Με αφορμή την συμμετοχή τους στο 35ο Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών της ΕΔΟΝ, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με Το Σφάλμα και τον Raibo NOC, δύο Hip hop καλλιτέχνες από την Ελλάδα και να μάθουμε για τους ίδιους, αλλά και για το είδος μουσικής που εκπροσωπούν.
Το Σφάλμα, μαζί με τον κιθαρίστα Φώτη Τσώλη, ο Raibo NOC και ο Retro (από Rebellion Connexion) θα εμφανιστούν στις 5 Ιουλίου στην Μπουάτ του 35ου Φεστιβάλ.
Ν: Ποιος είναι Το Σφάλμα; Ποιος είναι ο Raibo NOC; Τι σε ενέπνευσε να ξεκινήσεις να κάνεις ραπ, ποιες συνθήκες σε οδήγησαν σε αυτό και γιατί πολιτικοποιημένο ραπ;
ΤοΣ: Το Σφάλμα είναι ένα παιδί από την ελληνική επαρχία, που γουστάρει πολύ το hiphop, κάνει ραπ, beats, σκρατς και μίξεις. Δεν γουστάρει αυτό που ζει και χρησιμοποιεί την μουσική σαν μέσο επικοινωνίας, για να μη σκάσει. Προέκυψε να είναι πολιτικοποιημένο γιατί ήταν η φυσική ροή των πραγμάτων. Εφόσον δε γουστάρω αυτό που ζω και βλέπω τριγύρω μου και θέλω να είμαι αληθινός στην τέχνη μου, είναι αναπόφευκτο ότι θα πιάσω και πολιτικά ζητήματα, θα πω αυτό που σκέφτομαι, δε θα φοβηθώ. Αλλιώς, αν προσπαθούσα να μην 'τσαλακωθώ' για να πατήσω καλύτερα στα 'πρέπει' της μουσικής βιομηχανίας, θα ήταν βαρετή και η τέχνη μου. Πιθανότατα βέβαια το πληρώνω αυτό, κλείνουν κάποιες πόρτες, αλλά ποιος χέστηκε; Αλλά, κατά βάση κάνω την πλάκα μου, μην τρελαθούμε, δεν πάω να αλλάξω τον κόσμο κάνοντας μουσική, τουλάχιστον όχι μόνο κάνοντας μουσική.
R: Στο ραπ συγκεκριμένα με οδήγησε απλά η όρεξη για δημιουργία και το γεγονός ότι εκείνη την περίοδο αυτήν την μουσική άκουγα κατά βάση. Πριν το ραπ ασχολιόμουν και με άλλα είδη μουσικής, με όργανα και με το τραγούδι, οπότε ο Raibo είναι βασικά εγώ, όταν ραπάρω. Προσπαθώ να λέω ακριβώς όσα είμαι και κάνω. Ούτε περισσότερα ούτε λιγότερα. Πολιτικοποιημένη μουσική ξεκίνησα να κάνω γιατί ήμουν εγώ πολιτικοποιημένος, οπότε ήταν κομμάτι της ζωής μου που δεν μπορούσε να λείπει από τη μουσική μου.
Ν: Ποια είναι η άποψη σου για την επιρροή που μπορεί να έχει η ραπ στη νεολαία, πόσο μάλλον η πολιτικοποιημένη ραπ?
ΤοΣ: Μεγάλη κουβέντα. Η τέχνη τροφοδοτεί την κοινωνία και τροφοδοτείται από το τι συμβαίνει σε αυτήν, είναι αμφίδρομο. Τώρα, αν κρατάς μικρόφωνο και σε παρακολουθεί ένας αριθμός ανθρώπων σίγουρα κάποιους τους επηρεάζεις, γιατί η τέχνη έχει μια διεισδυτικότητα, οπότε πρέπει να είσαι προσεκτικός. Τα αφεντικά του κόσμου αυτού το ξέρουν καλά αυτό και για αυτό επενδύουν στην τέχνη, προσπαθούν να περάσουν τα μηνύματά τους. Για παράδειγμα στο "τέλος της ιστορίας", προσπαθούν να περάσουν την απογοήτευση (π.χ. δείτε μεγάλες παραγωγές όπως Black Mirror και Squid Game), ή το 'αμερικάνικο όνειρο' που λέμε, δηλαδή ότι ο κόσμος είναι σκληρός οπότε κοίτα την πάρτη σου και προσπάθησε να τα καταφέρεις μόνος εναντίον όλων και τέλος (π.χ. η τροπή που έχει πάρει και εδώ το hip hop σε όλες τις εκφάνσεις του). Ε, ειδικά αυτό το τελευταίο είναι η ιδεολογία των αφεντικών, αυτών που έκαναν δηλαδή τον κόσμο σκληρό in the first place. Εγώ προσπαθώ να κινούμαι στον αντίποδα, να δείχνω ότι οι 'από κάτω' είμαστε παραπάνω πράγματα από αυτό, δεν είμαστε απλά κάτι εξαθλιωμένοι που δε σκέφτονται, δεν τρώμε αυτό τον παπά, μπορούμε να γίνουμε απειλή ανά πάσα στιγμή. Και να εμπνέω όσο μπορώ και καινούριους να ασχολούνται, να το βλέπουν έτσι, να μη συμβιβάζονται, να ψάχνουν την αλήθεια, να σκέφτονται έξω από το κουτί, να έχουν θάρρος, να προτιμάνε να μη γίνουν πρώτο όνομα, αν είναι να πρέπει να το στρογγυλεύουν και να βγάζουν κάτι νερόβραστο.
R: Η επιρροή του ραπ στον κόσμο, στη ζωή του, τη σκέψη του, το ντύσιμο του και τη διασκέδασή του είναι εμφανής. Τα υπόλοιπα εξαρτώνται από τον καλλιτέχνη, τι θα επιλέξει να πει και το κοινό, τι θα δεχτεί και τι θα ακούσει. Όταν πρωτοξεκίνησα να ασχολούμαι πριν μερικά χρόνια, κυριαρχούσε η αντίληψη του "no politica" και να μην μπλέκουμε το ραπ με την πολιτική, με τα κόμματα κλπ. Αυτό είναι κάτι που τα τελευταία χρόνια αλλάζει, όλο και περισσότεροι, κάνουν λίγο ή πολύ, πιο πολιτική μουσική και το κοινό γεμίζει στάδια και θέατρα για να τους ακούσει. Παρόλα αυτά, η γνώμη μου είναι ότι χρειάζεται πιο "βαθύ" χτύπημα, πιο μεγάλη ρήξη με το υπάρχον σύστημα και όχι μόνο με όσα κομμάτια του "φαίνονται με το μάτι", δηλαδή την αστυνομία και τους φασίστες. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε δει πολλά και από τους ράππερς και από την Αριστερά στην Ελλάδα. Επίσης, είναι γεγονός ότι η τέχνη δεν αλλάζει τον κόσμο από μόνη της, απλά επειδή είναι ανατρεπτική. Αυτό που μπορεί να κάνει όμως, είναι να βάλει το λιθαράκι της, να σπείρει την αμφισβήτηση στα μυαλά των ακροατών με ένα τρόπο που μόνο αυτή μπορεί - από την μία - και να κρατήσει καλή συντροφιά στους μεγάλους αγώνες που ζούμε και θα ζήσουμε -από την άλλη- .
Ν: Μπορεί η μουσική και τέχνη σου μέσα από τους στοίχους να αποτελέσει όπλο για την μαζικό ποίηση των γραμμών της αριστεράς και της οργανωμένης πάλης?
ΤοΣ: Ντάξει, τώρα η αριστερά είναι ξεχειλωμένη έννοια, είδαμε και στην Ελλάδα με κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, τόσων και τόσων που επέβαλαν σκληρά μέτρα για το λαό μας, έκαναν δώρα στους ισχυρούς, έμπλεξαν τη χώρα σε περεταίρω ιμπεριαλιστικά παιχνίδια, φέρθηκαν χείριστα στους μετανάστες και έσπειραν την απογοήτευση. Γιατί τελικά το ζήτημα είναι ποια τάξη κρατάει στην πραγματικότητα τα κλειδιά της οικονομίας, όχι ποιο κόμμα κυβερνάει, ανεξάρτητα από τις ατομικές προθέσεις του καθενός υποψηφίου ή οτιδήποτε άλλο. Για μένα, αυτό που προέχει είναι η μαζικοποίηση των σωματείων, η ταξική πάλη, εκεί που παίζεται το δια ταύτα για τη ζωή του καθενός δηλαδή, και στο πιο πολιτικό, η ολόπλευρη ισχυροποίηση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, η ιδεολογική του θωράκιση. Η τέχνη σίγουρα παίζει κι αυτή το ρόλο της, προσπαθώ να ανταποκρίνομαι σε αυτήν, όπως και στις υπόλοιπες πτυχές της ζωής μου.
R: Η γνώμη μου για το συγκεκριμένο είδος μουσικής, είναι ότι είναι πολύ καλά μελετημένα όλα, 9 στα 10 τραγούδια που βγαίνουν είναι πολύ ‘catchy’ και είναι φυσιολογικό να ελκύει μια μερίδα κόσμου, έστω και στο χαβαλέ, να τα ακούει. Ο ρόλος που έχω δώσει στον εαυτό μου ως καλλιτέχνη, είναι να καταφέρω να κάνω μια μουσική αντικειμενικά καλή και catchy και παράλληλα να λέω αυτά που πιστεύω και θέλω να πω, δίνοντας μιαν άλλη προοπτική στον κόσμο να έχει να ακούσει. Όπως κάνουμε κάθε μέρα και στη ζωή άλλωστε, αμφισβητώντας και πολεμώντας τον κόσμο, που αντί να έχει στο κέντρο τον άνθρωπο, έχει όσα προαναφέραμε. Οι νέοι καλλιτέχνες πρέπει να γνωρίζουν ότι το χρήμα και η δόξα τους έχουν απορρίψει, ήδη πριν τα απορρίψουν αυτοί και να δουν τα πράγματα λίγο αλλιώς, να κάνουν μουσική με ειλικρίνεια και να τους πετυχαίνουμε στα ραντεβού της πραγματικής ζωής. Όπως λέει και ένας στίχος από τον δίσκο που ετοιμάζω, "Κάθε χρόνο πιο μαζί, πιο λίγο μόνοι"
Συνέντευξη: Δημήτρης Καλλούρης
Πρόεδρος Προοδευτικής Κ.Κ.Φ. Αθήνας