Του Αντρέα Μάτωλη
Μέλος Τ.Ο Προοδευτικής Κίνησης Κυπρίων Φοιτητών Αθήνας
Με το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα της Χούντας των συνταγματαρχών, στις 21 Απριλίου 1967, εγκαθιδρύεται στην Ελλάδα δικτατορία στο όνομα του υποτιθέμενου «κομμουνιστικού κινδύνου». Η δικτατορία ήταν ένα καθεστώς τρόμου, φρικτών βασανιστηρίων και φυλακίσεων δημοκρατικών ανθρώπων και κομμουνιστών, ακόμα και εκτελέσεων. Κερδισμένος από την δικτατορία δεν βγήκε άλλος παρά το κεφάλαιο και τα μονοπώλια των καπιταλιστών, αφού τα κέρδη τους εκτινάχθηκαν και η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης εντάθηκε όσο ποτέ άλλοτε.
Όλη αυτή η καταπίεση και η καταπάτηση των δικαιωμάτων γέννησε την ανάγκη εξέγερσης ενάντια σε αυτό το φασιστικό καθεστώς που να απαιτεί την άμεση επαναφορά της δημοκρατίας, αφού η φίμωση του λόγου και η απαγόρευση συγκέντρωσης ήταν καθημερινό φαινόμενο. Η ανάγκη αυτή οδήγησε τον κόσμο της Αθήνας και μαζί του την πλειοψηφία του ελληνικού λαού στα γεγονότα του Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου 1973. Όμως πριν από τα ιστορικά γεγονότα εκείνης της νύχτας είχαν προηγηθεί μία σειρά μικρών εξεγέρσεων και γεγονότων που έκαναν την Αθήνα να μοιάζει με ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί.
Τα γεγονότα ξεκίνησαν στις 14 Φεβρουαρίου 1973, όπου έγινε ο πρώτος ξεσηκωμός των φοιτητών της Αθήνας, στο χώρο του Πολυτεχνείου. Η πρώτη απόπειρα έγινε με αφορμή το νόμο που προέβλεπε την υποχρεωτική στράτευση όσων συνδικαλίζονταν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Η προοδευτική φωνή αντίδρασης των φοιτητών δεν άρεσε στη φασιστική Χούντα των Συνταγματαρχών, αντέδρασε αυτή με τη σειρά της καταπατώντας το πανεπιστημιακό άσυλο και προχώρησε σε πολλές συλλήψεις και επιβολές ποινών.
Επτά ημέρες μετά τα πρώτα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στις 21 Φεβρουαρίου οι φοιτητές κατέλαβαν το κτίριο της Νομικής σχολής στην Αθήνα, προβάλλοντας τα συνθήματα «Δημοκρατία», «Κάτω η Χούντα» και «Ζήτω η Ελευθερία». Η αστυνομία επενέβη και πάλι για να καταστείλει την εξέγερση, αλλά η βίαιη εκδίωξη των φοιτητών από το κτίριο της Νομικής ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την αγωνιστικότητά τους.
Στους επόμενους μήνες γίνονται καταλήψεις στην Ιατρική, ξανά στη Νομική, διάφορες κινητοποιήσεις σε άλλες σχολές της Αθήνας, της Πάτρας και της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, στο πλάι των φοιτητών, κινητοποιούνται οργανωμένα συλλαλητήρια ενάντια στις απαλλοτριώσεις γης που ήταν προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Ακόμη και στις ένοπλες δυνάμεις εκδηλώνονται αντιδικτατορικές ενέργειες, όπως η αποχώρηση του αντιτορπιλικού «ΒΕΛΟΣ» από ΝΑΤΟϊκή άσκηση.
Έτσι όλα αυτά τα γεγονότα οδήγησαν τον λαό στην ιστορική εξέγερση του Πολυτεχνείου. Το απόγευμα της Τετάρτης 14 Νοεμβρίου ξεκινά η κατάληψη του Πολυτεχνείου. Φτιάχνεται ο πρώτος ραδιοφωνικός πομπός και αρκετός κόσμος μαζεύεται γύρω από το Πολυτεχνείο. Η Χούντα απειλεί με επέμβαση της αστυνομίας, ενώ οι φοιτητές διανυκτερεύουν στο χώρο του Πολυτεχνείου για την καλύτερη οργάνωση του αγώνα τους. Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ενώνεται με το εργατικό – λαϊκό κίνημα και αποκτά χαρακτήρα παλλαϊκού ξεσηκωμού. Το μήνυμα ήταν πολιτικό, ανατρεπτικό, αντιιμπεριαλιστικό.
Την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 1973, χιλιάδες εργαζόμενοι συγκεντρώνονται στο Πολυτεχνείο. Βρίσκονται αντιμέτωποι με δυνάμεις της αστυνομίας που τους εμποδίζουν να ενωθούν με τους φοιτητές. Στις συγκεντρώσεις συμμετέχουν και μαθητές. Σημαντικό ρόλο στην οργάνωση του λαού, εργαζόμενων, μαθητών και φοιτητών είχε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας καθώς και η Κομμουνιστική Νεολαία. Περίπου 150.000 λαού είναι στους δρόμους. Η 16η Νοέμβρη ήταν η μέρα κορύφωσης της εξέγερσης. Η αστυνομία χτυπά το λαό με δακρυγόνα, γκλοπ και σφαίρες, χωρίς να μπορεί να διαλύσει τα μπλοκ των διαδηλωτών. Οι διαδηλώσεις χωρίζονται και ενώνονται ξανά, ενώ οι φοιτητές μέσω του πομπού καλούν συνεχώς για ιατρική βοήθεια. Αργά το απόγευμα πέφτουν και οι πρώτοι νεκροί, στο Πολυτεχνείο και στους γύρω δρόμους.
Η ώρα 00:55, ξημερώματα Σαββάτου 17 Νοεμβρίου, τα χουντικά τανκς καταφθάνουν στο Πολυτεχνείο και στις 01:30 το πρωί γκρεμίζουν τη σιδερένια πύλη. Στο χώρο εισέρχονται και στρατιώτες των ΛΟΚ και πυροβολούν ενάντια στους έγκλειστους φοιτητές.
Η θυσία τους όμως δεν πήγε χαμένη. Αποκαλύφθηκε το πραγματικό πρόσωπο της δικτατορίας και των φασιστικών της μεθόδων που χρησιμοποίησε για να καταστείλει την λαϊκή εξέγερση. Αν και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου δεν σήμαιναν και το τέλος της δικτατορίας, άνοιξαν παρ’ όλα αυτά το δρόμο για την κατάρρευσή της. Η δικτατορία συντρίβεται υπό το βάρος του πραξικοπήματος στην Κύπρο στις 15 Ιουλίου 1974 και της τουρκικής εισβολής που ακολούθησε στις 20 Ιουλίου, υλοποιώντας τα Νατοϊκά σχέδια και τις ιμπεριαλιστικές επιταγές.
Το Πολυτεχνείο αποτελεί ,τρανό παράδειγμα πως όταν ο λαός ενωθεί και ξεσηκωθεί οργανωμένα, τότε μπορεί να ανατρέψει οτιδήποτε εναντιώνεται στα δικαιώματα του. Η φλόγα που άναψαν τότε οι φοιτητές θα συνεχίζει να φωτίζει τους αγώνες μας ενάντια στην φίμωση, τη δικτατορία, τον φασισμό.
Τα μηνύματα του Πολυτεχνείου, είναι ακόμα και στις μέρες μας επίκαιρα, ως φάρος φωτεινός για τη δική μας δράση και τους δικούς μας αγώνες. Δυστυχώς οι αντιλαικές πολιτικές της Κυβέρνησής, οι μονομερείς αποφάσεις αλλά και η απαξιώση και η απομώνωση κάθε μορφής διεκδίκησης δείχνουν το καθήκον μας να συνεχίσουμε τους αγώνες. Επίσης, σε μια εποχή όπου το ΝΑΤΟ προσπαθεί με μανία να μοιράσει τον κόσμο με ιμπεριαλιστικές πρακτικές για να εξυπηρετήσει τα καπιταλιστικά συμφέροντα, όπως ακριβώς είχε κάνει στην Ελλάδα και στην Κύπρο με την Χούντα και την Εισβολή, δείχνει την ανάγκη να συνεχίσουμε τον αγώνα του Πολυτεχνείου ενάντια σε κάθε ΝΑΤΟικό κατασκεύασμα και τον ίδιο τον ιμπεριαλισμό και τους πολέμους
Εμπρός λοιπόν για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία.
*Άρθρο που κυκλοφόρησε στη Νεολαία Νοεμβρίου 2018