fShare

Tweet

Τις προηγούμενες μέρες παρακολουθήσαμε την εξαγγελία του Προέδρου Χριστοδουλίδη, για έναρξη διαλόγου για την ειδική εκπαίδευση. Η ανάγκη εκσυγχρονισμού της ειδικής εκπαίδευσης αποτελεί ένα θέμα για το οποίο το ΑΚΕΛ έχει διατυπώσει συγκεκριμένες θέσεις και εισηγήσεις εδώ και χρόνια, αλλά η κυβέρνηση Αναστασιάδη επέλεγε προκλητικά να τις αγνοεί.

Το 1999 ψηφίστηκε η νομοθεσία περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες. Η νομοθεσία στηρίζεται στο δικαίωμα των παιδιών με ειδικές ανάγκες στην εκπαίδευση. Συνεπώς, βάσει νόμου πρέπει να παρέχονται όλες οι ευκαιρίες για ισότιμη εκπαίδευση, καθοδήγηση και αποκατάσταση, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους  στον ικανοποιητικότερο βαθμό.

Στην Κύπρο τα τελευταία 24 χρόνια δεν έχουμε προχωρήσει σε αναθεώρηση της νομοθεσίας και ειδικά μετά το 2012, όταν αναλάβαμε συμβατικές και άλλες διεθνείς υποχρεώσεις. Την ίδια ώρα, χώρες της Ε.Ε. έχουν εκσυγχρονίσει και εμπλουτίσει σε μεγάλο βαθμό τη νομοθεσία, λαμβάνοντας υπόψιν τις σημαντικές επιστημονικές, παιδαγωγικές και άλλες εξελίξεις.

Η προσέγγιση για τη Ειδική Εκπαίδευση, για χρόνια, ήταν μπαλώματα και συζητήσεις χωρίς ουσία και περιεχόμενο. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν άγγιξε ουσιαστικά το θέμα της συνολικής αναθεώρησης και εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας, με πολλές άδικες συνέπειες προς τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Όχι μόνο δεν υπερασπίστηκε τα παιδιά αυτά, αλλά τα υποβάθμισε στον βαθμό όπου έχασαν την δυνατότητα να ζουν φυσιολογικά ανάμεσα μας.

Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα επί του θέματος, είναι τραγική. Αρχικά, να τονίσουμε πως από το θεσμικό πλαίσιο αξιολόγησης και διάγνωσης οποιασδήποτε αναπτυξιακής διαταραχής νεογνών του Υπουργείου Υγείας, απουσιάζει ένας κεντρικός φορέας δράσης. Ένας φορέας ο οποίος θα εντοπίζει μέσω αξιολογήσεων, αναπτυξιακές διαταραχές μέχρι την ηλικία των τριών ετών ενός παιδιού και θα συντονίζει τους εμπλεκόμενους φορείς. Χωρίς αυτόν, η πορεία των παιδιών αφήνεται στην τύχη, αφού έρευνες έχουν δείξει πως ωφέλιμες παρεμβάσεις σε πρώιμο στάδιο, μπορούν να προλάβουν και να περιορίσουν τις αρνητικές συνέπειες οποιασδήποτε αναπηρίας.

Όσον αφορά τα ειδικά σχολεία, λόγω της πληθώρας των υπηρεσιών που παρέχονται αλλά και ελέω της οικονομικής κρίσης τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των μαθητών σε ειδικά σχολεία έχει αυξηθεί δραματικά. Ταυτόχρονα, ενώ έχει παρατηρηθεί αύξηση σε ανθρώπινο δυναμικό για τις ανάγκες εκπαίδευσης των παιδιών, δεν παρατηρήθηκε η ανάλογη πρόνοια όσον αφορά τις δομές και την οργανωτική και διοικητική δομή των σχολείων. Στα ειδικά σχολεία, παρουσιάζεται επίσης το θέμα της συνύπαρξης μαθητών με σημαντική διαφορά δυναμικού σε ότι αφορά το γνωστικό και αντιληπτικό επίπεδο. Για παράδειγμα, φοιτούν στο ίδιο σχολείο παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, με άτομα με σοβαρή και βαριά αναπηρία που δεν παρουσιάζουν κινητικά προβλήματα.

Οι εισηγήσεις του ΑΚΕΛ

• Ως κόμμα εισηγηθήκαμε τη δημιουργία ενός κεντρικού και ολιστικού μηχανισμού έγκαιρης διάγνωσης και αξιολόγησης, με επικεφαλής το Υπουργείο Υγείας, που να δραστηριοποιείται από την γέννηση του παιδιού. Μηχανισμός, ο οποίος θα πρέπει στην συνέχεια να συντονίζει παρεμβάσεις για το συγκριμένο άτομο σε όλη την πορεία του.
• Πρόταση μας είναι, τα μεγάλα ειδικά σχολεία να «σπάσουν» σε μικρότερα, όπου κριτήρια να μπαίνουν κατά προτεραιότητα, η ηλικία και ο βαθμός και τύπος της αναπηρίας. Πρόταση μας επίσης είναι η απεξάρτηση των ειδικών σχολείων από τις βαθμίδες εκπαίδευσης της γενικής εκπαίδευσης, δηλαδή η ειδική εκπαίδευση να είναι ανεξάρτητη. Θα πρέπει επίσης να δημιουργηθεί ή να μετεξελιχθεί ένα από τα ειδικά σχολεία σε Κέντρο Παροχής Υπηρεσιών, παρέχοντας υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής, φροντίδας, εκπαίδευσης και θεραπειών αποκατάστασης. 
• Όσον αφορά τους Σχολικούς Συνοδούς – Βοηθούς, πιστεύουμε ότι τα άτομα που εργοδοτούνται σε αυτήν την καίρια θέση, πρέπει να είναι δεόντως καταρτισμένα έτσι ώστε όλα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ή/και αναπηρίες, να βοηθηθούν σωστά. Για την καλύτερη εκτέλεση των καθηκόντων τους, καλό θα ήταν τα άτομα αυτά να βοηθηθούν μέσα από την κατάλληλη επιμόρφωση.
• Το επαναλαμβανόμενο πρόβλημα, κάθε χρόνο, με την καθυστέρηση τοποθέτησης συνοδών και τον ελάχιστο αριθμό πρόσληψης, πρέπει να σταματήσει. Πρέπει να καταγράφονται οι πραγματικές ανάγκες και στην βάση αναγκών των παιδιών, να καθορίζεται ο αριθμός των συνοδών και όχι αντίστροφα. Είναι ανεπίτρεπτο, παιδιά να μένουν χωρίς συνοδό και να υπάρχουν εγκεκριμένες θέσεις οι οποίες δεν καλύπτονται. Θα πρέπει επιτέλους το καθεστώς των συνοδών να τεθεί σε μια καινούργια βάση, πιο επιστημονική, πιο ουσιαστική αλλά και πιο σοβαρή, ξεκινώντας από τη διαδικασία πρόσληψης, την μισθοδοσία, τα τυπικά προσόντα τους, την επιμόρφωση που δεν έχουν σε εξειδικευμένα προβλήματα και τις διαδικασίες διορισμού τους.