Της Μαρία Δίπλαρου
Κεντρικό Μαθητικό Γραφείο ΕΔΟΝ
Το μαθητικό κίνημα της Κύπρου, αποτελούσε διαχρονικά σταθερό εκφραστή και μαχητικό συμπαραστάτη των αγώνων του κυπριακού λαού για ελευθερία, ανεξαρτησία και επανένωση. Το Προοδευτικό Μαθητικό Κίνημα της Κύπρου έχει να επιδείξει μια αξιοπρόσεκτη δράση και σε αυτό το επίπεδο, μια δράση που ξεκινά από τα σκοτεινά χρόνια της αποικιοκρατίας και φτάνει μέχρι και τις μέρες μας.
Το 1955, μέσα σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες για την Αριστερά αλλά και για τον τόπο μας, ιδρύεται η Παγκύπρια Εθνική Οργάνωση Μαθητών, η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Παγκύπρια Ενιαία Οργάνωση Μαθητών (ΠΕΟΜ). Η ΠΕΟΜ είχε ως πυρήνα τους ΑΟΝίτες μαθητές, ενώ συγκέντρωνε ευρύτερα και άλλους δημοκρατικούς προοδευτικούς μαθητές. Το Δεκέμβρη του 1955, οι Οργανώσεις του Λαϊκού Κινήματος κηρύσσονται παράνομες από τους Βρετανούς αποικιοκράτες. Παρόλα αυτά, η ΠΕΟΜ χάριν στην ανιδιοτέλεια και την εργατικότητα που επέδειξαν τα στελέχη της, ενδυναμώνεται ακόμα περισσότερο συμβάλλοντας τα μέγιστα στην επιτυχία των μαχητικών αντιαποικιακών εκδηλώσεων του προοδευτικού κινήματος νεολαίας. Εκατοντάδες στελέχη της ΠΕΟΜ σε όλη την Κύπρο συλλαμβάνονται από τους Άγγλους, ξυλοκοπούνται και βασανίζονται, χωρίς όμως να καμφθεί σε οποιαδήποτε περίπτωση το ηθικό τους και η πίστη στον αγώνα τους.
Μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, στα δύσκολα και ταραχώδη χρόνια που ακολούθησαν, η ΠΕΟΜ συνεχίζει να παραμένει στην πρωτοπορία του αγώνα του κυπριακού λαού για ανεξαρτησία, υπερασπίζοντας τη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία από τα ΝΑΤΟϊκά ιμπεριαλιστικά σχέδια και τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας, που ενισχύονταν από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς. Ταυτόχρονα, η ΠΕΟΜ την περίοδο 1970-1974 συντάσσεται μαζί με όλες εκείνες τις φωνές που αντιτάσσονταν στην εγκληματική δράση της ΕΟΚΑ Β’, που υπονόμευε την Κυπριακή Δημοκρατία. Με πρωτεργάτη την ΠΕΟΜ, διοργανώνονται μεγάλες εκδηλώσεις – πορείες υπέρ της δημοκρατίας και της νομιμότητας.
Οι ΠΕΟΜίτες δηλώνουν «παρών», υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και στις 15 Ιουλίου του 1974, όταν η Χούντα και η ΕΟΚΑ Β’ διενήργησαν το προδοτικό πραξικόπημα. Πέντε μέρες μετά, η Τουρκία εκμεταλλευόμενη τη χρυσή ευκαιρία που της δόθηκε, εισβάλει στην Κύπρο καταλαμβάνοντας το 37% της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ΠΕΟΜ μαζί με την ΕΔΟΝ, αμέσως μετά την εισβολή καταπιάνονται με την έμπρακτη στήριξη των χιλιάδων προσφύγων μαθητών, χωρίς να σταματήσουν στιγμή μέσα από τις ανακοινώσεις, τις κινητοποιήσεις και τις δραστηριότητες τους να υποδεικνύουν τους πραγματικούς αίτιους τους εγκλήματος που συντελέστηκε εις βάρος της Κύπρου και του Λαού της.Η ΠΕΟΜ μετά το 1974, έδωσε έμφαση στον αντικατοχικό αγώνα που διεξάγει ο Λαός μας. Με ανακοινώσεις, έντυπα, συζητήσεις και παρεμβάσεις ενημερώνει τους μαθητές για το κυπριακό πρόβλημα, αλλά και τη μορφή λύσης που επιδιώκουμε. Λύση που δεν είναι άλλη από τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Κύρια εκδήλωση του μαθητικού κινήματος είναι οι αντικατοχικές εκδηλώσεις που γίνονται σε συνεργασία με το οργανωμένο φοιτητικό κίνημα κάθε Νοέμβρη για καταδίκη της ανακήρυξης του ψευδοκράτους. Επίσης, το μαθητικό κίνημα μέσα από την παρέμβαση του προοδευτικού νεολαιίστικου κινήματος συμμετέχει ενεργά σε εκδηλώσεις αλληλεγγύης στους αγωνιζόμενους λαούς της Παλαιστίνης, του Ιράκ, του Αφγανιστάν, της Συρίας κ.α. Η ΠΕΟΜ, μέσα από τη συμμετοχή της αυτή στέλνει το μήνυμα ότι, σε καμιά περίπτωση οι Κύπριοι μαθητές δεν πρόκειται να αποδεχθούν την ένταξη της μικρής μας πατρίδας στον αιματοβαμμένο οργανισμό του ΝΑΤΟ ή στα παρακλάδια του.
Το προοδευτικό μαθητικό κίνημα της Κύπρου, αποδεικνύει εδώ και δεκαετίες ότι συνεχίζει να αποτελεί τον πραγματικό πρωταγωνιστή στους αγώνες που καταβάλει ο κυπριακός λαός για ανεξαρτησία, απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας. Συνεχίζουμε με ακόμη μεγαλύτερη ένταση τον αγώνα μας για μια λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, αντιπαλεύουμε κάθε μορφή εθνικισμού – σοβινισμού και προσδοκούμε σε μια Κύπρο ελεύθερη, ανεξάρτητη, κυρίαρχη και αποστρατιωτικοποιημένη, πατρίδα όλων των παιδιών της.