Πρόσφατα η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη «αποφάσισε» να τερματίσει τα μοναδικά μέτρα που στήριζαν την κοινωνία από την ακρίβεια: την κλιμακωτή επιδότηση στο ηλεκτρικό ρεύμα και τον μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά είδη (ψωμί, γάλα, αυγά και παιδικές τροφές, προϊόντα για τη γυναικεία υγιεινή προστασία, παιδικές πάνες, πάνες ενηλίκων, ζάχαρη, καφέ, κρέας και λαχανικά).

Τι δηλώνει η κυβέρνηση πως συμβαίνει

Το Υπουργείο Οικονομικών, για να δικαιολογήσει την απόφαση της κυβέρνησης, αναφέρει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωσή του:

 

«[...] τα διάφορα επιδόματα και συντάξεις αναπροσαρμόζονται πλήρως με βάση το ρυθμό αύξησης της ΑΤΑ, καλύπτοντας τις όποιες αυξήσεις των τιμών, και οι αυξήσεις των τιμών αναπληρώνονται σε σημαντικό βαθμό μέσω της εφαρμογής της ΑΤΑ στους μισθούς και στη βάση της υφιστάμενης κατάστασης, δεν συντρέχουν πλέον οι λόγοι για τους οποίους αποφασίστηκε η εφαρμογή των πιο πάνω μέτρων.»

 

Με βάση τα πιο πάνω συμπεραίνει κανείς ότι αφενός είναι προβληματική η απόφαση για τερματισμό των μέτρων και αφετέρου, ακόμα πιο προβληματική είναι η δικαιολόγηση της απαράδεκτης απόφασης από την κυβέρνηση.

 

Με βάση τη δικαιολόγηση θα ανέμενε κανείς από την κυβέρνηση να:

• στηρίξει τη διεκδίκηση του εργατικού κινήματος για επέκταση της ΑΤΑ σε κάθε εργαζόμενο του τόπου, ώστε να προστατευθούν οι μισθοί
• τροποποιήσουν το διάταγμα για τον κατώτατο μισθό, ώστε να παίρνουν ΑΤΑ και όλοι οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα
• συνδέσει επιδόματα που δεν τυγχάνουν τιμαριθμικής αναπροσαρμογής (π.χ. Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, φοιτητική χορηγία, επίδομα χαμηλοσυνταξιούχων και ορισμένα επιδόματα για τα άτομα με αναπηρίες)  με την ΑΤΑ.

 

Τι συμβαίνει πραγματικά

• Τα κέρδη των τραπεζών για το 2024 αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερα σε σχέση με τα κέρδη «μαμούθ» που κατέγραψαν το 2023, κυρίως λόγω των αυξημένων επιτοκίων.
• Οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ καταγράφουν τεράστια κέρδη.
• Το κόστος δανεισμού βρίσκεται στα ύψη.
• Στην Κύπρο πληρώνουμε το δεύτερο ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη ένεκα των αποτυχιών και των σκανδάλων στα ενεργειακά, της αποτυχίας στην έλευση φυσικού αερίου και της μη επαρκούς διείσδυσης στις ΑΠΕ. Οι ευθύνες της δεκαετούς διακυβέρνησης Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ είναι ασήκωτες, αλλά ούτε η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη φαίνεται να μπορεί να ανταπεξέλθει.
• Σε αντιδιαστολή με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που άρχισε να μειώνει τα δανειστικά επιτόκια, οι  τράπεζες στην Κύπρο τα αυξάνουν.
• Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή διαπίστωσε αυξήσεις στις τιμές 18 βασικών προϊόντων, ανάμεσα τους τα πλείστα τρόφιμα.
• Η Στατιστική Υπηρεσία αποκαλύπτει με στοιχεία την πίεση που δέχεται η μεσαία τάξη και τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα της Κύπρου. Πάνω από 250 χιλιάδες άνθρωποι ζουν με διαθέσιμο εισόδημα λιγότερα από €14.100 ετησίως. Εξ αυτών, οι μισοί ζουν με πολύ λιγότερα και βρίσκονται στον κίνδυνο φτώχειας.  Ακόμα και από τη μεσαία εισοδηματική τάξη, ένα στους πέντε έχει διαθέσιμο εισόδημα κάτω από €19.000 ετησίως για να τα βγάλει πέρα με το σημερινό κόστος ζωής.
• Τα τελευταία στοιχεία που ανακοίνωσε η Στατιστική Υπηρεσία για τα δημοσιονομικά αποτελέσματα της περιόδου Ιανουαρίου-Ιουλίου 2024 καταδεικνύουν αύξηση στα έσοδα του κράτους κατά €1 δισ. Αύξηση η οποία οφείλεται, κυρίως, στους φόρους λόγω της ακρίβειας. Η κυβέρνηση αντί να επιστρέφει τα αυξημένα έσοδα στην κοινωνία, δημιουργά πλεονάσματα.
• Πολλά κοινωνικά επιδόματα είναι καθηλωμένα στα επίπεδα της περασμένης δεκαετίας.

 

Πρόσφατες ενέργειες του ΑΚΕΛ για την αντιμετώπιση της ακρίβειας

• Το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει πρόταση νόμου στη Βουλή για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών. Πιο συγκεκριμένα, προτείνει τη δημιουργία «Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης» για στήριξη των δανειοληπτών. Σύμφωνα με την πρόταση, βασική πηγή εσόδων για το Ταμείο αυτό είναι η υιοθέτηση ενός έκτακτου τέλους 5% για το 2024 και το 2025, επί των αυξημένων εσόδων που έχουν οι τράπεζες λόγω των αυξημένων επιτοκίων.
  • Μέσω του Ταμείου η κυβέρνηση θα μπορεί να κάνει στοχευμένη πολιτική, πρώτα από όλα για στήριξη συγκεκριμένων ομάδων δανειοληπτών, για προώθηση της στεγαστικής πολιτικής και μια σειρά από άλλες πολιτικές.
  • Σε δηλώσεις του, ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ εξήγησε ότι «είναι μια πρόταση η οποία στηρίζεται στο ισπανικό μοντέλο. Σύμφωνα με μελέτες, ένας αριθμός πέντε κρατών-μελών της ΕΕ έχουν προχωρήσει σε προγράμματα φορολόγησης των αυξημένων εσόδων ή των απροσδόκητων εσόδων των τραπεζών. Άρα έχουμε προηγούμενο τραπεζικής εμπειρίας».
• Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ έστειλε επιστολή στον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, επισημαίνοντας ότι παρά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για μείωση των τριών βασικών επιτοκίων, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας ακολουθούν πολιτική αύξησης των επιτοκίων. Στην επιστολή σημειώνεται ότι η στάση αυτή των τραπεζών είναι προκλητική, μα κυρίως εξοντωτική για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Καλείται δε η Κεντρική Τράπεζα να τοποθετηθεί για την πολιτική των τραπεζών, καθώς και για τις ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί για αντιμετώπιση της κατάστασης.
• Το ΑΚΕΛ ετοιμάζεται να καταθέσει πρόταση νόμου για φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.

 

Τι αναμένουμε περαιτέρω από την κυβέρνηση

• Να εξαγγείλει και να υλοποιήσει στοχευμένα μέτρα για ανακούφιση της κοινωνίας.
• Να υλοποιήσει επιτέλους το σχέδιο επιδότησης στεγαστικών δανείων το οποίο εξήγγειλε πριν ένα σχεδόν χρόνο.

Σάββας Χριστοφόρου

Επικεφαλής Γραφείου Νέων Εργαζομένων Κ.Σ. ΕΔΟΝ