«Συγκέντρωση γίνεται πάλι για το καρναβάλι μες την Λεμεσό, όλοι μικροί και μεγάλοι χορεύουν, πηδούνε τα νιάτα γλεντούν. Στη Λεμεσό όλο τραγούδια ακούς, μαντολίνα, κιθάρες ηχούν. Νέοι κι νιές και γέροι, μόνο για καρναβάλι, όλοι γι’ αυτό μιλούνε...»
Το καρναβάλι για τη Λεμεσό αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού και του χαρακτήρα της πόλης. Είναι μια έντονα λαϊκή γιορτή που έχει ιστορικά βαθιές ρίζες και βρίσκει την αρχή του στον Μεσαίωνα. Καρναβάλι, μια χρονική περίοδος όπου ο κόσμος αφήνει τα καθημερινά προβλήματα, έστω και για λίγο στο περιθώριο, για να μαζευτούν στις πλατείες, στους δρόμους και στα σπίτια. Καρναβάλι, συναθροίσεις, φαγοπότι, τραγούδια, χορός και διασκέδαση. «Πελλόμασκες», αυτοσχέδιες αμφιέσεις από διάφορα «πατσιαούρκα». Η σάτιρα ήταν ένα ακόμα όμορφο συστατικό αυτής της γιορτής που μοίραζε γέλιο σε μικρούς και μεγάλους.
Στις μέρες μας όμως, που όλα επηρεάζονται από το σάπιο σύστημα του καπιταλισμού με την εμπορευματοποίηση των πάντων και τον στόχο για υπερκέρδη των επιχειρήσεων εις βάρος του λαού, δεν μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο και το καρναβάλι. Πλέον το καρναβάλι έγινε εμπόρευμα στο βωμό του χρήματος, με το στήσιμο της «καρναβαλίστικης βιομηχανίας», απομακρύνοντας το από τις παραδόσεις του λαού.
Οι «πελλόμασκες» πλέον αντικατασταθήκαν από τα έτοιμα -και ενίοτε πανάκριβα- κουστούμια μαζικής παραγωγής, ενώ τα σατιρικά άρματα και οι αυθεντικές, γνήσιες και αυθόρμητες ομάδες είναι ελάχιστες, λόγο του ότι δεν είναι εμπορικά, τείνοντας να εξαφανιστούν. Οι συναθροίσεις και τα γλέντια σε σπίτια και σε πλατείες σβήνουν σιγά σιγά αφού και αυτά μεταφέρονται σε διάφορους χώρους διασκέδασης -ενίοτε και αυτοί με ακριβό αντίτιμο εισόδου-, χάνοντας τον απλό, παραδοσιακό και λαϊκό τους χαρακτήρα. Με λίγα λόγια, αυτή η «βιομηχανία» εκμεταλλεύεται την ανάγκη του κόσμου για να ξεφύγει από την καθημερινότητα του. Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός όλη αυτή η εκμετάλλευση διεξάγεται άναρχα και ανεξέλεγκτα, χωρίς να υπάρχει κάποιος ποιοτικός ή ποσοτικός έλεγχος από κάποια αρμόδια υπηρεσία ή από τον Δήμο Λεμεσού, με αποτέλεσμα τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν τη διοργάνωση εκδηλώσεων και αρμάτων ή καρναβαλίστικων ομάδων.
Καρναβάλι, πολιτισμός και ο ρόλος της ΕΔΟΝ
Η ΕΔΟΝ συνειδητά μπαίνει ως ανάχωμα στην εμπορευματοποίηση των πάντων. Η οργάνωση μας δίνει την παρουσία της στα καρναβάλια μαζικά και με διάφορες εκδηλώσεις που σκοπό έχουν τον πρωταρχικό στόχο τον καρναβαλιών, αυτό της διασκέδασης της μάζας του κόσμου. Με την παρουσία της στα καρναβάλια θέλει να κρατήσει ζωντανά τα έθιμα και τη λαϊκή διασκέδαση. Πέραν των διαφόρων εκδηλώσεων, η ΕΔΟΝ διατηρεί άρμα καρναβαλιστών δίνοντας την ευκαιρία στον κόσμο να διασκεδάσει συμμετέχοντας με χαμηλότερο οικονομικό κόστος, το οποίο εντούτοις, επιτρέπει στην οργάνωση μας να είναι «ανταγωνιστική» -με ποιοτικούς όρους- σε αυτό τον κυκεώνα των εορτασμών.
Επίσης, η ΕΔΟΝ διατηρεί εδώ και δεκαετίες ομάδα κανταδόρων η οποία αφενός αποδεικνύει την βαρύτητα που δίνει η οργάνωση μας στον λαϊκό πολιτισμό και αφετέρου, φανερώνει πόσο βαθιά ριζωμένη είναι η δράση μας στα πολιτιστικά -και όχι μόνο- δρώμενα του τόπου. Η ομάδα των κανταδόρων της ΕΔΟΝ Λεμεσού είναι μία από τις σημαντικότερες ομάδες και αποτελεί τη δεύτερη αρχαιότερη ομάδα κανταδόρων της Λεμεσού. Από την ίδρυση της μέχρι και σήμερα συμμετέχει κάθε χρόνο σε όλες τις εκδηλώσεις του Καρναβαλιού που διοργανώνει ο Δήμος Λεμεσού και δίνει το δικό της στίγμα στην διασκέδαση του κόσμου της πόλης αλλά και των επισκεπτών από όλη την Κύπρο.
Συγκεκριμένα, το 1982 η ομάδα συστάθηκε ως συνεχιστής της ομάδας κανταδόρων «Ορφέας» η οποία συμμετείχε στο καρναβάλι σε μη τακτική βάση. Οι κανταδόροι της ΕΔΟΝ είναι η μοναδική ομάδα στον χώρο των κανταδόρων που προέρχεται από τον πολιτικό χώρο της νεολαίας. Κατά περιόδους υπήρχε δικοινοτική σύνθεση κανταδόρων στην ομάδα, κάτι που δυστυχώς σήμερα δεν υφίσταται λόγω αντικειμενικών δυσκολιών, όμως γίνονται προσπάθειες για ένταξη και Τουρκοκυπρίων κανταδόρων στην ομάδα.
Οι κανταδόροι που συμμετέχουν στην ομάδα είναι διάφορων ηλικιών χωρίς να υπάρχει κάποιο όριο και χρόνο με τον χρόνο εμπλουτίζεται με νέους. Τη δεδομένη στιγμή, τα μισά μέλη της ομάδας προέρχονται από τη νεολαία. Παλιοί και νέοι κανταδόροι σμίγουν κάθε χρόνο λίγους μήνες πριν το καρναβάλι για να οργανωθούν και να αρχίσουν τις πρόβες, επί εβδομαδιαίας βάσης, για την ετοιμασία των τραγουδιών που θα παρουσιαστούν. Με την ανασύσταση το 1982, την ομάδα διεύθυναν εθελοντικά διάφοροι μαέστροι, ενώ σήμερα χρέη μαέστρου τελεί ο σύντροφος Νίκος Παντέχης.
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, με την έναρξη των εκδηλώσεων του λεμεσιανού καρναβαλιού την Τσικνοπέμπτη, οι κανταδόροι της ΕΔΟΝ παίρνουν τις θέσεις τους στο άρμα τους και σε ποδαράτες καντάδες σε διάφορους κατά τόπους εκδηλώσεις. Κατά την τελετή έναρξης οι κανταδόροι συνοδεύουν τον Βασιλιά Καρνάβαλο, παρουσιάζονται στην Πλατεία του Μεσαιωνικού Κάστρου και τη Δημοτική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη, παρελαύνουν στην παρέλαση των κανταδόρων που ξεκινά από το Δημοτικό Μέγαρο και καταλήγει στην πλατεία Γρηγόρη Αυξεντίου, σκορπίζοντας τις καρναβαλίστικες τους μελωδίες στα σοκάκια της πόλης και στις συνοικίες. Αποκορύφωμα είναι η Κυριακή 10 Μαρτίου, στη Μεγάλη Καρναβαλίστικη Παρέλαση όπου συμμετέχουν με το άρμα τους.
Ευδόκιμος Ευαγόρου
