Tου Κωνσταντίνου Λουκαρή
Τ.Ο Νέων Εργαζομένων Αγλαντζιάς
Όλα τα προηγούμενα χρόνια, ένας τελειόφοιτος μαθητής Λυκείου που ήθελε να ακολουθήσει σπουδές στο χώρο της Ιατρικής, έπρεπε εκ των πραγμάτων να πάρει και την απόφαση ότι θα έφευγε στο εξωτερικό προκειμένου να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Επομένως, είτε θα σπούδαζε ιατρική σε χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου και της Ελλάδας, είτε θα έφευγε για Αμερική. Όπως και να ‘χει το πράγμα, η οικογένεια του φοιτητή θα έπρεπε να πληρώσει τεράστια ποσά. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για σπουδές στον κλάδο της Ιατρικής σε ιδιωτικές σχολές που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο. Αυτό το γεγονός βέβαια, αντανακλά μόνο ένα μικρό κομμάτι της προσφοράς της Ιατρικής Σχολής Κύπρου στην κοινωνία, ίσως το πιο άμεσο και κατανοητό. Στη συνέχεια θα γίνει εκτενέστερη αναφορά στα οφέλη που μπορεί να απολαμβάνει το κράτος και η κοινωνία, από την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής (ΙΣ).
Η δημιουργία και λειτουργία της ΙΣ, αποτέλεσε ένα από τους βασικότερους στόχους της κυβέρνησης Δημ. Χριστόφια, η οποία επί της ουσίας εργάστηκε σκληρά, προκειμένου αυτός ο μεγαλεπήβολος στόχος, να μην μείνει σε επίπεδο υποσχέσεων και συζητήσεων, αλλά να γίνει πραγματικότητα. Παρ’ όλο που η σύσταση ΙΣ περιλαμβανόταν και στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του αείμνηστου Τασ. Παπαδόπουλου, η δημιουργία ομάδων για την μελέτη υλοποίησης του στόχου και η στενή συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων Υπουργείων Υγείας και Παιδείας, αναπτύχθηκε επί προεδρίας Δημ. Χριστόφια, βάζοντας έτσι την ΙΣ στις προτεραιότητες της διακυβέρνησης.
Φυσικά μια εύλογη ερώτηση που δημιουργείται γύρω από το θέμα της ίδρυσης και λειτουργίας μιας ΙΣ είναι: Ποιές οι ιδιαίτερες δυσκολίες, στη λειτουργία μιας ΙΣ σε σύγκριση με τις άλλες σχολές ενός Πανεπιστημίου; Δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να λειτουργήσει μια ΙΣ. Η ιδιαίτερότητά της ωστόσο έγκειται στο γεγονός ότι για να μπορέσει να ανταγωνιστεί μεγάλες Ιατρικές Σχολές του εξωτερικού, με ότι αυτό συνεπάγει, θα πρέπει να έχει εν τη γενέσει της υψηλό επίπεδο. Αυτή ήταν και η κύρια έγνοια των ανθρώπων που εργάστηκαν προς αυτή την κατεύθυνση: να δοθούν κίνητρα προσέλκυσης Κύπριων (και όχι μόνο) γιατρών αναγνωρισμένου κύρους που βρίσκονταν στο εξωτερικό, ώστε να έρθουν στην Κύπρο και να αποτελέσουν το ακαδημαϊκό προσωπικό της ΙΣ.
…Και έτσι φτάσαμε να έχουμε Ιατρική Σχολή Κύπρου
Ουσιαστικά, η Ιατρική Σχολή κατοχυρώθηκε νομικά, ως μία από τις σχολές του Πανεπιστημίου Κύπρου, πριν από περίπου τέσσερα χρόνια. Ωστόσο για να φτάσουμε στο Σεπτέμβριο του 2013, όπου και θα λειτουργήσει η Ιατρική σχολή, έγιναν αρκετές συζητήσεις σε επίπεδο Υπουργείων, Κοινοβουλευτικών επιτροπών και Βουλής.
Το Μάιο του 2012, οπότε και ψηφίζεται στη Βουλή το τροποποιητικό νομοσχέδιο που αφορούσε τη ρύθμιση της οργάνωσης και λειτουργίας της ΙΣ, το Πανεπιστήμιο Κύπρου άρχισε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την πρόσληψη του αναγκαίου ακαδημαϊκού προσωπικού. Η νομοθετική ρύθμιση ήταν απαραίτητη, λόγω της διαφορετικής δομής της σχολής σε σχέση με τις υφιστάμενες σχολές του Πανεπιστημίου Κύπρου και διότι τα απαιτούμενα προσόντα για την πρόσληψη του ακαδημαϊκού προσωπικού διαφέρουν από τα απαιτούμενα προσόντα του ακαδημαϊκού προσωπικού άλλων σχολών. Περίπου ένα μήνα αργότερα, το Υπουργικό Συμβούλιο κρίνει αναγκαίο συμπληρωματικό προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου για το 2012, μέρος του οποίου αφορά και την ΙΣ και τον παραπέμπει στη Βουλή προς ψήφιση.
Ακριβώς σε αυτό το σημείο, και λίγους μήνες πριν τις Προεδρικές εκλογές του 2013, κάποιοι αρχίζουν να δείχνουν τις πραγματικές τους προθέσεις. Χρησιμοποιώντας διάφορα προσχήματα και αβάσιμες δικαιολογίες, ο πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, αντιπρόεδρος του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, η βουλευτής του ΔΗΚΟ Αθηνά Κυριακίδου και ο πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ Δημήτρης Συλλούρης, κατέθεσαν πρόταση Νόμου για σταύρωμα του κονδυλίου που αφορούσε συγκεκριμένα την Ιατρική Σχολή. Το επιχείρημά τους περί εξοικονόμησης σημαντικών πόρων για το κράτος, σε καιρούς δύσκολους για την Κύπρο, φαντάζει το λιγότερο αστείος, αν δει κανείς ότι το ποσό που αφορούσε την Ιατρική σχολή ανερχόταν μόνο στα 15 000 – 18 000 ευρώ. Ένα ποσό που θα αφορούσε τα έξοδα της σύστασης του Εκλεκτορικού Σώματος, η οποία ήταν ένα αναγκαίο κομβικό σημείο για να συνεχιστούν απρόσκοπτα οι διαδικασίες. Εξίσου αβάσιμη ήταν και η δικαιολογία τους ότι το Πανεπιστήμιο Κύπρου δεν θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει την ΙΣ το 2013, αφού ο πρύτανης του Πανεπιστημίου διαβεβαίωσε ότι υπάρχει η σχετική υποδομή για την πρώτη χρονιά φοίτησης, διότι τα μαθήματα του πρώτου έτους αφορούν τις βασικές επιστήμες. Φυσικά τέτοια στάση ήταν αναμενόμενη, αφού δεν είναι η πρώτη φορά που βάζουν τροχοπέδη σε σημαντικότατα έργα ανάπτυξης μόνο και μόνο για να μην συνδεθούν με την κυβέρνηση Δημ. Χριστόφια.
Τελικά την υστάτη, το Νοέμβριο του 2012, λίγο πριν την έλευση του Εκλεκτορικού Σώματος, αποσύρεται η πρόταση νόμου για σταύρωμα του «φοβερού» κονδυλίου της τάξης των 15 000 ευρώ, αφού οι πιο πάνω βουλευτές δεν έπεισαν ούτε καν τις κοινοβουλευτικές τους ομάδες. Πάντως ο κ. Τορναρίτης, υποχωρεί «πυροβολώντας», εκφράζοντας την βεβαιότητά του, ότι η ΙΣ δεν πρόκειται να λειτουργήσει τον Σεπτέμβριο του 2013. Οι εξελίξεις φυσικά θα τον διαψεύσουν…
Έτσι αρχές του 2013, η ΙΣ αποκτά τους πρώτους καθηγητές της, τον Κοσμήτορα Ανδρέα Αδάμ και τον Διευθυντή Κλινικών Σπουδών Ζαχαρία Ζαχαρίου. Δύο επιστήμονες που έχουν δουλέψει στις καλύτερες ΙΣ του κόσμου και σε πολύ γνωστά δημόσια πανεπιστημιακά νοσοκομεία, ικανοί να μεταδώσουν τις εντυπωσιακές τους εμπειρίες, κάτι που θα βοηθήσει σημαντικά την λειτουργία της Σχολής.
Και ενώ όλα έχουν δρομολογηθεί για το Σεπτέμβριο του 2013, λίγες μέρες πριν οι μαθητές ριχτούν στην μάχη των Παγκύπριων Εξετάσεων, δημιουργείται ένα αλαλούμ δηλώσεων μεταξύ κυβέρνησης και κυβερνώντος κόμματος. Από τη μια ο Υπουργός Υγείας βεβαιώνει ότι η ΙΣ θα λειτουργήσει κανονικά το Σεπτέμβρη και από την άλλη ο ΔΗΣΥ αυτοαποκαλύπτεται, δηλώνοντας ότι η Κοινοβουλευτική του ομάδα έχει καταθέσει πρόταση Νόμου με στόχο την αναστολή της λειτουργίας της ΙΣ. Αναφέρει επίσης δίχως ίχνος ντροπής ότι η αναστολή θα διαρκεί έως ότου λήξει το συμφωνημένο πρόγραμμα εξυγίανσης της οικονομίας. Με λίγα λόγια, κατά τον ΔΗΣΥ θα είχαμε Ιατρική Σχολή το λιγότερο σε 7 με 8 χρόνια. Τέτοιες συμπεριφορές είναι για να διερωτάται κανείς, κατά πόσο εκεί στην Πινδάρου έχουν καταλάβει πραγματικά τη σημασία της ΙΣ, και πόσο αυτή θα βοηθήσει πολλούς τομείς της κοινωνίας, οπωσδήποτε και την οικονομία.
Πολύπλευρη η συνεισφορά της Ιατρικής Σχολής στην κοινωνία
Όπως αναφέρθηκε και στον πρόλογο, η ευκαιρία που δίνεται σε περίπου 40 Κύπριους φοιτητές κατά έτος να σπουδάζουν Ιατρική στην Κύπρο, παρά να φεύγουν στο εξωτερικό, είναι ένα σημαντικό όφελος, αλλά δεν είναι το μόνο.
Η Ιατρική Σχολή μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα στα οικονομικά του κράτους. Ένας από τους βασικότερους τρόπους, είναι το γεγονός ότι το κράτος μπορεί να εξοικονομήσει σημαντικά χρηματικά ποσά από τους ασθενείς που στέλνονται για θεραπεία στο εξωτερικό. Για να καταλάβουμε για τι ποσά μιλάμε, αξίζει να δούμε πόσα εξοικονομήθηκαν μετά την εφαρμογή του σχεδίου μετάκλησης ειδικών γιατρών από το Υπουργείο Υγείας το 2012. Με βάση του ισολογισμούς του Υπουργείου, μόνο σε ένα χρόνο εφαρμογής του σχεδίου, εξοικονομήθηκαν 19 εκατομ. ευρώ σε σχέση με τη δαπάνη του 2010 και 14 εκατομ. ευρώ σε σχέση με τη δαπάνη του 2011. Ακόμα, είναι χαρακτηριστικό ότι η πανεπιστημιακή ιατρική έχει την δυνατότητα να αξιοποιήσει σημαντικά κονδύλια από την ΕΕ, τα οποία αφιερώνονται σε ερευνητικά προγράμματα. Τέτοια προγράμματα, επίσης, θα ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας για άνεργους επιστήμονες. Με λίγα λόγια, καλό είναι να καταλάβουν ορισμένοι, ότι οι ιατρικές σχολές δεν είναι σπατάλη πόρων, αλλά άμεση συνεισφορά στα οικονομικά του κράτους.
Η δημιουργία ενός Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου είναι στενά συνυφασμένη με την αναβάθμιση της ιατρικής περίθαλψης που παρέχεται. Χωρίς να θέλω να επεκταθώ ιδιαίτερα, απλά θα αναφέρω ότι μέσα σε ένα Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο η σχέση γιατρού-ασθενούς αποκτά πιο ολιστικό χαρακτήρα. Έτσι ο ασθενής είναι ομαδική υπόθεση ενός συνόλου ειδικοτήτων και έτσι απολαμβάνει υψηλού επιπέδου φροντίδα.
Βέβαια, η Ιατρική Σχολή διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στη διαδικασία αναβάθμισης και του ίδιου του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι αξιολογήσεις των Πανεπιστημίων, βασίζονται κατά πολύ στη δημοσίευση ιατρικών θεμάτων σε επιστημονικά περιοδικά, δίνοντας την ευκαιρία σε αυτά να ανελιχτούν στην κατάταξη των πανεπιστημίων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι, ένα Πανεπιστήμιο Κύπρου που θα βρίσκεται ανάμεσα στα καλύτερα της Ευρώπης ή και διεθνώς, θα αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επιστήμονες και φοιτητές από το εξωτερικό.
Αυτά και άλλα πολλά είναι τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει η Ιατρική Σχολή στην Κύπρο αλλά και στην κοινωνία στο σύνολό της. Η Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κύπρου αποτέλεσε όραμα για πολλά χρόνια, αλλά επιτέλους έλαβε σάρκα και οστά. Ένα επίτευγμα που πρέπει να αποδοθεί στις επίμονες και επίπονες προσπάθειες της κυβέρνησης Δημ. Χριστόφια, η οποία δεν έγινε δέσμια των συντηρητικών προσεγγίσεων, αλλά καταλαβαίνοντας την σπουδαιότητα μιας Ιατρικής Σχολής, πήρε προοδευτικές αποφάσεις που οδήγησαν τελικά στην υλοποίηση του σπουδαίου αυτού στόχου.
13 Σεπτεμβρίου 2013
