Εμείς είχαμε την τύχη και την ευτυχία να υπηρετήσουμε από τις τάξεις της ΕΔΟΝ για είκοσι ολόκληρα χρόνια τόσο σε καλές όσο και σε πιο δύσκολες εποχές από τις σημερινές. Πριν και μετά από το φασιστικό, προδοτικό πραξικόπημα της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β΄ και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή. Τότε, που η ΕΔΟΝ δεχόταν ευθέως τα πυρά του φασισμού. Τότε που οι Εδονίτες πρότασσαν τα στήθια και έπεφταν ηρωϊκά αντιστεκόμενοι στη Χούντα και την ΕΟΚΑ Β’, που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή αντιμέτωποι με τα τανκς του Αττίλα κατακτητή, γράφοντας τις πιο ηρωϊκές σελίδες στη σύγχρονη ιστορία του Λαϊκού μας Κινήματος. Όταν μεγάλο τμήμα του λαού μετατράπηκε σε πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, όταν πολλές χιλιάδες βρέθηκαν στους κάμπους με σκεπή τον ουρανό, όταν ο λαός βίωνε τη φτώχεια, τη μαζική ανεργία, την ανέχεια και την έλλειψη των βασικών αγαθών για μια αξιοπρεπή ζωή. Τότε που η Κύπρος βίωνε τη μεγαλύτερη εθνική καταστροφή στην ιστορία της.
Οι Εδονίτισσες και οι Εδονίτες, στα 68 χρόνια ζωής της Οργάνωσης, ποτέ δεν λιποψύχησαν. Ποτέ δεν έχασαν την πίστη στο δίκαιο του αγώνα, στην ομορφιά και το μεγαλείο της ζωής, στην ομορφιά και το μεγαλείο της ιδεολογίας μας. Αυτή η πίστη και η εμμονή σε αξίες και ιδανικά είναι που καθιέρωσε την ΕΔΟΝ διαχρονικά στην αγωνιστική πρωτοπορία της κυπριακής νεολαίας.
Μεγάλες δυσκολίες ορθώνονται και σήμερα μπροστά σας αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, Εδονίτες και Εδονίτισσες. Στις δικές μας εποχές, η πολιτικοποίηση της νεολαίας μέσα σε εκείνες τις τρομερά δύσκολες συνθήκες ήταν περίπου αυθόρμητη και αυτονόητη. Φανερός και αποδεδειγμένος ήταν τότε ο ρόλος της αντίδρασης του φασισμού, της προδοσίας και όσων σέρνονταν πίσω τους. Η Οργάνωση είχε τότε καθήκον να καναλιάσει σε σωστά πλαίσια την αγανάκτηση της νεολαίας και να την μετατρέψει σε αντιιμπεριαλιστική και αντικατοχική δράση. Σήμερα το σύστημα έχει εξεύρει καινούριους τρόπους για να υποσκάψει τις δυνάμεις της Αριστεράς. Εγκλωβίζει τις συνειδήσεις των νέων στη λεγόμενη απολιτικοποίηση, στην απάθεια και στην ισοπέδωση. Μπορεί πλέον να μην δολοφονούνται Αριστεροί για την ιδεολογία και τη δράση τους, γίνεται όμως προσπάθεια να δολοφονούνται συνειδήσεις και ιδανικά.
Υπάρχει σήμερα μια συντονισμένη προσπάθεια να ενοχοποιήσουν την κυπριακή Αριστερά, τις αξίες και τα ιδανικά της για τα αδιέξοδα στα οποία ο ίδιος ο καπιταλισμός έχει περιέλθει. Σε ολόκληρο τον κόσμο γίνεται κατανοητό από ολοένα και μεγαλύτερες μάζες πολιτών και πολιτικών δυνάμεων ότι με την παγκόσμια οικονομική κρίση έχει αποτύχει πλήρως το μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού, ό,τι δηλαδή πιο συντηρητικό, αντιδραστικό και δεξιό υπάρχει στη διαχείριση της οικονομίας. Εδώ στην Κύπρο καταβάλλεται προσπάθεια η αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού να φορτωθεί στην Κυβέρνηση και ευρύτερα στην παράταξη της Αριστεράς.
Ενώ είναι ολοφάνερο ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη και όχι μόνο, έχει αποτύχει πλήρως η φιλοσοφία της ασυδοσίας της αγοράς και της αδηφαγίας του μεγάλου κεφαλαίου, της λιτότητας και της περικοπής των εργασιακών δικαιωμάτων, η φιλοσοφία της ιδιωτικοποίησης των πάντων, εδώ στην Κύπρο προσπαθούν να μας πείσουν ότι ευθύνεται η Κυβέρνηση η οποία έχει αντιπαλέψει αυτή τη φιλοσοφία. Όσο και αν κάποιοι μανιωδώς επιχειρούν να το αποκρύψουν, εμείς ουδέποτε θα κουραστούμε να δακτυλοδείχνουμε τους πραγματικούς αίτιους για τη σημερινή κατάσταση της κυπριακής οικονομίας. Τις τράπεζες, το μεγάλο κεφάλαιο, την εποπτική αρχή που αντί να ελέγχει και να αποτρέπει τους έκανε πλάτες, όπως και όσους πολιτικά τους στήριξαν και τους υπερασπίστηκαν. Αυτές τις πολιτικές, που έχουν οδηγήσει σε τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα την Ευρώπη ονειρεύονται κάποιοι να εφαρμόσουν και στην Κύπρο ως δήθεν απάντηση στην κρίση.
Η δική μας η παράταξη ποτέ δεν έχει βλάψει την Κύπρο και τον λαό μας. Αντίθετα έχει να παρουσιάσει αμέτρητους αγώνες, πλούσια προσφορά και θυσίες στην πάλη του λαού μας για λευτεριά, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Για αποτίναξη της αποικιοκρατίας. Για υπεράσπιση και ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας. Για καταπολέμηση του εθνικισμού – σοβινισμού και του φασισμού. Για υπεράσπιση της δημοκρατίας όταν κάποιοι ήθελαν να μας βυθίσουν στα σκοτάδια του Μεσαίωνα. Για υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για απελευθέρωση και επανένωση. Για κοινωνική δικαιοσύνη. Για πρόοδο και ευημερία.
Μακάρι όλες οι πολιτικές ηγεσίες και όλες οι πολιτικές παρατάξεις να μπορούσαν να ισχυριστούν σε αυτό τον τόπο ότι ουδέποτε έβλαψαν την πατρίδα και τον λαό μας. Παρόλο που η δεξιά και η ακροδεξιά πασκίζουν να παραχαράξουν την ιστορία είναι χρεωμένες με την κατάλυση της δημοκρατίας καθώς και με την τραγωδία της Κύπρου, τις επιπτώσεις της οποίας επωμίζεται ο λαός μας για σχεδόν σαράντα χρόνια.
Την προσφορά της ΕΔΟΝ για σχεδόν επτά δεκαετίες καταμαρτυρούν οι θυσίες του Χαράλαμπου Φιλή, του Μιχαλάκη Κουσουλίδη, των αδελφών Κυριάκου και Σωτήρη Παπαλαζάρου, του Κωστάκη Ευαγόρου, του Αντρέα Θεοδοσίου, του Αντρέα Ιορδάνους, του Αντρέα Κέστα, του Αχιλλέα Κουρτέλλη, του Ματθαίου Ματθαίου, του Γιώργου Χαραλάμπους, του Παντελή Χαραλάμπους, του Πάμπου Χριστοφή και τόσων άλλων. Αυτή την τεράστια ένδοξη κληρονομιά της οποίας άξιοι συνεχιστές είσαστε εσείς, συναγωνιστές και συναγωνίστριες.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Διαχρονικά το μυστικό της επιτυχίας της ΕΔΟΝ υπήρξε η ισορροπία, η διαλεκτική αξιοποίηση της εμπειρίας και των χαρακτηριστικών της οργάνωσης που εκπηγάζουν από την ιδεολογία της. Η ΕΔΟΝ πάντοτε διεξήγαγε αγώνες με δυναμισμό και διεκδικητικότητα, με σύνεση και σοβαρότητα. Με μαζικότητα, γερή συγκρότηση και ενότητα στις τάξεις της. Με στόχους φιλόδοξους αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστικούς. Με ριζοσπαστισμό, φιλτραρισμένο όμως μέσα από τις ανάγκες των καιρών και τις συνθήκες της συγκεκριμένης περιόδου. Με διατήρηση του οράματος χωρίς όμως να χάνεται η συνεχής και μαζική επαφή με τους νέους. Χωρίς να χάνεται η επαφή με την πραγματικότητα. Χωρίς να αυτοαπομονώνεται με απόλυτες, δογματικές προσεγγίσεις, χωρίς ζημιογόνες και αδιέξοδες εσωστρέφειες. Χωρίς να αποδέχεται ποτέ να γίνεται ουρά των εξελίξεων. Δένοντας δημιουργικά την πολιτική δράση με την πλατιά πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα. Συνδέοντας τον διεθνισμό της Οργάνωσης με την πατριωτική δράση και προσφορά. Έχοντας πυξίδα και φάρο την ταξική προσέγγιση και την ανάγκη για ένα καλύτερο μέλλον για τον εργαζόμενο, τον άνθρωπο του μόχθου γενικά. Με όπλο τις αξίες του μαρξισμού, λενινισμού, του διεθνισμού και της αλληλεγγύης η ΕΔΟΝ πρωταγωνίστησε διαχρονικά και συνεχίζει και σήμερα να πρωταγωνιστεί στην πάλη για συμφιλίωση των δύο κοινοτήτων της Κύπρου στην προώθηση της έννοιας της μιας πατρίδας, του ενός λαού που μπορεί και πρέπει να πει όχι στους ξένους και να δημιουργήσει συνθήκες ειρήνης, συνεργασίας και ευημερίας για όλους ανεξαίρετα τους Κυπρίους.
Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στη διεθνιστική δράση της ΕΔΟΝ υπό την καθοδήγηση πάντοτε του τιμημένου ΑΚΕΛ. Η ΕΔΟΝ ήταν και παραμένει φορέας και εκφραστής αλληλεγγύης με τους λαούς της Παλαιστίνης, της Κούβας, του Βιετνάμ, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Πορτογαλλίας, της Νικαράγουα, της Γιουγκοσλαβίας και με τόσους άλλους λαούς. Λαούς που βίωσαν ξένες, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, τον φασισμό και τους πολέμους. Την αλληλεγγύη από πολλούς λαούς εισέπραξε και ο κυπριακός λαός μετά την καταστροφή του 1974. Η συνέπεια της ΕΔΟΝ στις αρχές του διεθνισμού και της αλληλεγγύης επέτρεψε στην Οργάνωση να διαδραματίζει διαχρονικά πρωταγωνιστικό ρόλο στην Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικής Νεολαίας και να ασκεί σήμερα την Προεδρία της Οργάνωσης.
Συναγωνίστριες, συναγωνιστές,
Δυστυχώς 38 χρόνια μετά το προδοτικό, φασιστικό πραξικόπημα της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β΄, μετά τη βάρβαρη τουρκική εισβολή και κατοχή, ο κυπριακός λαός συνεχίζει να διεξάγει αγώνα επιβίωσης. Το κυπριακό πρόβλημα παραμένει το μείζον ζήτημα που αντιμετωπίζουμε. Από την εξέλιξη του θα εξαρτηθεί η επιβίωση μας στη γενέθλια γη.
Δυστυχώς οι προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο με ευθύνη της κατοχικής Τουρκίας και του κ. Έρογλου. Η δική μας πολιτική προσέγγιση στη διαχείριση του Κυπριακού, που πάντοτε συνδύαζε την προσήλωση στη λύση με την προσήλωση σε απαράβατες αρχές, έχει επιφέρει σημαντικά θετικά αποτελέσματα για τη δική μας πλευρά.
Παρά τις επιδιώξεις της Τουρκίας για αλλαγή της βάσης λύσης του Κυπριακού, εμείς διασφαλίσαμε τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων πάνω στη βάση που διαχρονικά τα Ηνωμένα Έθνη καθόριζαν, για λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, περιλαμβανομένης αυτή τη φορά της διασφάλισης της μιας κυριαρχίας, της μιας ιθαγένειας και της μιας διεθνούς προσωπικότητας. Την πάγια επιδίωξη της Τουρκίας για αλλαγή της βάσης λύσης του Κυπριακού θα πρέπει επιτέλους να εκτιμήσουν σωστά όσοι στο εσωτερικό μας μέτωπο εισηγούνται ουσιαστικά την εγκατάλειψη του διαχρονικού στόχου της πλευράς μας από το 1977 για λύση ομοσπονδίας.
Παρά τις τουρκικές μεθοδεύσεις για αλλαγή της διαδικασίας, έτσι που να οδηγεί σε τετραμερή διάσκεψη και σε μια νέα επιδιαιτησία, εμείς διασφαλίσαμε μέχρι τέλους μια συμφωνημένη διαδικασία «κυπριακής ιδιοκτησίας» η οποία απέκλεισε οποιασδήποτε μορφής επιδιαιτησία και τεχνητά χρονοδιαγράμματα. Αυτό πρέπει να το λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη όσοι εισηγούνται διεύρυνση των συνομιλιών κάτι που θα οδηγήσει τελικά σε τετραμερή διάσκεψη.
Παρά τις διχοτομικές θέσεις της Άγκυρας στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων, επιτεύχθηκαν μέχρι το 2010 σημαντικές συγκλίσεις που αποτελούν στην ολότητα τους βελτιώσεις σε σχέση με προηγούμενα σχέδια που έγινε προσπάθεια να επιβληθούν και απορρίφθηκαν από τον κυπριακό λαό. Αυτές τις συγκλίσεις ο κ. Έρογλου και η τουρκική ηγεσία τις ακύρωσαν όταν ο κ. Έρογλου ανέλαβε την ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Αυτό θα πρέπει να το λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη όσοι θέλουν με μια μονοκοντυλιά να διαγράψουν τις συγκλίσεις αυτές, απελευθερώνοντας τον κ. Έρογλου και την Τουρκία από τις δεσμεύσεις τους.
Τη στιγμή που η Κύπρος χρειάζεται διεθνή στήριξη καταφέραμε μέσα σε ένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον να αναστρέψουμε το απαράδεκτο κλίμα που υπήρχε για τη δική μας πλευρά διεθνώς και να δημιουργήσουμε το θετικό κλίμα για επίτευξη κορυφαίων εθνικών στόχων. Αυτό οφείλουν να το λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη όσοι με ακραίες προσεγγίσεις θα οδηγήσουν την Κύπρο στην απομόνωση.
Συναγωνίστριες, συναγωνιστές,
Η βασική επιχειρηματολογία της αντιπολίτευσης όλο αυτό το διάστημα, με τη βοήθεια, λυπούμαι να παρατηρήσω, της πλειοψηφίας των ΜΜΕ, επικεντρώθηκε στα περί δήθεν «ανικανότητας της Κυβέρνησης». Στόχος να φορτώσουν στην Κυβέρνηση τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και της «μαύρης τρύπας» που έχει δημιουργήσει στην κυπριακή οικονομία η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα. Εμείς δεν διεκδικήσαμε ποτέ το αλάθητο. Είναι φυσιολογικό σε αυτή τη μακρά και τόσο δύσκολη περίοδο, να υπήρξαν και λάθη και παραλείψεις.
Έχω πει όμως και δεν θα κουραστώ να το φωνάζω με όλη τη δύναμη της ψυχής μου, ότι εμείς ολοκληρώνουμε τη θητεία μας με το κεφάλι ψηλά, περήφανοι για πλειάδα επιτευγμάτων. Την ικανότητα της αυτή η Κυβέρνηση την απέδειξε δημιουργώντας τη μεγαλύτερη οικονομική, πολιτική και κοινωνική προοπτική για την Κύπρο και τον κυπριακό λαό τα τελευταία 50 χρόνια με την εξεύρεση και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Με την επεξεργασία ενός συνολικού, στρατηγικού σχεδιασμού για να καταστεί η Κύπρος Περιφερειακό Κέντρο Ενέργειας. Εάν όλοι παραδεχόμαστε σήμερα ότι η μεγαλύτερη ελπίδα του κυπριακού λαού για να ξεφύγουμε από τα οικονομικά αδιέξοδα είναι ο φυσικός μας πλούτος, αυτή την τεράστια προοπτική είναι αυτή η Κυβέρνηση που την δημιούργησε.
Την ικανότητα της η Κυβέρνηση την απέδειξε ασκώντας μια καθ’ όλα επιτυχημένη Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια από τις καλύτερες των τελευταίων χρόνων. Η μικρή Κύπρος με τις περιορισμένες δυνάμεις πραγματοποίησε μια άριστη κατά γενική ομολογία Προεδρία, ενισχύοντας το κύρος της πατρίδας μας στην Ευρώπη και διεθνώς.
Την αποφασιστικότητα, τη διεκδικητικότητα και την κοινωνική της ευαισθησία αυτή η Κυβέρνηση την απέδειξε κατά την τετράμηνη σκληρή διαπραγμάτευση με την Τρόικα. Ο καθένας μπορεί να φανταστεί ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα για τον κυπριακό λαό εάν αυτή η διαπραγμάτευση διεξαγόταν από εκείνους που ουσιαστικά συμφωνούν με την Τρόικα, που έχουν ακριβώς την ίδια φιλοσοφία της λιτότητας, των περικοπών και των ιδιωτικοποιήσεων, από αυτούς που την ώρα της κρίσιμης μάχης για την Κύπρο και τον λαό μας, μας εκβίαζαν για άρον-άρον αποδοχή των αξιώσεων της Τρόικας.
Την ικανότητα της αυτή η Κυβέρνηση την έχει αποδείξει περιφρουρώντας σε σημαντικό βαθμό, μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, το κοινωνικό κράτος. Εφαρμόζοντας μια συνολική και πρωτοποριακή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Διορθώνοντας πολλές στρεβλώσεις της κυπριακής κοινωνίας και οικονομίας που είχαν δημιουργηθεί και συσσωρευθεί για δεκαετίες. Το έργο της Κυβέρνησης είναι πραγματικά πλούσιο και σημαντικό. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε την εφαρμογή ενός συνολικού, πρωτοποριακού προγράμματος δημοσίων συγκοινωνιών για πρώτη φορά στην Κύπρο. Την οριστική επίλυση του υδατικού προβλήματος. Τη διαγραφή των αγροτικών χρεών. Τη διασφάλιση του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Την ίδρυση επιτέλους της Ιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Δικαιούμαστε να νιώθουμε ως Κυβέρνηση άτυχοι για το γεγονός ότι κληθήκαμε να κυβερνήσουμε μέσα στις πιο δύσκολες οικονομικές συνθήκες διεθνώς, εδώ και πολλές δεκαετίες. Ταυτόχρονα όμως με τις μεγάλες δυσκολίες που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε είχαμε να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη κατανόησης στο εσωτερικό, την έλλειψη της αναγκαίας ενότητας και στήριξης, ακόμη και την υπόσκαψη των κυβερνητικών προσπαθειών. Το γεγονός όμως ότι σε αυτές τις συνθήκες, στο πηδάλιο του κράτους βρέθηκε μια Κυβέρνηση με κοινωνική ευαισθησία, φιλεργατική πολιτική και έγνοια για τον απλό άνθρωπο απέτρεψε τα χειρότερα. Τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα αν επικρατούσαν οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού στην Κύπρο. Τα πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ χειρότερα αν επικρατήσουν και στην πατρίδα μας η φιλοσοφία και οι δυνάμεις που ενίσχυσαν την κρίση διεθνώς και οδήγησαν την Ευρώπη σε αδιέξοδο. Οι δυνάμεις της ασυδοσίας της αγοράς, της ολομέτωπης επίθεσης κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων, της ιδιωτικοποίησης των πάντων, των υφεσιακών προσεγγίσεων που θα διευρύνουν την ανεργία και την ανέχεια.
Συναγωνίστριες, συναγωνιστές,
Με ιδιαίτερη συγκίνηση σας δίνω διαβεβαίωση ψυχής, ότι μαζί, όπως πάντα, θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε. Αντλώντας δύναμη από την ένδοξη ιστορία μας. Αντλώντας δύναμη από τις θυσίες και την προσφορά μας, που μας έχουν ριζώσει στη συνείδηση του λαού. Αυτή την τόσο ωραία, μακρόχρονη πορεία μας πρέπει να την συνεχίσουμε για το καλό πρώτα και κύρια της Κύπρου και του κυπριακού λαού.
Εκφράζω για ακόμη μια φορά σε όλους σας την απεριόριστη μου αγάπη και εκτίμηση. Εύχομαι ακόμη μεγαλύτερες επιτυχίες στην ΕΔΟΝ μας. Κάθε επιτυχία στο 17ο Συνέδριο σας.
«Όπως και να’ ναι τούτη η γη, θα είμαστε στην πρώτη τη γραμμή, όπως και τώρα, που είναι δύσκολοι καιροί». Καλή επιτυχία.