λαϊκό Κίνημα θρήνησε πολλούς και ακριβούς του συντρόφους, ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους.
Τελικά, ο εθνικισμός, ο σοβινισμός και η ακροδεξιά έπαιξαν το ρόλο για τον οποίο τους προόριζαν οι εχθροί της Κύπρου. Οι πιο παθιασμένοι τάχα, πατριώτες, στην Κύπρο και στην Ελλάδα προκάλεσαν τη μεγαλύτερη καταστροφή στον τόπο. Άνοιξαν την κερκόπορτα στην Τουρκία με το φασιστικό, προδοτικό πραξικόπημα του Ιούλη του 1974. Απέναντι από τους δολοφόνους του λαού μας, στάθηκε ολόκληρο το Λαϊκό Κίνημα. Δεκάδες σύντροφοι και συναγωνιστές, μέλη του ΑΚΕΛ και της ΕΔΟΝ έχασαν την ζωή τους σε αυτόν τον αγώνα. Δυστυχώς, η προδοσία άνοιξε το δρόμο για την τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή της Κύπρου. Το ΑΚΕΛ και η ΕΔΟΝ, από την πρώτη στιγμή έθεσαν ως στόχο τους την κοινή πάλη με τους τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, για την απελευθέρωση και την επανένωση της Κύπρου. Παράλληλα διεξαγάγαμε αγώνες για την πρόοδο και την ευημερία της κυπριακής κοινωνίας.
Προσπάθησα μέσα σε λίγες γραμμές να συνοψίσω την ένδοξη ιστορία του Κόμματος μας, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό. Ιστορία που περιλαμβάνει αγώνες αφιερωμένους στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην ελευθερία, στην αδελφοσύνη ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. Αγώνες για πολιτικές και κοινωνικές κατακτήσεις. Αγώνες που καθοδηγούνταν από την ιδεολογία μας. Την ιδεολογία μας που ποτέ δεν αντικρίσαμε ως δόγμα, αλλά ως εργαλείο διαλεκτικής ανάλυσης των δεδομένων. Αποτέλεσμα αυτών των αγώνων ήταν η δημιουργία του Λαϊκού Κινήματος με επικεφαλής το Κόμμα μας, το τιμημένο ΑΚΕΛ. Το Κόμμα μας που λειτούργησε ως ασπίδα προστασίας και καθοδηγητικός φάρος της κυπριακής εργατιάς. Παρόλες τις δυσκολίες βάδιζε πάντα μπροστά ενωμένο και αποφασιστικό. Από αυτούς τους αγώνες πρέπει να αντλήσουμε και σήμερα διδάγματα. Διδάγματα πολύ χρήσιμα, για την πορεία που χαράσσουμε μέσα στα σημερινά δεδομένα. Τόσο σε ότι αφορά το Κυπριακό, όσο και σε ότι αφορά τα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης.
Με σκληρό αγώνα και επενδύοντας στη διαχρονική ορθότητα των θέσεων μας, πετύχαμε να βρίσκεται στο πηδάλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας με σαφή εντολή από τον κυπριακό λαό να υλοποιήσει το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης, ο σ. Δημήτρης Χριστόφιας. Ένα πρόγραμμα προοδευτικό και φιλολαϊκό. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, μία κυβέρνηση δεν έκανε τόσα πολλά, μέσα σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα. Επίλυσε χρονίζοντα προβλήματα, ενώ για άλλα τροχιοδρόμησε λύσεις. Στηρίζει με συνέπεια τα λαϊκά στρώματα, τους εργαζόμενους, τους αγρότες, τους συνταξιούχους, τις γυναίκες και τους νέους. Το μεγάλο εγχείρημα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, το πακέτο παροχών για τους φοιτητές, η αύξηση κονδυλίων προς το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, η στήριξη των φοιτητών του εξωτερικού, οι παροχές προς τους εθνοφρουρούς και οι παροχές στέγασης στα νεαρά ζευγάρια, είναι μόνο ένα δείγμα του πλούσιου έργου της Κυβέρνησης Χριστόφια για τους νέους του τόπου. Ο ρόλος μας ως Κόμμα, ως Λαϊκό Κίνημα γενικότερα, είναι να στηρίξουμε την προσπάθεια της Κυβέρνησης∙ να συμβάλουμε αποτελεσματικά στην προώθηση και υλοποίηση του έργου της. Να εργαστούμε για να αποδείξουμε ότι η Κυβέρνηση Δ. Χριστόφια έχει στις προτεραιότητες της την αξιοκρατία, την ισονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ότι αγωνίζεται για την πάταξη της σήψης και της διαφθοράς που αναπτύχθηκαν διαχρονικά στην κοινωνία. Ότι παλεύει ενάντια στη γραφειοκρατία. Ότι εργάζεται για δίκαιη λύση και δίκαιη κοινωνία.
Η απόφαση για διεκδίκηση της Προεδρίας δεν ήταν τυχαία˙ ήταν αποτέλεσμα της διαλεχτικής ανάλυσης του σταδίου αγώνα που διέρχεται ο τόπος μας, αλλά και της αντικειμενικής ανάλυσης των συνθηκών στην Κύπρο και διεθνώς. Κρίναμε συλλογικά, ότι με την εκλογή του σ. Δ. Χριστόφια στην Προεδρία της Δημοκρατίας θα δημιουργούνταν καλύτερες προϋποθέσεις για λύση στο Κυπριακό και άσκηση εσωτερικής πολιτικής.
Η εδραίωση της λεγόμενης Νέας Τάξης Πραγμάτων δυσκόλεψε τις συνθήκες μέσα στις οποίες καλείται ο κυπριακός λαός να παλέψει για την απαλλαγή του τόπου από την κατοχή και την επανένωση του. Η διάλυση της Σοβιετικής ένωσης, η αποδυνάμωση του Κινήματος των Αδεσμεύτων και η ολοένα και αυξανόμενη επιρροή και αναβάθμιση της θέσης της Τουρκίας διεθνώς, δυστυχώς αυτό αποδεικνύουν. Είναι ακόμα αλήθεια ότι το δόγμα που κυριαρχεί στο σύγχρονο κόσμο είναι η επιβολή του δικαίου του ισχυρού με κάθε τρόπο, θεμιτό ή αθέμιτο, νόμιμο ή παράνομο.
Ίσως στο μυαλό ορισμένων αυτά τα δεδομένα να δημιουργούν διάφορα ψευτοδιλήμματα: να αποδεχτούμε ό,τι αποφασίζουν οι ισχυροί για εμάς χωρίς εμάς; Ή μήπως να ακυρώσουμε όσα συμφωνήθηκαν μέχρι σήμερα, παριστάνοντας τους ήρωες που δήθεν πολεμούν με όπλο τα κούφια συνθήματα και τις πατριωτικές κορώνες; Το ΑΚΕΛ δεν βολεύεται με κανένα από τα δύο σενάρια. Γιατί και τα δύο υπηρετούν το στόχο που έθεσαν όσοι διέταξαν και εκτέλεσαν το έγκλημα της εισβολής και της κατοχής: τη διχοτόμηση. Το ΑΚΕΛ θέλει να επανενώσει τον τόπο μας. Θέλει να αποτινάξει τον ογκόλιθο της κατοχής για να βαδίσει ενωμένος ο κυπριακός λαός προς το μέλλον.
Ποια είναι η ενδεδειγμένη επιλογή για να προχωρήσουμε μπροστά;
Η επιμονή σε όσα διαχρονικά συμφωνήσαμε στο Εθνικό Συμβούλιο. Η επιμονή σε όσα διαχρονικά συμφωνήσαμε με τη διεθνή κοινότητα. Το πλαίσιο λύσης που επιδιώκουμε καθορίζεται από τις Συμφωνίες Υψηλού επιπέδου, τα επανειλημμένα Ψηφίσματα του ΟΗΕ, το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Τυχόν επιδίωξη εγκατάλειψης του συμφωνημένου πλαισίου θα μας απομονώσει στη διεθνή κοινότητα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τέτοια προσέγγιση δεν θα γίνει κατανοητή ούτε από τους πιο σταθερούς μας υποστηριχτές διεθνώς. Θα μας απομακρύνει από τη λύση και θα εγκυμονήσει πολλούς κινδύνους για το μέλλον της Κύπρου και του λαού μας.
Λένε κάποιοι˙ «αφού η Τουρκία δεν σέβεται αυτά που συμφωνήσαμε, εμείς γιατί να νιώθουμε δεσμευμένοι;». Το κατεστημένο στην Τουρκία είχε καθορίσει ως στόχο τη διχοτόμηση της Κύπρου. Οι ενέργειες που γίνονταν στόχευαν στην εκπλήρωση αυτού του στόχου. Γι΄αυτό επιδιώκει να ξεφύγει από το συμφωνημένο πλαίσιο. Εμείς όμως με τη λύση επιδιώκουμε να τερματίσουμε την τουρκική κατοχή και τον εποικισμό, να αποκαταστήσουμε την ενότητα του εδάφους, του λαού, των θεσμών και της οικονομίας. Επιδιώκουμε να αποκαταστήσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων.
Μια τέτοια λύση θα απαλλάξει ολόκληρο τον κυπριακό λαό και ιδιαίτερα τις νέες γενιές και των δύο κοινοτήτων από το άγχος, την αβεβαιότητα και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη συνέχιση της κατοχής και της ντε φάκτο διχοτόμησης.
Συλλογικά αποφασίσαμε ότι η ενδεδειγμένη επιλογή για να πετύχουμε κάτι τέτοιο είναι η επιδίωξη λύσης στη βάση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ομοσπονδίας που θα οδηγεί σ΄ένα ενωμένο κράτος, με μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα.
Η ομοσπονδία έγινε αποδεκτή με τη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου- Ντενκτάς (1977) και επαναβεβαιώθηκε με τη συμφωνία Κυπριανού- Ντενκτάς (1979). Έκτοτε όλοι οι Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας επαναβεβαίωσαν τη δέσμευση τους στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και πάνω σε αυτή τη βάση διαπραγματεύτηκαν.
Γιατί δεχθήκαμε την ομοσπονδία μετά το 1974, ενώ την απορρίπταμε πριν;
Υπό ομαλές συνθήκες, η Ομοσπονδία δεν ήταν το ιδανικό σύστημα για την Κύπρο. Αν όλα κυλούσαν ομαλά, αν είχαμε την πολυτέλεια να διαλέξουμε το ιδανικό και όχι το αποδεκτό και εφικτό, θα προτιμούσαμε το ενιαίο κράτος. Αυτό θα ήταν το φυσιολογικό για μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος που δεν έχει πρόβλημα διοίκησης αχανών εκτάσεων. Εξάλλου, ιστορικά, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι δεν ζούσαν χωριστά. Ήταν ανάμικτοι και διάσπαρτοι σε όλη την Κύπρο.
Όμως, μεσολάβησαν δυστυχώς τα τραγικά γεγονότα του 1974˙ το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή, και οι εξίσου τραγικές επιπτώσεις τους, που συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Μεσολάβησε ο ντε φάκτο διαχωρισμός και η βίαιη μετακίνηση πληθυσμών, ως αποτέλεσμα της παράνομης τουρκικής στρατιωτικής εισβολής. Έχουμε κατοχή και ο συνεχιζόμενος εποικισμός αλλάζει δραματικά το δημογραφικό χαρακτήρα της χώρας. Συνεχίζεται η παράνομη κατοχή εδαφών και περιουσιών. Όλα αυτά συνέτειναν στην αποδοχή του ιστορικού συμβιβασμού της ομοσπονδίας ως το μόνο προσφερόμενο τρόπο επανένωσης της Κύπρου.
Καταβάλλεται προσπάθεια από διάφορους να πείσουν τον κυπριακό λαό ότι ως ελληνοκυπριακή κοινότητα ουδέποτε δεχθήκαμε τον όρο «διζωνική». Όλα τα σχέδια του ΟΗΕ, καθώς και οι προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς του 1989, που υποβλήθηκαν μετά τις συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, προνοούν ρητώς για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία όσον αφορά την εδαφική πτυχή. Το ίδιο και πληθώρα ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Κανένα από τα πιο πάνω σχέδια δεν απορρίφθηκε λόγω αναφοράς σε διζωνική. Πιο πρόσφατα η συμφωνία μεταξύ των δύο κοινοτήτων, αυτή της 8ης Ιουλίου 2006, υπό τον τίτλο «Δέσμη Αρχών» προνοεί: « 1. Δέσμευση για την επανένωση της Κύπρου με βάση μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας». Δεν είναι νοητό να προβάλουν κάποιοι την 8η Ιουλίου ως πολύ μεγάλη επιτυχία και την ίδια στιγμή να μην δέχονται τον όρο «διζωνική».
Τι σημαίνει όμως διζωνικότητα; Ότι η ομοσπονδία θα αποτελείται από δύο περιοχές με αντίστοιχη ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση. Αυτό αναφέρεται ρητώς στη Συμφωνία Μακαρίου- Ντενκτάς το 1977.
Είναι φυσικό μετά την παρέλευση τόσων χρόνων από την τουρκική εισβολή και τον de facto διαμελισμό του νησιού μας να διακατέχεται ο λαός από κάποιες ανησυχίες, ίσως και φοβίες σε σχέση με τα χαρακτηριστικά της λύσης με βάση την οποία θα επανενωθεί η Κύπρος.
Οι δεκαετίες που παρήλθαν από τότε που οι δύο κοινότητες ζούσαν αρμονικά σε όλη την επικράτεια της Κύπρου και η πολύ μικρή επαφή μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων κατά το διάστημα αυτό, δημιούργησαν, μεταξύ άλλων, επιφυλακτικότητα. Μια σωστή λύση όμως θα δώσει νέα ώθηση στο κράτος και το λαό μας και θα επιτρέψει να προχωρήσουμε μπροστά αφήνοντας πίσω τα πολλά και σοβαρά προβλήματα του παρελθόντος. Θα δώσει ώθηση για να οικοδομήσουμε επιτέλους ένα ευτυχισμένο μέλλον για εμάς και για τα παιδιά μας.
Αυτός είναι ο στόχος του Προέδρου της Δημοκρατίας. Από την πρώτη μέρα της εκλογής του ο Δημήτρης Χριστόφιας εργάζεται άοκνα ώστε να επιτύχει δίκαιη, υπό τις περιστάσεις, λειτουργική και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος. Ακολούθησε συγκεκριμένη και αποδοτική στρατηγική. Κατάφερε να σπρώξει τη διαδικασία μπροστά και να σπάσει το αδιέξοδο που είχε επέλθει μετά τα Δημοψηφίσματα το 2004. Πέτυχε την έναρξη των συνομιλιών πάνω σε συμφωνημένη βάση και διαδικασία. Έπεισε τη διεθνή κοινότητα ότι έχουμε την πολιτική βούληση να επιλύσουμε το κυπριακό πρόβλημα.
Οι προτάσεις που καταθέτει ο Δ. Χριστόφιας στο τραπέζι των συνομιλιών στηρίζονται στις αρχές λύσης του Κυπριακού και συνάδουν με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Είναι βασισμένες στις διαχρονικές αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου∙ είναι λειτουργικές και συνενωτικές· είναι προτάσεις που στοχεύουν στην υπέρβαση των διχασμών του παρελθόντος. Είναι λοιπόν, το λιγότερο, ατυχές και άδικο να κατηγορείται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ότι δήθεν προέβη σε απαράδεχτες υποχωρήσεις. Είναι ατυχές και άδικο να κρίνεται και να επικρίνεται για θέσεις που καταθέτει η τουρκική πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Καλείται ο Πρόεδρος από κάποιους να εγκαταλείψει τις συνομιλίες. Αυτό απαιτείται τη στιγμή που η Τουρκία εξελίσσεται σε περιφερειακή υπερδύναμη∙ τη στιγμή που εμφανίζεται παγκόσμια ως δύναμη που προωθεί την ειρήνη. Την ώρα που η Τουρκία έχει ουσιαστικά εξαπολύσει εκστρατεία αποενοχοποίησης της, παροτρύνεται ο Πρόεδρος να λειτουργήσει ανεύθυνα, αποχωρώντας από τις συνομιλίες. Να δώσει δηλαδή την ευκαιρία στην Τουρκία να περάσει το μήνυμα ότι επιθυμεί λύση και ότι εμείς γυρίζουμε την πλάτη σε αυτή την προσπάθεια. Για τον Πρόεδρο και το ΑΚΕΛ η διεκδικητική πολιτική δεν είναι εκείνη που χαϊδεύει τα αυτιά του λαού, ενώ στην πραγματικότητα λουφάζει και συμφιλιώνεται, μέρα με τη μέρα, με την πιθανότητα παγιοποίησης των τετελεσμένων της εισβολής και της κατοχής. Διεκδικητική πολιτική είναι η πολιτική που παραμένει προσηλωμένη σε αρχές και τις εξυπηρετεί με ευέλικτη τακτική, ζυγίζοντας τους συσχετισμούς δυνάμεων και τις αντικειμενικές συνθήκες. Διεκδικητική πολιτική είναι εκείνη η πολιτική που υλοποιεί τους στόχους που έχουμε διαχρονικά καθορίσει.
Κάποιοι παρουσιάζονται ως περισσότερο πατριώτες από εμάς και διεκδικούν, δήθεν, καλύτερη λύση από τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Είναι δυνατόν να γυρίσουμε το χρόνο πίσω; Να διεκδικήσουμε κάτι παρόμοιο ή καλύτερο από ότι είχαμε το ’60; Όσα ακολούθησαν το 1974, δυστυχώς δεν μας επιτρέπουν να αγωνιζόμαστε για το ευκταίο, αλλά για το εφικτό. Υπενθυμίζω ότι δήθεν για το ευκταίο και όχι το εφικτό, αγωνίστηκαν τάχα και κάποιοι «υπερπατριώτες» πριν το 1974. Πού μας οδήγησαν; Στο πραξικόπημα, στην τουρκική εισβολή και στη συνεχιζόμενη κατοχή της πατρίδας μας. Ας μην επαναλάβουμε σήμερα το ίδιο λάθος που μόνο περισσότερα δεινά και καταστροφή θα φέρει στον τόπο μας.
Εμφανίστηκαν δυστυχώς κάποιοι σήμερα, που λένε ότι είναι πιο πατριώτες, τάχα, από τους υπόλοιπους. Πιο έλληνες, τάχα, και από τους έλληνες. Λες και ο ελληνισμός είναι η μισαλλοδοξία, ο φανατισμός και το μίσος. Ο ελληνικός πολιτισμός, που έδωσε τα φώτα του στην ανθρωπότητα, όλα αυτά τα αντιστρατεύτηκε. Προώθησε τις ιδέες και τα ιδανικά της ειρήνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αγάπης στον άνθρωπο. Αυτές οι αξίες, αρχές και ιδανικά καθοδηγούν και το δικό μας αγώνα σήμερα. Εμφανίστηκαν ορισμένα ακραία εθνικιστικά και φασιστικά στοιχεία, που προσπαθούν να δημιουργήσουν κλίμα αστάθειας. Βρίζουν και προσβάλλουν θεσμούς, ενώ κάποιοι απροκάλυπτα αυτοαποκαλούνται «συνεχιστές της ΕΟΚΑ Β».
Το Λαϊκό Κίνημα, με επικεφαλής το ΑΚΕΛ θα εργαστούμε για να μην επικρατήσουν αυτές οι απόψεις. Θα συνεχίσουμε με συνέπεια να πολεμούμε τον εθνικισμό και τον ιμπεριαλισμό ως τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να ολοκληρωθεί η προδοσία και το έγκλημα που διέταξαν οι εχθροί του λαού μας, το 1974.
Το ΑΚΕΛ και η ΕΔΟΝ δεν θα κουραστούμε να υποστηρίζουμε και να παλεύουμε με συνέπεια και προσήλωση για την επίτευξη λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Να παλεύουμε για ένα ενωμένο κράτος με μία κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα. Ο αγώνας που καλούμαστε να δώσουμε είναι δύσκολος. Είμαστε όμως μαθημένοι στα δύσκολα. Είμαστε ένας μικρός λαός που αγωνίζεται για να κατακτήσει το δίκαιο του. Με την επιμονή και την πίστη στο δίκαιο των θέσεων μας θα δώσουμε τη μάχη μας στο πλευρό του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο καθένας από το δικό του μετερίζι. Στους χώρους δουλειάς, στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στα στέκια της νεολαίας , θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για να περάσει το μήνυμα ότι «η Κύπρος ανήκει στο Λαό της», ότι «οι Τούρκοι της Κύπρου δεν είναι εχθροί μας, είναι αδερφοί μας». Ότι η Κύπρος μπορεί και πρέπει να σωθεί.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να πετύχουμε στον αγώνα μας είναι η ενότητα στο εσωτερικό μέτωπο. Ενότητα δεν σημαίνει ισοπέδωση των διαφορών και των διαφορετικών απόψεων, που είναι πάντα σεβαστές. Προϋποθέτει όμως εμμονή στις δεσμεύσεις που διαχρονικά έχουμε αναλάβει έναντι της διεθνούς κοινότητας. Προϋποθέτει συναίσθηση της ευθύνης που έχουν όλες οι πολιτικές δυνάμεις απέναντι στον τόπο και το λαό μας, αυτές τις κρίσιμες ώρες. Το ΑΚΕΛ απλώνει το χέρι του στα πολιτικά κόμματα και τον κυπριακό λαό. Τους καλούμε να δώσουμε μαζί τον αγώνα για λύση που θα οδηγήσει στην απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας˙ της κοινής πατρίδας ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. Καλούμε τους τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας να εγκαταλείψουν ανεδαφικές και απαράδεχτες θέσεις. Να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να μετατρέψουμε την Κύπρο σε γη της ειρήνης και της ευημερίας.
Να μου επιτρέψετε προτού ολοκληρώσω να αναφερθώ με μεγάλη συντομία στο διεθνές πλαίσιο που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη ανθρωπότητα. Διεθνώς εξακολουθεί να επικρατεί η λεγόμενη Νέα Τάξη Πραγμάτων. Τάξη που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ. Με πρόσχημα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την επικράτηση της παγκόσμιας ειρήνης, όπως κάποιοι την αντιλαμβάνονται, εξαπολύονται συνεχείς πολέμοι. Αναπτύχθηκε το «δόγμα του προληπτικού πολέμου» και η δογματική αντίληψη του «όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας».
Ο απολογισμός της «νέας τάξης πραγμάτων» είναι τραγικός. Οι πόλεμοι ξεφυτρώνουν ως μανιτάρια. Οι τρομοκρατικές πράξεις έχουν δυστυχώς γίνει συχνό φαινόμενο. Το αιματοκύλισμα έγινε πλέον πολύ συχνό και παρουσιάζεται ως θέαμα από τους δέκτες των τηλεοράσεων.
Πέραν απ΄ αυτά η επίθεση επεκτείνεται και ενάντια στα δημοκρατικά και ανθρώπινα δικαιώματα˙ ενάντια στον κόσμο της εργασίας αλλά και στο ιδεολογικό και πολιτιστικό επίπεδο. Αυτό μαρτυρούν το «φακέλωμα» των λαών και η ποινικοποίηση της δράσης πολιτικών και κοινωνικών κινημάτων, όπως του Κ.Κ. Βοημίας- Μοραβίας. Αυτά μαρτυρούν η άρση του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών, η καταγραφή των βιομετρικών στοιχείων και η υπέρμετρη ενίσχυση των εξουσιών των αστυνομικών αρχών. Αυτά μαρτυρούν οι προσπάθειες για ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, ανασφάλιστη εργασία, στυγνή εκμετάλλευση ημεδαπών και μεταναστών, αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης, διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων, παιδεία υποταγμένη στην αγορά και τόσα άλλα.
Η νεοφιλελεύθερη συντηρητική ανάπτυξη του καπιταλιστικού συστήματος επιτάχυνε την παγκόσμια οικονομική κρίση. Κρίση που συγκρίνεται με εκείνη του 1929. Κρίση που προκλήθηκε από τις εγγενείς αντιθέσεις του καπιταλισμού. Αποτέλεσμα της επικράτησης του καπιταλιστικού μοντέλου είναι η διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλούσιων και φτωχών, η αύξηση της φτώχειας και της ανεργίας.
Οι διαπρύσιοι κήρυκες της νέας τάξης πραγμάτων και του καπιταλισμού, εντός και εκτός Κύπρου, αντί να αναλάβουν τις ευθύνες τους έναντι των λαών, ανασκουμπώνονται˙ επιχειρούν να μας παραδώσουν μαθήματα, επικαλούμενοι «φαντάσματα του παρελθόντος».
Τους καλούμε να δουν τα αδιέξοδα του σήμερα. Αδιέξοδα που προκαλεί ο καπιταλισμός και που προκαλούν ρωγμές στην ιδεολογική τους κυριαρχία. Αδιέξοδα και πραγματικότητες στα οποία μόνο ο σοσιαλισμός μπορεί να δώσει απάντηση. Όσο κι αν αρνούνται να το δουν, σήμερα ο σοσιαλισμός, συγκινεί ως θεωρία και ως πράξη, εκατομμύρια ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη που έχουν στραμμένο το βλέμμα στο μέλλον. Τους λέμε ότι το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο σοσιαλισμός. Όσες κι αν χτίζουν φυλακές, όσο κι αν σφίγγουν τον κλοιό γύρω από τα μυαλά και τα οράματα, θα συνεχίσουμε να δείχνουμε το δρόμο. Το δρόμο για την πρόοδο, την ειρήνη, τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη˙ το δρόμο για το σοσιαλισμό.
Πάντα καταφέρναμε να αντιμετωπίζουμε και να νικούμε όλες τις δυσκολίες και τα εμπόδια που συναντούσαμε. Το να είσαι ΕΔΟΝίτης, το να είσαι ΑΚΕΛικός, σήμαινε να στέκεσαι απέναντι από τη φωτιά οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς να λυγίσεις, χωρίς να κάνεις ούτε βήμα πίσω. Σήμαινε να παλεύεις για να ξεπερνάς κάθε εμπόδιο και δυσκολία. Έτσι ατσαλώθηκε το Κόμμα και η νεολαία μας. Αυτή είναι η ένδοξη μας ιστορία που κουβαλούμε στις πλάτες μας. Γι΄αυτό μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον με ελπίδα. Αυτό το μέλλον είσαστε εσείς. Οι χιλιάδες ΕΔΟΝίτες και ΕΔΟΝίτισσες που κρατάτε ψηλά τα λάβαρα. Λάβαρα που υψώθηκαν στους αγώνες για την ειρήνη, τη δημοκρατία, το ψωμί και την αξιοπρέπεια. Λάβαρα που ορθώθηκαν μπροστά από το Αποικιοκρατικό Κυβερνείο και στα λαγούμια του Αμιάντου από τους αμιαντορύχους. Λάβαρα που ορθώθηκαν στα υφαντουργεία της Ομορφίτας και στους μορφωτικούς συλλόγους που φώτιζαν το σκοτάδι της αμορφωσιάς στα πέτρινα εκείνα χρόνια. Λάβαρα που ορθώθηκαν στα εργοστάσια και στις αντικατοχικές πορείες. Λάβαρα που υψώνονταν ψηλά σε κάθε μεγάλη νίκη και ανέβαιναν ψηλότερα κι ας μάνιζαν οι ανέμοι.
Χρόνο με το χρόνο, τα χέρια αλλάζουν, τα λάβαρα όμως ποτέ. Παραμένουν κατακόκκινα˙ ποτισμένα με το αίμα των πρώτων μας συντρόφων και με την ακλόνητη πίστη στα ιδανικά και στον αγώνα για το δίκαιο της τάξης μας. Εσείς, οι ΕΔΟΝίτες είσαστε οι συνεχιστές της δράσης και της προσφοράς του Λαϊκού Κινήματος. Είσαστε εσείς τα χέρια που δουλεύουν και κτίζουν τον κόσμο από την αρχή∙ είσαστε εσείς η πρωτοπορία που οδηγεί τον τόπο μας και τον κυπριακό λαό σε μεγάλους δρόμους.
Κρατάτε στα χέρια σας το μέλλον του Κινήματος και το μέλλον της Κύπρου. Εσείς, οι μαθητές, οι φοιτητές, οι νέοι εργαζόμενοι, κάνετε πράξη τα λόγια του μεγάλου μας ποιητή, Θοδόση Πιερίδη:
Εγώ τον κόσμο πάντα κυλώ από κορφή σε κορφή
από μάχη χαμένη σε μάχη νικήτρα
Κι είμαι πάλιν εγώ κάθε φορά που θ’ ακούσεις
ένα εμβατήριο να κυλά σαν ποτάμι μέσα στους δρόμους
να δαγκώνει τους βράχους της αδικίας, τις ρίζες της πείνας,
ν’ αφροκοπά, να γιομίζει την πολιτεία, και τις καρδιές των ανθρώπων
μιας μεγάλης ειρήνης που θα σφίξει τον κόσμο στον κόρφο της
Κι όταν ακούσεις πως οι άνθρωποι είναι πολλοί
πως οι άνθρωποι είναι λαοί που πορεύονται
πως η ζωή είναι ποτάμι που το κόβουν με φράχτη
ένας άνθρωπος για να ‘ναι η αυριανή ευτυχία όλων των ανθρώπων
αυτός ο άνθρωπος είμ’ εγώ.
Εσείς, ΕΔΟΝίτες και ΕΔΟΝίτισσες, καρδιές, χέρια και μυαλά δοσμένα στον αγώνα για να γίνει ο άνθρωπος ολόκληρος, για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και το σοσιαλισμό!
Όταν εσείς, όταν η ΕΔΟΝ είναι η εμπροσθοφυλακή των αγώνων του Λαϊκού Κινήματος και της Κύπρου μας, τότε ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο! Ο ήλιος είναι βέβαιος για την Κύπρο μας!
Ζήτω το 16ο Συνέδριο της ΕΔΟΝ.
Ζήτω η ΕΔΟΝ
Ζήτω η Κύπρος
