Είναι αλήθεια πως για κάποιους ανθρώπους οι λέξεις δεν μπορούν να αποδώσουν το βάθος και τις διαστάσεις της ύπαρξης τους - όσο και αν συρρικνώσεις τους ανθρώπους, όσο και αν ξεχειλώσεις τις λέξεις. Ο Χαμπής ο Χαράκτης είναι ένας από αυτούς τους ανθρώπους!
Ακολουθεί μια μικρή συνέντευξη, ενός από τους καλύτερους καλλιτέχνες της Κύπρου, με φήμη και έργα που ταξίδεψαν, και ταξιδεύουν ανά τον κόσμο.
-Προσφέρετε στην τέχνη πέραν που 55 χρόνια. Τι εν για σας η χαρακτική;
Εν η γλώσσα μου! Εν η καλλύττερη γλώσσα που έχω για να εκφράζομαι - να λαλώ τζ̆είνον που θέλω! Μέσα που την χαρακτικήν δείχνω τες χαρές, τες λύπες, την οργήν, την ευτυχίαν μου! Δείχνω τες απόψεις, τα πιστεύκω μου!
-Ποια εν η κύρια πηγή έμπνευσης σας;
Η Κύπρος! Εκφράζω τον εαυτό μου τζ̆αι τες αγάπες μου! Η Κύπρος εν μια που τες αγάπες μου. Εκφράζω τες ομορφκιές, τες λαϊκές παραδόσεις, τζ̆αι τα δράματα της. Τελευταία κάμνω πολλά με την κυπριακή ποίηση, όπως του φίλου μου του Πασ̆ιαρδή. Όλα είναι Κύπρος για μένα.
-Έργα σας υπογραμμένα μόνο με το μικρό σας όνομα εφτάσαν σε ούλλον τον κόσμον. Πως η χώρα σας, σας αντιμετωπίζει ως καλλιτέχνη;
Κοιτάζοντας έως χρόνια πολλά πίσω - με εξαίρεσην κάποιες στιγμές – ήταν απόντες όσοι έπρεπεν νά ‘ταν κοντά στους καλλιτέχνες,∙τζ̆αι σε μερικές περιπτώσεις ήταν εχθρικοί - τουλάχιστον στην περίπτωσην την δικήν μου.
Εξεκίνησα να κτίζω το μουσείον το 2005, εσκοτώνουμουν… τζ̆αι το 2006 είπα μα το Υπουργείον Παιδείας τζ̆αι Πολιτισμού κανονικά έπρεπεν να μου συμπαρασταθεί... Εν για μέναν που το κάμνω; Κάμνω το για να το προσφέρω στον κόσμον!
Έγραψα έναν γράμμαν στο Υπουργείον. Που ευγένειαν τζ̆αι σεβασμόν – έστω τζ̆αι αν έξερα ότι δέν θα με αντιμετώπιζαν θετικά - επήα στες πολιτιστικές υπηρεσίες τζ̆αι επήρα το - δέν το ταχυδρόμησα. Ήταν ευγενέστατον, τζ̆ι εζήτουν στήριξην. Εκαρτέρουν έξω που το γραφείον της διευθύντριας. Ύστερα που κάμποσην ώραν, είπαν ναι να περάσεις.
Επέρασα μέσα με το γράμμα στο σ̆έριν. Μόλις εμπήκα μέσα είδα την, εκάθετουν στο γραφείον της, σε μιαν κινούμενην καρέκλαν, τζ̆αι εσούζετουν αριστερά-δεξιά, τζ̆αι λαλεί μου «Ωω! Χαμπή παντρεύεσαι;» Γιατί εβάστουν τον φάκελλον, τζ̆αι εθεώρησεν ότι ήταν προσκλητήριον. Φυσικά εγιώ εξοργίστηκα, τζ̆αι είπα της «Όι γεννώ! Γεννώ έναν μουσείον!»
Άνοιξεν τον φάκελλον, εθκιάβασέν το… απέναντι της εκάθετουν ο βοηθός της τζ̆αι είπε του «Μα μπορούμε να χορηγήσουμε μουσείο;» Τζ̆αι φυσικά δέν εχορηγήσαν! Ύστερα εστείλαν μου επιστολήν ότι δέν μπορούν, τζ̆αι δέν εδώσαν ούτε έναν σεντ! Τρία χρόνια εδούλεφκα σκλάβος… Άνθρωποι απλοί, πολλοί φίλοι μου εβοηθήσαν, τζ̆αι ούλλων τα ονόματα εν είς στο μουσείον με ευχαριστίες.
Το 2008 όταν ήρθε ο πρόεδρος, ο Δημήτρης Χριστόφιας, τζ̆αι εγκαινίασε το, είπα ότι τούτον το μουσείον εκτίσαμεν το οι τάδε-τάδε ονομαστικά τζ̆αι το Υπουργείον δέν έδωσεν τίποτε. Τζ̆αι τότε ο φίλος μου ο Δημήτρης είπεν λυπούμαι, αλλάζουν τα πράγματα από σήμερα. Τζ̆αι πράγματι αλλάξαν τα πράματα που την ημέραν των εγκαινίων. Όσα χρόνια ήταν πρόεδρος ο Χριστόφιας το μουσείον είχε καλήν στήριξην που την κυβέρνησην.
Άμαν έφυεν η κυβέρνηση Χριστόφια επετσοκόψαν μας τα λεφτά. Ύστερα εξαναπετσοκόψαν όσα αφήκαν, εδώκαν τα αλλού, τζ̆αι εμείναμεν με κάτι ψύχουλα. Ενώ υπήρχεν μνημόνιον με απόφασην του Υπουργικού Συμβουλίου για στήριξην του Μουσείου Χαρακτικής, εξεγελάσαν μας που τες Πολιτιστικές Υπηρεσίες, τζ̆αι εσβήσαν το πρόγραμμαν χρηματοδότησης. Εβάλαν μας σε μιαν άλλην κατάστασην με καμπόσες οργανώσεις, τζ̆αι εδιούσαν μας ό,τι εθέλαν, άν εθέλαν.
Ευτυχώς φέτος, ανακαλύψαμεν ότι εγελάσαν μας, τζ̆αι ότι επαραμερίσαν την απόφασην. Εκάμαμεν αίτησην στο Υφυπουργείον Πολιτισμού να ξαναλειτουργήσει τζ̆είνον το πρόγραμμαν. Ευτυχώς εξαναλειτούργησεν με μειωμένον ποσόν το σχέδιον που αποκρύψαν έντεχνα οι άρχοντες σε εισαγωγικά ή χωρίς εισαγωγικά. Τούτον ήταν πόλεμος εναντίον μας.
Ακόμα έναν πράμαν που έν θα ξεχάσω, εν για την εικονογράφησην τζ̆αι την έκδοσην του βιβλίου μου Οι Τρίπλαροι τζ̆αι ο Δράκος της μηλιάς, τζ̆αι την σκανδαλώδη μεταχείριση που είσ̆εν που το Υπουργείο Παιδείας τζ̆αι Πολιτισμού. Το βιβλίο εβραβεύτηκε που την Διεθνή Βιβλιοθήκη Νεότητας του Μονάχου ως έναν από τα καλλύττερα 200 βιβλία στον κόσμο, των εκδόσεων του 2015. Έγραψα, τότε, μιαν επιστολήν για να αγοράσει το Υπουργείον βιβλία - όπως συνηθίζει να ‘γοράζει. Επήρα την στον Διευθυντήν Πολιτιστικών Υπηρεσιών, τζ̆αι είπεν μου αν είναι μέσα στα 4 πρώτα που θα βραβευθούν για το 2015, θα ‘γοράσουμε! Τζ̆αι δέν το εκκρίναν άξιο να είναι μέσα στα τέσσερα πρώτα βιβλία που εκδοθήκαν στην Κύπρο το 2015. Τζ̆αι φυσικά εν εγοράσαν ούτε έναν βιβλίον. Σκάνδαλον! Ένας που ξέρει τα βασικά της εικονογράφησης βλέπει πως η διαφορά εν που την γην ώς τον ουρανόν. Γιατί αγνοήσαν το δικό μου; Άμπα τζ̆αι ακουστεί το όνομαν του βιβλίου. Τούτο εν πόλεμος τζ̆αι ουδέποτε θα το ξεχάσω.
Ύστερα εκάμαμεν το μουσείον στην Λευκωσίαν… δέν είχαμεν καμμιάν χρηματοδότησην. Ούλλα τα λεφτά ήταν από χαρακτικό δικό μου, τζ̆αι της χαράκτριας Ελένης Παναγίδου που τα επουλούσαμεν για να χρηματοδοτήσουμεν τες δουλειές του Μουσείου. Εκάναμεν αιτήσεις παντού, αλλά δέν είχαμεν που πούποτε καμμιάν χρηματοδότησην. Τζ̆αι το Υπουργείον είπεν μας ότι έννεν δουλειά δική μας, εν του Δήμου. Άλλον δημοτικόν μουσείον, όμως, εχρηματοδοτήσαν! Τι σημαίνει τούτον; Όπου θέλουν χρηματοδοτούν.
Ορίστε η αντιμετώπιση που έχω. Τα τελευταία χρόνια λαλώ ότι δέν υφίσταται για μέναν ως καλλιτέχνην το Υπουργείον Παιδείας τζ̆αι Πολιτισμού. Δέν υπάρχει για μέναν.
Φαίνεται να αλλάσουν λλίον τα πράγματα τωρά. Μου ήταν ευχάριστη έκπληξη που μ’ εκάλεσεν πρόσφατα το Υφυπουργείο Πολιτισμού, τζ̆αι ετίμησέν με την ευκαιρίαν της βράβευσης μου που την Ε.Ε., με το EUROPA NOSTRA για το European Heritage Champion. Δείχνει μιαν αλλαγήν στάσης. Δέν ξέρω από πού προέρχεται, το σημειώνω όμως. Μακάρι να αλλάξουν τα πράματα γιατί την τελευταίαν δεκαετίαν νιώθω κουντημένος στην άκραν που το Υπουργείον.
Υ.γ.: ‘Να αγαπάς τον εαυτό σου τζ̆αι να του δïάς χαρές!’ Χαμπής
Μαρία Δίπλαρου
Μέλος Συντακτικής Επιτροπής
Μέλος Κ.Σ. ΕΔΟΝ