Με αφορμή την παρουσία της στην Κύπρο, η συντρόφισσα Aida Touma παραχώρησε στην εφημερίδα μας μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη μέσω της οποίας μεταφέρει το Παλαιστινιακό από την οπτική του Ισραήλ: πως αντιλαμβάνονται οι Ισραηλινοί κομμουνιστές το ζήτημα και πώς η ισραηλινή κοινωνία και ποιες είναι οι αιτίες για τις διαδηλώσεις κατά του Νετανιάχου.

 

Εδώ και οκτώ μήνες το Κράτος του Ισραήλ διαπράττει θηριωδίες κατά των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Οχθη. Ποια είναι η θέση του Κ.Κ. Ισραήλ για τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών και γενικότερα για το ζήτημα της κατοχής της Παλαιστίνης;

Έχουμε μια διαχρονική στάση γιατί καταλαβαίνουμε ότι η Γάζα και η Δυτική Όχθη βρίσκονται υπό πολιορκία, εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο της ισραηλινής κατοχής. Ήμασταν πάντα εναντίον αυτής της κατοχής και πιστεύουμε ότι πρέπει να τερματιστεί. Είμαστε ενάντια σε όλες τις φρικαλεότητες που διαπράττονται, είτε από τον επίσημο ισραηλινό στρατό, είτε από τους εποίκους του κατά της παλαιστινιακής κοινότητας.

Τους τελευταίους μήνες βιώνουμε μια τεράστια κλιμάκωση μετά την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο. Η ισραηλινή κυβέρνηση αισθάνθηκε ότι έχει την πλήρη στήριξη του κόσμου για να διαπράξει έναν βίαιο πόλεμο που αποτελεί -ή οδεύει να αποτελέσει- γενοκτονία. Από την πρώτη μέρα ήμασταν κατά του πολέμου. Ποτέ δεν νομιμοποιήσαμε τη δολοφονία αμάχων και δεν νομιμοποιούμε τη δολοφονία αμάχων στις 7 Οκτωβρίου. Λέμε ότι ακόμη και να σκοτώθηκαν ή απήχθησαν άμαχοι, αυτό δεν νομιμοποιεί μια στρατιωτική ενέργεια κατά της Γάζας. Η θέση μας είναι πολύ σαφής, είμαστε το μόνο πολιτικό κόμμα στο Ισραήλ που τάσσεται ενάντια στον πόλεμο.

 

Αυτή η στάση σας τι αντιμετώπισης τυγχάνει από την ισραηλινή κυβέρνηση και κατά πόσο δυσχεραίνεται η δράση σας από το αυταρχικό πολιτικό κλίμα που επικρατεί στη χώρα;

Πρέπει να καταλάβετε ότι δεν είναι μια κανονική κυβέρνηση. Δεν είναι απλά μια ακροδεξιά κυβέρνηση, είναι μια φασιστική κυβέρνηση. Προσωπικά έχω αποβληθεί από το Κοινοβούλιο για δύο μήνες επειδή μίλησα ανοιχτά κατά του πολέμου. Ο σύντροφός μου, ο Ofer Cassif, σχεδόν εκδιώχθηκε από τo Κοινοβούλιο. Για πρώτη φορά στην ιστορία η κυβέρνηση προσπάθησε να εκδιώξει εκλεγμένο μέλος του κοινοβουλίου. Για όποια φωνή υψώθηκε ενάντια στον πόλεμο, έγιναν συλλήψεις και ανακρίσεις. Από την αρχή του πολέμου έγιναν επιδρομές αστυνομικών σε εγκαταστάσεις του κόμματός. Μας απαγόρευσαν για μήνες να κάνουμε οποιαδήποτε διαμαρτυρία στους δρόμους ενάντια στον πόλεμο και χρειάστηκε να αποταθούμε πολλές φορές στο Ανώτατο Δικαστήριο για να επιτρέψει τις εκδηλώσεις μας η αστυνομία. Αυτά είναι πραγματικά καταπιεστικά μέτρα, όσο δεν μπορείτε να φανταστείτε. Επιδρομές στα γραφεία μας έγιναν και από την αστυνομία αλλά υπήρχαν και οργανωμένες δεξιές ομάδες που προσπάθησαν να επιτεθούν σε διαδηλωτές ατομικά. Οργανώθηκαν επίσης εκστρατείες, στέλνοντας καταγγελίες εις βάρος μας στη Βουλή.

 

To παλαιστινιακό ζήτημα χρονολογείται εδώ και δεκαετίες, δεν ξεκίνησε από την κυβέρνηση Νετανιάχου, ωστόσο η περίοδος που διανύουμε αποτελεί την πιο απάνθρωπη πτυχή του ζητήματος. Ποια είναι η θέση σας για τη συνολική διαχείριση του ζητήματος από τις κυβερνήσεις του Ισραήλ διαχρονικά;

Σε ένα ορισμένο σημείο της ιστορίας του Ισραήλ υπήρξε μια κυβέρνηση που συνειδητοποίησε, μετά την πρώτη Ιντιφάντα, ότι καμία κατοχή, καμία στρατιωτική ενέργεια δεν θα νικούσε τους Παλαιστίνιους που ήθελαν την ελευθερία τους. Υπήρξε δηλαδή μια στροφή προς την εύρεση πολιτικής λύσης. Οι Συμφωνίες του Όσλο ήταν ένα σημείο αναφοράς και είχαμε πολλές ελπίδες ότι θα έφερναν μια λύση δύο κρατών, τη δημιουργία του παλαιστινιακού κράτους μαζί με το κράτος του Ισραήλ.

 Με λύπη μας, χρόνια αργότερα και μετά από πολλές πολιτικές εξελίξεις, ο Νετανιάχου εξελέγη στην κυβέρνηση και η δεξιά άρχισε να χτίζει ξανά τη δυναμική της, οπότε υποχωρήσαμε πολύ από αυτό που περιμέναμε. Νομίζω ότι αυτή η κυβέρνηση αναβιώνει ξεκάθαρα το παλιό ιδεολογικό σχέδιο δημιουργίας της Μεγάλης Γης του Ισραήλ, όπου όλη η ιστορική Παλαιστίνη θα ελέγχεται από την ισραηλινή κυβέρνηση. Δεν θέλουν πολιτική λύση και δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει τώρα ένας πολιτικός ηγέτης στο Ισραήλ που θα πίεζε για μια πολιτική λύση.

 

Οι θέσεις σας για το παλαιστινιακό βλέπετε να τυγχάνουν αποδοχής ή κατανόησης στον ισραηλινό λαό; Πόση απήχηση βρίσκουν οι προοδευτικές αντιλήψεις για το παλαιστινιακό ζήτημα;

Πρέπει να κάνουμε τη διάκριση μεταξύ αυτού που υπήρχε πριν την 7^η Οκτωβρίου και αυτού που συμβαίνει τους τελευταίους μήνες. Υπάρχει μια τεράστια αλλαγή στην ισραηλινή κοινή γνώμη, ακόμη και μεταξύ εκείνων που θα υποστήριζαν την ιδέα ότι «πρέπει να χωριστούμε από τους Παλαιστίνιους» – ακόμα κι αν μίλαγαν για «χωρισμό» και δεν μιλούσαν για ειρήνη ή τερματισμό του πολέμου. Μετά τις 7 Οκτωβρίου πολλοί άνθρωποι άρχισαν να πιστεύουν ότι δεν υπάρχει τρόπος να πάμε για ειρήνη. Τους πρώτους τρεις μήνες του πολέμου κανείς δεν ήθελε να μας ακούσει. Τον τελευταίο καιρό καταφέραμε να δημιουργήσουμε μια κατάσταση όπου συγκεντρώσαμε 44 οργανώσεις που συνασπίζονται μαζί μας ενάντια στον πόλεμο. Ο κόσμος έχει αρχίσει να βλέπει τώρα ότι για έξι-επτά μήνες δεν υπάρχει «νίκη», μόνο καταστροφή, ούτε θα υπάρξει νίκη. Είναι πρόθυμοι πλέον να ακούσουν αυτά που λέμε εδώ και μήνες. Χρειάζεται πολύς χρόνος για να καταλάβουν.

 

Ποια είναι η σχέση σας με τα προοδευτικά κόμματα του λαού της Παλαιστίνης που αγωνίζονται για την απελευθέρωση της χώρας;

Ιστορικά το Παλαιστινιακό Λαϊκό Κόμμα είναι το αδελφό κόμμα μας, ήμασταν μαζί μέχρι που χωρίσαμε μετά τη Νάκμπα. Έχουμε καλές σχέσεις και είμαστε σε επαφή και με άλλες δημοκρατικές πολιτικές ομάδες στην Παλαιστίνη.

 

Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε μεγάλο κύμα διαμαρτυριών από Ισραηλινούς πολίτες κατά της κυβέρνησης Νετανιάχου. Οι διαμαρτυρίες αυτές αφορούν αποκλειστικά τον χειρισμό του παλαιστινιακού ζητήματος ή είναι προϊόν μιας γενικευμένης και συσσωρευμένης αντίδρασης προς την ακροδεξιά κυβέρνηση;

Ο κόσμος διαμαρτύρεται και για παλαιότερα θέματα που υπήρχαν. Διαμαρτύρονται επίσης για το βαρύ κόστος του πολέμου στην ισραηλινή κοινωνία. Οι άνθρωποι αισθάνονται τον οικονομικό αντίκτυπο του πολέμου στη ζωή τους. Υπάρχουν περισσότεροι από 250.000 πολίτες στο Ισραήλ που εκκένωσαν τα σπίτια τους εδώ και έξι μήνες, μακριά από την εργασία τους και τα σχολεία των παιδιών τους. Αυτοί οι άνθρωποι αρχίζουν να νοιώθουν ανήσυχοι και θυμωμένοι και θέλουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Καταλαβαίνουν επίσης ότι ο Νετανιάχου δεν αντιμετωπίζει το θέμα των ομήρων όπως θα ήθελαν να δουν, δεν είναι διατεθειμένος να συμβιβαστεί, θυσιάζει τους ομήρους για να συνεχίσει τον πόλεμο γιατί καταλαβαίνει ότι τη στιγμή που θα τελειώσει ο πόλεμος, η κριτική για την αποτυχία της κυβέρνησής του θα του κοστίσει την πολιτική του καριέρα. Γι' αυτό έχουμε τόσο κόσμο στους δρόμους. Η συντριπτική πλειοψηφία δεν ενδιαφέρεται για το τι συμβαίνει στους Παλαιστίνιους όμως, αυτά είναι καθαρά εσωτερικά ισραηλινά ζητήματα.

 

Πως αντικρίζετε τις διαδηλώσεις που διεξάγονται σε όλο τον κόσμο σχεδόν, καλώντας για κατάπαυση του πυρός; Θεωρείτε ότι μπορούν να αποκτήσουν μια δυναμική άσκησης πίεσης προς την κυβέρνηση Νετανιάχου και τις χώρες που την υποστηρίζουν;

Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια ο κόσμος καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να αγνοήσει το παλαιστινιακό ζήτημα. Αν τα τελευταία χρόνια ο κόσμος το αγνόησε, είναι επειδή προέκυψαν άλλες συγκρούσεις ή επειδή προσπάθησαν να εξαλείψουν το παλαιστινιακό ζήτημα μέσω συμφωνιών με τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο, όπως οι Συμφωνίες του Αβραάμ. Το παλαιστινιακό ζήτημα έγινε σύμβολο της δικαιοσύνης που όλοι οι άνθρωποι υποστηρίζουν, ακριβώς όπως παλιά με τη Νότια Αφρική κάποια στιγμή. Ο βαθμός στον οποίο, αυτή η δυναμική των διαμαρτυριών μπορεί να μετατραπεί σε πολιτική πίεση προς τις κυβερνήσεις, είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Είναι πολύ σημαντικό να δούμε τι συμβαίνει σε όλο τον κόσμο γιατί χωρίς αυτά τα κινήματα διαμαρτυρίας, οι κυβερνήσεις θα συνέχιζαν να αγνοούν αυτό που συμβαίνει στη Γάζα. Τουλάχιστον τώρα, δεν μπορούν να πουν ότι δεν ξέρουν τι συμβαίνει. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ έχουν εκλογές, μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως εργαλείο πίεσης στον Μπάιντεν. Ελπίζουμε ότι αυτά τα κινήματα αλληλεγγύης θα συνεχίσουν να ασκούν πίεση προς τις κυβερνήσεις.

 

Σε ποιο βαθμό, κατά την άποψή σας, οι πολιτικές που εφαρμόζει η κυβέρνηση Νετανιάχου αποτελούν μέρος των πολιτικών των ΗΠΑ ή της Ε.Ε. γενικότερα;

Είναι γνωστό ότι διαχρονικά το Κράτος του Ισραήλ υπήρξε ο καλός θεματοφύλακας των αμερικανικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Αυτός ο πόλεμος έχει επίσης μια οικονομική πτυχή και τα αποθέματα φυσικού αερίου στις ακτές της Παλαιστίνης είναι ένας τεράστιος παράγοντας σε αυτό. Είναι σαφές ότι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τα αποθέματα φυσικού αερίου επειδή η Ε.Ε. αναζητά λύσεις, ειδικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για πρώτη φορά, ωστόσο, υπάρχει μια μικρή αντίφαση μεταξύ των συμφερόντων των ΗΠΑ και του Ισραήλ, επειδή το καλύτερο συμφέρον για τις Ε.Ε.-ΗΠΑ είναι να υπάρχει ένα πιο ήσυχο περιβάλλον στη Μέση Ανατολή. Προτιμούν να έχουν ένα ασφαλές περιβάλλον μεταξύ του Ισραήλ και του αραβικού κόσμου και το παλαιστινιακό ζήτημα το διακόπτει αυτό. Ωστόσο, αυτή η αντίφαση δεν είναι αρκετά σημαντική ώστε να αναγκάσει τις ΗΠΑ ή την Ε.Ε. να λάβουν πραγματικά μέτρα για την επίλυση αυτής της σύγκρουσης.

 

Η Κύπρος, όπως καταμαρτυρούν τα γεγονότα, δυστυχώς εμπλέκεται από την κυβέρνηση της και μέσω των βρετανικών βάσεων στο νησί, στο αιματοκύλισμα που διεξάγεται στη Μέση Ανατολή. Τώρα περισσότερο από ποτέ όμως, είναι αδήριτη ανάγκη να καταστεί η Μεσόγειος κόμβος περιφερειακής συνεργασίας και ανάπτυξης. Ποιο είναι το μήνυμα που στέλνετε στους λαούς που αγωνίζονται για ειρήνη και συμφιλίωση;

Ο αγώνας πρέπει να κοιτάζει πριν από την επίτευξη της ειρήνης και της συμφιλίωσης, τη διασφάλιση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, να ζουν οι άνθρωποι με αξιοπρέπεια. Ίσως τότε έρθει και η συμφιλίωση και η ειρήνη.

Το μήνυμά μου για τους ανθρώπους που αγωνίζονται είναι «παρακαλώ συνεχίστε να το κάνετε». Το άμεσο μήνυμα που πρέπει να σταλεί είναι «Σταματήστε τον πόλεμο, σταματήστε τη γενοκτονία». Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει πριν από οτιδήποτε άλλο. Φυσικά, θα πρέπει να γίνει ανταλλαγή ομήρων γιατί κρατούνται ως όμηροι και Παλαιστίνιοι κρατούμενοι. Τότε θα πάμε και για πολιτική λύση.

Μια από τις ενέργειες που ζητάμε από τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο είναι να αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος. Δεν μπορούμε να μιλάμε για λύση δύο κρατών, ενώ υπάρχει μόνο ένα αναγνωρισμένο κράτος. Αυτό που χρειάζεται είναι να αναγνωρίσουμε και το άλλο κράτος. Αυτό είναι ένα αίτημα που πρέπει να τεθεί και αποτελεί μέρος μιας εκστρατείας που διοργανώνουμε αυτή τη στιγμή στην πατρίδα μας, να αναγνωρίσουν οι κυβερνήσεις το κράτος της Παλαιστίνης. Η Κύπρος έχει αναγνωρίσει την Παλαιστίνη – ίσως η κυβέρνησή σας θέλει να το ξεχάσει αυτό.

Συντακτική Επιτροπή «Ν»