Το 16ο Παγκύπριο Συνέδριο της ΕΔΟΝ που πραγματοποιήθηκε από τις 2 μέχρι τις 4 Ιανουαρίου 2010 στη Λευκωσία κάνοντας εις βάθος συζήτηση για την διεθνή πραγματικότητα και κατέληξε στα εξής:
Α. Η σημερινή παγκόσμια κρίση είναι διαφορετική από τις συνηθισμένες περιοδικές και περιορισμένες κρίσεις του καπιταλισμού που καταγράφηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Η κρίση αυτή αποδεικνύεται ότι έχει μεγάλο βάθος και διάρκεια, αφού αφορά στην καρδιά του συστήματος, τις ίδιες τις σχέσεις παραγωγής και αφορά στην βασική αντίθεση του καπιταλισμού, που θέλει την παραγωγή να έχει κοινωνικό χαρακτήρα, αλλά το αποτέλεσμα της παραγωγής να το ιδιοποιούνται οι λίγοι. Αυτή η κρίση δεν είναι προϊόν της απληστίας δήθεν κάποιων στελεχών επιχειρήσεων, αλλά αποτέλεσμα αντικειμενικό που αφορά στην ίδια τη φύση του καπιταλισμού. Η οικονομική κρίση έχει επιβεβαιώσει αυτό που η μαρξιστική αριστερά υποστηρίζει, ότι το συγκεκριμένο σύστημα δεν μπορεί να διασφαλίσει την ειρήνη και την ευημερία των λαών και είναι αυτοκαταστροφικό.
Β. Τα τελευταία χρόνια σημαντικές είναι και οι εξελίξεις στη διαδικασία αναδιάταξης των δυνάμεων του ιμπεριαλισμού. Αιχμή της διαδικασίας αυτής είναι η επέκταση των πολιτικών και στρατιωτικών του θεσμών με στόχο τον γεωστρατηγικό έλεγχο των πηγών ενέργειας, τη διασφάλιση της πολιτικής ηγεμονίας των ΗΠΑ και των συμμάχων τους και την επιβολή της ιδεολογίας της «Νέας Τάξης». Βασικός παράγοντας της επιθετικής στρατηγικής του ιμπεριαλιστικού ηγεμονισμού, που αποτελεί μόνιμη απειλή για την παγκόσμια ειρήνη, εξακολουθεί να είναι το ΝΑΤΟ και τα διάφορα παρακλάδια του («Συνεταιρισμός για την Ειρήνη», «AFRICOM», «Ευρωστρατός»). Ο ξεκάθαρος ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του ΝΑΤΟ επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά με την πρόσφατη απόφαση για ενίσχυση των κατοχικών δυνάμεων του στο Αφγανιστάν.
Γ. Στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες η ανεργία αυξάνεται πέραν κάθε προηγούμενου ορίου και έχει γίνει πλέον μόνιμη. Αυτό που έγινε γνωστό ως κράτος προνοίας στις ευρωπαϊκές χώρες ξεχαρβαλώνεται, οι μισθοί μειώνονται για μια τεράστια πλειοψηφία αυτών που έχουν ακόμη δουλειά, θεσμοθετείται η φτηνή και ευέλικτη εργασία με ταυτόχρονη επέκταση των ωραρίων. Την ίδια στιγμή κράτη, επιχειρήσεις και νοικοκυριά βρίσκονται καταχρεωμένα. Είναι μόνιμη επιδίωξη της καπιταλιστικής ολιγαρχίας να συγκεντρώνει την προσοχή της μόνο σε τέτοιους επιστημονικούς και τεχνικούς νεωτερισμούς, οι οποίοι εξυπηρετούν την κερδοφορία ενώ ταυτόχρονα αγνοούνται πεδία επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης που θα μπορούσαν να καλυτερεύσουν τις συνθήκες ζωής και πολιτιστικής προόδου των ανθρώπων.
Δ. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι της, στην αντίθεσή τους με άλλες αναδεικνυόμενες δυνάμεις, συνεχίζουν να επιδιώκουν την διατήρηση της στρατιωτικής και οικονομικής τους κυριαρχίας εις βάρος των λαών και των συμφερόντων τους. Οι οποιεσδήποτε υποσχέσεις και κινήσεις εντυπωσιασμού για μια νέα εποχή μετά την εκλογή του Ομπάμα είναι κενές περιεχομένου καθώς οι προσδοκίες και υποσχέσεις διαψεύδονται. Ηδη άλλες 30,000 στρατού αποστέλλονται στο Αφγανιστάν, στις τράπεζες δόθηκαν μερικά τρισεκατομμύρια για να μην καταρρεύσουν και οι επεμβάσεις σε κυρίαρχα κράτη συνεχίζονται όπως στην Ονδούρα, στη Κούβα, στη Βενεζουέλα, στη Κολομβία, στη Παραγουάη, στην Αϊτή.
Ε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ακολουθεί τις ΗΠΑ τόσο στην εξωτερική πολιτική όσο και στον οικονομικό τομέα. Έχει υιοθετήσει πλήρως το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης, ενώ 22 από τα 27 κράτη μέλη της συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ. Η Στρατηγική της Λισσαβόνας, που αναθεωρήθηκε το 2005, αποτελεί την πυξίδα της Ε.Ε. για αντιλαϊκή δράση και επέκταση της κερδοφορίας του κεφαλαίου μέχρι το 2010. Η δε Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφάλειας, που υιοθετήθηκε το 2003, σηματοδοτεί τη σύζευξη Ε.Ε. - ΝΑΤΟ, τις κοινές στρατιωτικές δράσεις με στόχο το στρατιωτικοπολιτικό έλεγχο.
ΣΤ. Η Μέση Ανατολή βρίσκεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου κάτω από την ιμπεριαλιστική κυριαρχία είτε άμεσα από την παρουσία ξένων στρατευμάτων όπως στο Ιράκ, στην Παλαιστίνη, στην Συρία, είτε με την επιβολή των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων μέσω εγκάθετων, ελεγχόμενων ή αντιλαϊκών και αντιδημοκρατικών κυβερνήσεων. Ο αγώνας του Παλαιστινιακού λαού ενάντια στην Ισραηλινή κατοχή συνεχίζεται για δεκαετίες, χωρίς οι αραβικές χώρες να μπορούν να στηρίξουν μια κοινή πολιτική, και ο αγώνας του λαού του Λιβάνου ενάντια στις επιβουλές των Ισραηλινών κυβερνήσεων επιδιώκεται να μετατραπεί σε εμφύλιο. Ανεξάρτητα κράτη απειλούνται με εισβολή και επιβολή κυρώσεων όχι γιατί δεν διασφαλίζονται τα συμφέροντα και δίκαια των λαών τους αλλά γιατί οι κυβερνήσεις τους δεν συνεργάζονται και δεν διασφαλίζονται τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών.
Ζ. Στη Λατινική Αμερική οι πολιτικές νίκες και άλλων προοδευτικών δυνάμεων στις πλείστες χώρες, με σημαντικότερα πρόσφατα παραδείγματα τις περιπτώσεις της Νικαράγουα, της Βολιβίας και του Ελ Σαλβαδόρ σηματοδοτούν μια σημαντική στροφή στην ήπειρο αυτή. Ταυτόχρονα η σταθερή πορεία και τα πολιτιστικά, επιστημονικά και εκπαιδευτικά επιτεύγματα της Κούβας και οι εξελίξεις στη Βενεζουέλα αποτελούν βασική πηγή ελπίδας και αισιοδοξίας για την επιτυχία των αγώνων όλων των λαών της υφηλίου. Φυσικά οι ιμπεριαλιστικές επιβουλές συνεχίζονται, και όσο οι δυνάμεις τις προόδου και της Αριστεράς ενδυναμώνονται, οι επιθέσεις και τα άνομα σχέδια των ιμπεριαλιστών θα εντείνονται.
Η. Στην Αφρική η εξαθλίωση είναι φαινόμενο που μαστίζει την ήπειρο, ενώ οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εκμεταλλεύονται τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους των κρατών. Οι λαοί της αποτελούν πειραματόζωα των μεγάλων φαρμακευτικών βιομηχανιών υπό το πρόσχημα της αντιμετώπισης διαφόρων επικίνδυνων και θανατηφόρων ασθενειών, υπαρκτών ή φτιαχτών σε εργαστήρια βιολογικού πολέμου. Τέλος, οι φυλετικές, θρησκευτικές και εθνολογικές διαμάχες με εκατομμύρια θύματα αποτελούν μέσο επιβολής των συμφερόντων και των πολιτικών των ιμπεριαλιστών.
Θ. Στην Ασία η ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση επιβάλλει σοβαρότατες απειλές στο μέλλον των λαών καταδικάζοντας τεράστιο μέρος του πληθυσμού της νεαρότερης ηλικιακά και πολυπληθέστερης ηπείρου, σε αποκλεισμό από την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγεία, την εργασία, σε πόσιμο νερό, στην εξασφάλιση των αναγκαίων για την επιβίωση και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Οι χώρες της Ασίας έχουν πληγεί από τα χειρότερα κτυπήματα των κλιματικών αλλαγών, ενώ οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί για επεμβάσεις και έλεγχο περιοχών της ηπείρου θα οξυνθούν τα επόμενα χρόνια.
Το 16ο Συνέδριο της ΕΔΟΝ:
- Καταδικάζει τον Ιμπεριαλισμό και την «Νέα Τάξη» και συντάσσεται με όλες τις προοδευτικές, φιλειρηνικές δυνάμεις του κόσμου που απαιτούν τον τερματισμό κάθε πολεμικής σύρραξης.
- Εκφράζει την αλληλεγγύη του στον αγωνιζόμενο λαό της Ονδούρας που παλεύει για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της νομιμότητας στην χώρα του, ενάντια στην πραξικοπηματική ανατροπή του εκλεγμένου πρόεδρου Μανουέλ Σελάγια. Καλεί την διεθνή κοινότητα να μην αναγνωρίσει καμία προσπάθεια νομιμοποίησης του πραξικοπήματος ή των δυνάμεων που πραγματοποίησαν την πραξικοπηματική ανατροπή.
- Στέκεται αλληλέγγυο στον δίκαιο αγώνα των 5 κουβανών ηρώων που κρατούνται παράνομα φυλακισμένοι στις ΗΠΑ για 11 χρόνια, όπου τους καταπατείται κάθε ανθρώπινο και δημοκρατικό τους δικαίωμα με τις άδικες και αστήριχτες κατηγορίες της κατασκοπίας, και απαιτεί την άμεση απελευθέρωσή τους. Η ΕΔΟΝ επαναβεβαιώνει την έμπρακτη και σταθερή θέση της για την ανάγκη άμεσης κατάργησης του απάνθρωπου και εγκληματικού οικονομικού αποκλεισμού που επιβάλουν οι ΗΠΑ που απαγορεύει, μεταξύ άλλων, ακόμα και την προμήθεια τροφίμων και ιατροφαρμακευτικού υλικού στη χώρα.
- Εκφράζει την αποφασιστικότητα της ΕΔΟΝ για να αγωνιστεί για την Ευρώπη των λαών. Μια Ευρώπη που θα προσφέρει στους νέους τις δυνατότητες για ελπιδοφόρο μέλλον με κοινωνική πρόοδο και δικαιοσύνη, που θα ανοίγει τον δρόμο για νέες κατακτήσεις.
- Καταδικάζει τις προσπάθειες που εντείνονται για εξίσωση του κομμουνισμού με τον χιτλεροφασισμό, την απαγόρευση των κομμουνιστικών συμβόλων, των κομμουνιστικών κομμάτων, της κομμουνιστικής ιδεολογίας και γενικότερα την ποινικοποίηση των κομμουνιστών, όπως στις περιπτώσεις της Κομμουνιστικής Ένωσης Νεολαίας Τσεχίας και της Πολωνίας. Εκφράζει την αλληλεγγύη προς τους διωκόμενους συντρόφους μας και διακηρύττει πως τέτοιες ενέργειες δεν τρομάζουν την ΕΔΟΝ, ούτε θα χαλιναγωγήσουν τη δράση της.
- Δηλώνει την προσήλωση του στην καταπολέμηση της καταστροφής του περιβάλλοντος και αγωνίζεται ενάντια στο σύστημα που το καταστρέφει. Η ΕΔΟΝ συμβάλλει αποφασιστικά και στη δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης ανάμεσα στη νεολαία και την κοινωνία γενικότερα, με τις θέσεις και τη δράση της.
- Εκφράζει την συμπαράσταση και την αλληλεγγύη της ΕΔΟΝ προς τους μετανάστες όλου του κόσμου που αποτελούν ένα από τα θύματα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Δηλώνει ότι δεν πρόκειται να αποδεκτεί ότι το μέλλον της ανθρωπότητας είναι ο καπιταλισμός και η ιμπεριαλιστική «Νέα Τάξη». Εκφράζει την αλληλεγγύη της ΕΔΟΝ στους δίκαιους αγώνες των λαών και της νεολαίας σε όλο τον κόσμο. Επαναλαμβάνει ότι η ΕΔΟΝ παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένη στην πάλη για ένα κόσμο της ισότητας, για ένα κόσμο του δικαίου και της ειρήνης, ένα κόσμο της αλληλεγγύης και του αλληλοσεβασμού, για τον σοσιαλιστικό κόσμο.