1. Τον τελευταίο καιρό έχουν έρθει στη δημοσιότητα πληροφορίες που μαρτυρούν τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης κάτω από τις οποίες ζουν οι αιτητές ασύλου στα διάφορα Κέντρα Υποδοχής και Φιλοξενίας που υπάρχουν στο νησί. Τι προτείνει το ΑΚΕΛ προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν αυτοί οι άνθρωποι;
Αρχικά να αναφέρω ότι υπάρχουν υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας που προκύπτουν από το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο για το μεταναστευτικό και το άσυλο. Για την τήρηση αυτών των υποχρεώσεων υπάρχει χρηματοδότηση από την ΕΕ, η οποία , για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, ανήλθε στα 100 εκατομμύρια και αφορά κύρια την ασφάλεια, τη δημιουργία υποδομών, την παροχή αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης και προγράμματα ένταξης στην κοινωνία. Επίσης να αναφέρω ότι τα δικαιώματα και οι διαδικασίες παραμονής και εργοδότησης διαφοροποιούνται ανάλογα με το καθεστώς που έχουν. Αν είναι με άδεια για εργασία, αιτητής ασύλου ή αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή με συμπληρωματική προστασία. Είναι γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μετά, έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες για τις άθλιες συνθήκες που βιώνουν οι άνθρωποι αυτοί, είτε βρίσκονται στους χώρους μέσα στους οποίους τους έχουν κλείσει για πέραν των τεσσάρων μηνών είτε σε διάφορες άλλες περιοχές. Ιδιαίτερα όμως στους χώρους που είναι κάτω από την ευθύνη και την εποπτεία του κράτους όπως είναι ο Χώρος Υποδοχής στην Κοφίνου ή ο Χώρος Προσωρινής Υποδοχής Πουρνάρα ή τα κρατητήρια στη Μενόγια, χώροι για τους οποίους δίνεται οικονομική στήριξη ύψους 90% από Ε.Ε. θα έπρεπε να παρέχονται όλα εκείνα που να δημιουργούν ανθρώπινες συνθήκες και δημιουργική ενασχόληση για όσο καιρό χρειαστεί να μείνουν εκεί. Το ΑΚΕΛ απαιτεί να αντιμετωπίζονται αυτοί οι άνθρωποι μέσα από ανθρώπινη προσέγγιση και όχι να τιμωρούνται γιατί «κουβαλήθηκαν» στην χώρα μας και να ακούμε από αξιωματούχους της κυβέρνησης ότι θα αλλοιώσουν το δημογραφικό και ότι θα καταστρέψουν την κοινωνική συνοχή με την αντικοινωνική συμπεριφορά τους. Το ΑΚΕΛ υποστηρίζει ότι δεν είναι με τέτοιες ρητορικές οι οποίες παραπέμπουν σε ρατσισμό και ξενοβοφία που αντιμετωπίζεται το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα.
2. Στα Κέντρα Υποδοχής και Φιλοξενίας τους τελευταίους μήνες, με τραγικό αποκορύφωμα εκείνο της Πουρνάρας, έχει συσσωρευτεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός ανθρώπων με αποτέλεσμα να μένουν σ’ αυτά πολύ περισσότεροι από όσους μπορεί να υποστηρίξει ο χώρος και μάλιστα σε άθλιες συνθήκες. Σε τι οφείλεται αυτό; Θεωρείτε σωστή την διαχείριση που γίνεται από πλευράς του Υπουργείου Εσωτερικών και της Υπηρεσίας Ασύλου;
Η Πουρνάρα είναι Χώρος Προσωρινής Υποδοχής και εκεί θα έπρεπε να βρίσκονται τα άτομα όχι πέραν των 72 ωρών, χρονικό όριο μέχρι να γίνουν οι αναγκαίες διαδικασίες για υποβολή αίτησης ασύλου. Αντί αυτού ιδιαίτερα από τον Μάρτιο του 2020 που ξεκίνησε και η πανδημία, όποιοι εισέρχονταν άτυπα στην Κυπριακή Δημοκρατία και ζητούσαν άσυλο, μεταφέρονταν στην Πουρνάρα όπου είναι έγκλειστοι μέχρι και σήμερα. Η Πουρνάρα όπως έχει διαμορφωθεί είναι ένα στρατόπεδο, περιφραγμένο με συρματοπλέγματα, τοίχους με ττέλια και κλειδαριές που εμποδίζουν την διακίνηση στο χώρο. Πέρα των λιγοστών αλουμινένιων δωματίων που χρησιμοποιούνται ως γραφεία των διάφορων υπηρεσιών και τώρα έχουν μεταφερθεί και τα ασυνόδευτα παιδιά, μεγάλος αριθμός και μητέρες με μικρά παιδιά μένουν σε αντίσκηνα. Τα αντίσκηνα έχουν προστεθεί για να καλύψουν τον μεγάλο αριθμό που έχουν μαζέψει εκεί. Δυστυχώς την περίοδο της πανδημίας η υπηρεσία ασύλου δεν δεχόταν νέες αιτήσεις ασύλου με αποτέλεσμα πολλοί να έχουν εγκλωβιστεί εκεί μέχρι να ξεκινήσει να κυλά η όλη διαδικασία. Ως ΑΚΕΛ έχουμε πολλές φορές τονίσει ότι από το 2015 με τον πόλεμο στη Συρία και την ασταθή κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με την οικονομική κρίση, με το κλείσιμο όλων των νόμιμων οδών άφιξης στη χώρα ήταν λογικό να αυξηθεί η ροή προσφύγων. Δυστυχώς η κυβέρνηση το αγνόησε ή δεν το έθεσε στις προτεραιότητες της και δεν έλαβε τα απαιτούμενα μέτρα για σωστή και ανθρώπινη διαχείριση του ζητήματος όπως για παράδειγμα δημιουργία νέου χώρου υποδοχής, επαρκή προγράμματα ένταξης, βελτίωση και επαρκή στελέχωση της Υπηρεσίας Ασύλου για γρήγορη εξέταση αιτήσεων ασύλου, δεν απαίτησε σε επίπεδο ΕΕ για κατάργηση της συμφωνίας του Δουβλίνου ΙΙ για μετεγκατάσταση προσφύγων και μια σειρά άλλων μέτρων που έπρεπε να παρθούν. Αντί αυτού προσπάθησε να αναπτύξει μια ρητορική ξενοφοβίας επιδιώκοντας να περάσει πολιτικές καταστολής αντί πολιτικές ένταξης.
3. Δυστυχώς μια μερίδα του πληθυσμού της Κύπρου εκφράζεται με ρατσιστικό τρόπο προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Τι θα λέγατε σε αυτούς τους ανθρώπους και ειδικότερα στους Κύπριους εργαζόμενους που δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν μαζί τους;
Φύσει και θέσει το ΑΚΕΛ, υπερασπίζεται πάνω από όλα τον άνθρωπο που βρίσκεται στην ανάγκη βοήθειας, αλληλεγγύης, στήριξης ανεξάρτητα από την καταγωγή, το χρώμα του και τη γλώσσα που μιλά. Η ταξική αυτή προσέγγιση θα πρέπει να διακατέχεται από κάθε άνθρωπο που νοιάζεται για τον συνάνθρωπο του, που νοιάζεται για την κοινωνική δικαιοσύνη και την ειρήνη. Έχει μεγάλη σημασία η προστασία της κοινωνικής συνοχής ιδιαίτερα σε μια ιστορικά πολυπολιτισμική κοινωνία όπως είναι η δική μας, η οποία αποτελείται από διάφορες κοινότητες και θρησκευτικές ομάδες και με τη διαχωριστική γραμμή να χωρίζει το λαό της. Σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να εργαστούμε όλοι για να εμποδίσουμε την εξάπλωση του τρίπτυχου εθνικισμός, ρατσισμός, φασισμός γιατί και οι τρεις αυτές απάνθρωπες ιδεολογίες μόνο πόνο και ντροπή έχουν να επιδείξουν στην ιστορία της ανθρωπότητας και του τόπου μας ειδικότερα. Θα πρέπει οι εργαζόμενοι, ντόπιοι και ξένοι, μαζί να αγωνίζονται ενάντια στην εκμετάλλευση και να μην επιτρέπουν σε εργοδότες και άλλους παράγοντες να τους διχάζουν στον κοινό τους στόχο που δεν είναι άλλος από την βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης τους και να τους αποπροσανατολίζουν από τους πραγματικούς αίτιους της φτώχειας και της εκμετάλλευσης τους.
4. Ποια η θέση του ΑΚΕΛ πάνω στην μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνηση; Τι μπορεί να βελτιωθεί στον τρόπο με τον οποίο το κράτος διαχειρίζεται του αιτητές ασύλου;
Το μεταναστευτικό και προσφυγικό είναι ένα πολύπτυχο ζήτημα και για να υπάρχει σωστή αντιμετώπιση του, σύμφωνα με τις νομικές υποχρεώσεις αλλά στη βάση θεμελιωδών αρχών με πρώτη και κύρια τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το ΑΚΕΛ απαιτεί μια ολοκληρωμένη μεταναστευτική/προσφυγική πολιτική και πολιτική ένταξης σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται αποσπασματικά, ευκαιριακά και εξυπηρετώντας συμφέροντα των λίγων και των εχόντων. Βλέπουμε τι γίνεται κάτω από την ομπρέλα της επενδυτικής πολιτικής με τα χρυσά διαβατήρια ή της οικονομική ανάπτυξης και την έλλειψη εργατικής δύναμης, αλλά με την πρώτη δυσκολία, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, να ακούγονται φωνές όπως « να τους πετάξουμε στη θάλασσα» ή να πάνε σπίτι τους. Είναι ανησυχητικό και απάνθρωπο να εκκολάπτονται τέτοιες απόψεις. Είναι άνθρωποι με όνειρα και θέληση για ζωή και δημιουργία. Άνθρωποι που δημιουργούν βαθιές ρίζες με την πάροδο των χρόνων. ‘Όσο το κράτος τους αφήνει στην αβεβαιότητα, την ανασφάλεια λόγω της απροθυμίας και της αδυναμίας του να τους δει σαν ανθρώπους, όταν μάλιστα κατ’ επανάληψη διαπιστώνουμε θεσμικό ρατσισμό, είναι διπλά ανησυχητικό και προβληματικό για την κοινωνία μας. Χρειάζεται να ενώσουμε δυνάμεις για να ευαισθητοποιήσουμε την κοινωνία, να την ενημερώσουμε και μαζί να αντιμετωπίσουμε τον νεοφασισμό και τον ρατσισμό από όπου και αν προέρχεται. Τέλος το ΑΚΕΛ απαιτεί έλεγχο και αυστηρές ποινές στα κυκλώματα που φυτρώνουν και πλουτίζουν από την εκμετάλλευση των μεταναστών και των προσφύγων.
Επιμέλεια
Σοφία Λαζαρή
Συντακτική Επιτροπή «Ν»