Η ισότητα των φύλων αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για την Ε.Ε., καθώς η ισότητα αντρών και γυναικών αποτελεί μία από τις θεμελιώδης αξίες της, διαχρονικό στόχο αλλά και κίνητρο προς την επίτευξη της κοινωνικής ισότητας και της οικονομικής ανάπτυξης. Ωστόσο, σύμφωνα με τον δείκτη ισότητας του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων (EIGE, 2022) για το έτος 2022, o μέσος όρος έμφυλης ισότητας στα κράτη μέλη της Ε.Ε. ανέρχεται στο 68,8%, ενώ για την Κύπρο 57,3%, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας στην έκτη θέση από το τέλος.
Η βία κατά των γυναικών έχει τις ρίζες της στις ανισότητες που υπάρχουν ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο και αποτελεί μία από τις πιο διαδεδομένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εποχή μας. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελειωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. (2015), μία στις τρεις γυναίκες (ή 61 εκατομμύρια γυναίκες επί συνόλου 185) έχουν υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία ή και τα δύο, από την ηλικία των 15 ετών.
Στην Κύπρο η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Αστυνομία, το 2022 σημειώθηκαν 3,082 αναφερόμενα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Η κοινωνία μας συγκλονίζεται ανά τακτά διαστήματα από γυναικοκτονίες οι οποίες αποτελούν το τελευταίο βήμα από μία σειρά από πράξεις έμφυλης βίας, όπως ο εκφοβισμός, η ψυχολογική και η σωματική βία.
Παρά τις προσπάθειες που γίνονται από το κράτος και τις Μ.Κ.Ο. για στήριξη και προστασία των θυμάτων της έμφυλης βίας, τα πράγματα δεν φαίνεται να βελτιώνονται. Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν ψηφιστεί νομοθεσίες σε σχέση με την έμφυλη βία, τα θύματα δεν γνωρίζουν τι προνοεί ο νόμος και πώς μπορούν να τον αξιοποιήσουν.
Με γνώμονα τα δεδομένα αυτά, πέντε νεαρές γυναίκες, σε συνεργασία με το Συμβουλευτικό Κέντρο Στήριξης της Οικογένειας - ΣΥΚΕΣΟ, εντόπισαν την ανάγκη για ουσιαστική ευαισθητοποίηση της κοινωνίας στο ζήτημα της έμφυλης βίας, την ελλιπή ενθάρρυνση των θυμάτων να προβούν σε καταγγελία, καθώς και την αδυναμία ενημέρωσης σχετικά με όσα προνοεί η νομοθεσία για την έμφυλη και την ενδοοικογενειακή βία. Σκεπτόμενες για πιθανές δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης γύρο από το ζήτημα της έμφυλης βίας, κατέληξαν στην ιδέα υλοποίησης του προγράμματος “Her Story”.
Μέσα από το πρόγραμμα “Her Story”, η ομάδα εθελοντριών εφάρμοσε εκστρατεία συλλογής και διάχυσης πραγματικών ιστοριών γυναικών - θυμάτων βίας, σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την έμφυλη βία.
Παράλληλα, για την επίτευξη ενός δεύτερου στόχου, ερευνήθηκαν όλα όσα προβλέπει η νομοθεσία αναφορικά με την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία. Στόχος της ενέργειας αυτής αποτελούσε η παροχή εμπεριστατωμένων και βάσιμων πληροφοριών στα θύματα βίας σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν για να βρουν προστασία και στήριξη. Στη βάση αυτού δημιουργήθηκε και σχετικό Εγχειρίδιο Νομοθεσίας, το οποίο είναι διαθέσιμο στην Κυπριακή Βιβλιοθήκη και στο οποίο καταγράφεται η ισχύουσα κυπριακή νομοθεσία σχετικά με την έμφυλη βία.
Την ίδια στιγμή, τα Θεατρικά Δρώμενα που πραγματοποιήθηκαν σε πολυσύχναστους δημόσιους χώρους και πλατείες, όπου συχνάζει η νεολαία, λειτούργησαν ως ένα επιπρόσθετο και περισσότερο άμεσο μέσο ευαισθητοποίησης της κοινωνίας για το ζήτημα της έμφυλης βίας. Η ανάγνωση πραγματικών ιστοριών βίας με τη χρήση θεατρικών τεχνικών, κατάφεραν να μεταδώσουν στους περαστικούς μια πιο βιωματική εμπειρία, πράγμα που βοήθησε στην βαθύτερη κατανόηση του προβλήματος της έμφυλης βίας στην Κύπρο. Στην ολιστική κατανόηση του φαινομένου, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο η λειτουργία σταθμού ενημέρωσης στη διάρκεια των Θεατρικών Δρώμενων, όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούσαν να αντλήσουν σημαντικές πληροφορίες για το έργο και για το πρόβλημα της έμφυλης βίας.
Η πραγματοποίηση podcasts με εμπειρογνώμονες που καταπιάνονταν από θέματα σχετικά με την έμφυλη βία και η δημιουργία Οδηγού Καλής Πρακτικής, στον οποίο περιγράφεται ολόκληρη η διαδικασία που ακολουθήθηκε, λειτούργησαν ως προστιθέμενη αξία τόσο για την ευρύτερη κοινωνία, όσο και για το ίδιο το έργο.
Σημαντικό αναφοράς είναι πως το ευρύ κοινό, μπορεί να βρει ολόκληρο το παραγόμενο υλικό του έργου “Her Story”, σε τρεις επιπλέον γλώσσες, πέραν των Ελληνικών, όπως Αγγλικά, Γαλλικά και Αραβικά. Η ανάγκη αυτή προέκυψε λόγω του ότι εντοπίστηκε πως ένα μεγάλο ποσοστό των θυμάτων έμφυλης βίας είναι γυναίκες μετανάστριες/αιτήτριες ασύλου. Συνεπώς, με αυτό τον τρόπο παρέχονται πληροφορίες σε γλώσσες που είναι γνωστές σε μεγάλο μέρος του μεταναστευτικού πληθυσμού που ζει στη χώρα μας.
Αδιαμφησβήτητα, τέτοιες δράσεις μπορούν να συνεισφέρουν συμπληρωματικά στις υπηρεσίες και στις προσπάθειες που κάνει το κράτος για τη μείωση ή/και την εξάλειψη του προβλήματος της έμφυλης βίας. Ωστόσο, αυτές δεν είναι αρκετές.
Χρειάζεται να ενισχυθούν άμεσα τα εργαλεία παροχής στήριξης, βοήθειας και ψυχολογικής ενδυνάμωσης από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες με στόχο την οικοδόμηση μιας κοινωνίας που θα προωθεί την ισότητα, τη δικαιοσύνη και την ασφάλεια και η οποία θα σέβεται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Χρειάζεται να δούμε και να αντιμετωπίσουμε κατάματα και με σθένος το πρόβλημα της έμφυλης βίας από τη ρίζα του, με απώτερο στόχο την μείωση του αριθμού των θυμάτων βίας και την αποκατάσταση της ισότητας των φύλων!
Συμβουλευτικό Κέντρο Στήριξης της Οικογένειας (ΣΥΚΕΣΟ)
