Αναντίλεκτα, οι συνθήκες που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα έχουν θέσει ενώπιον όλων μας, την ενότητα, ως βασική προτεραιότητα στα πλαίσια αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού. Την ίδια ώρα θα πρέπει να αναπτύσσουμε το κριτήριο μας, να βαθαίνουμε την ανάλυση μας και να οδηγούμαστε στα σωστά συμπεράσματα και στις ορθές πολιτικές επιλογές, όσο και αν μπροστά στο φόβο και την καθημερινή έγνοια, αυτά φαίνονται να περνούν σε δεύτερη μοίρα ή να θεωρούμε ότι δεν μας αφορούν άμεσα.
Αναπόφευκτα, οι ευχές και οι ευχαριστίες της ανθρωπότητας συγκεντρώνονται το τελευταίο διάστημα στο ιατρικό – επιστημονικό προσωπικό ανά το παγκόσμιο. Πέραν της συγκλονιστικής προσπάθειας που καταβάλλουν, θα πρέπει να εξετάσουμε και το πλαίσιο και τις συνθήκες μέσα στις οποίες καλούνται να δουλέψουν. Να τονίσουμε πως διαφορετικές φιλοσοφίες και διαφορετικές πολιτικές έχουν και διαφορετικά αποτελέσματα, και σε ότι αφορά, την Δημόσια Υγεία.
Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν δοκιμάσει σε μεγάλο βαθμό τα όρια των συστημάτων υγείας των πλείστων χωρών. Αυτό, λαμβάνοντας υπόψη και το στάδιο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και των επιστημών, δεν μπορεί παρά να προκαλεί συγκεκριμένα ερωτήματα. Είναι λογικό το 2020 να παρουσιάζονται ελλείψεις ιατρικού εξοπλισμού στην παγκόσμια αγορά ή να συζητάμε για υποστελεχωμένα νοσηλευτήρια; Είναι δυνατόν στον 21ο αιώνα να επιτρέπουμε το διαχωρισμό σε ασφαλισμένους και μη ασθενείς; Ή να εξαρτάται η αντιμετώπιση της όποιας ασθένειας από τον ανταγωνισμό ιδιωτικών εταιριών; Υπάρχει πραγματικά κάποιος που θεωρεί ότι στο στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξης που βρισκόμαστε και με τον πλούτο που παράγει καθημερινά η ανθρώπινη εργασία, δεν μπορεί και ο τελευταίος άνθρωπος αυτού του πλανήτη να έχει πρόσβαση σε ποιοτική, δημόσια και δωρεάν Υγεία; Ας διερωτηθούμε απλώς πόσα σπαταλούνται καθημερινά σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς, άδικους πολέμους, σε υπερσυσσώρευση πλούτου για τους λίγους και εκλεκτούς.
Όσο και αν μπορεί να πιστωθεί η αδυναμία αυτή σε συγκεκριμένες πολιτικές κατευθύνσεις και αποφάσεις, θα πρέπει να ψάξουμε το γιατί, πέραν από τις όποιες προθέσεις. Πίσω από αυτά τα δεδομένα υπάρχει η αντικειμενική βάση. Στο κυρίαρχο σύστημα, στον καπιταλισμό, είναι η αντίθεση εργασίας – κεφαλαίου και η υποδούλωση των πάντων στην κινητήρια δύναμη του κέρδους. Πάνω σε αυτήν τη βάση βρίσκεται και ο τομέας της Υγείας, η οποία λειτουργεί ως εμπόρευμα, αντί ως κοινωνική υποχρέωση. Επομένως, δεν μπορεί ούτε να εκπλήσσει, ούτε να προκαλεί τυφλή αγανάκτηση η κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα συστήματα Υγείας, με τις επιμέρους και κατά τόπους διαφορές, ενίοτε και με καλύτερη κοινωνική πρόνοια, αλλά ευρύτερα σε ένα σύστημα το οποίο έχει στο DNA του την αδικία.
Είναι θεμελιώδους σημασίας, τομείς όπως η Υγεία να βρίσκονται κάτω από δημόσια οργάνωση, σχεδιασμό και έλεγχο, κάτι που έχει αποδειχθεί περίτρανα το τελευταίο διάστημα. Τις λύσεις, ωστόσο, κατά τη δική μας αντίληψη, θα πρέπει να τις ψάξουν οι λαοί πάνω σε μια εντελώς διαφορετική βάση. Ειδικότερα σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές, πρέπει να δούμε συλλογικά και συνολικά, την ανωτερότητα και την επικαιρότητα του σοσιαλισμού. Χτίζοντας πάνω στην εμπειρία της πρώτης απόπειρας σοσιαλιστικής οικοδόμησης, αντλώντας διδάγματα τόσο από τα επιτεύγματα και τις δυνατότητες που πρόλαβε να δείξει, αλλά και από τα λάθη και τις αδυναμίες, να δούμε πώς κάνουμε ξανά ένα άλμα προς τα μπρος. Να οικοδομήσουμε μια κοινωνία στην οποία η Υγεία δεν θα θεωρείται προνόμιο, αλλά καθολικό και αυτονόητο δικαίωμα και αγαθό. Ακριβώς γιατί ολόκληρη η παραγωγή – και εν προκειμένω η παραγωγή ιατρικού εξοπλισμού και φαρμάκων, οι παρεχόμενες υπηρεσίες κοκ- θα είναι προϊόν επιστημονικής επεξεργασίας, κεντρικού σχεδιασμού βασισμένου πάνω στις κοινωνικές ανάγκες και όχι στο κέρδος. Κάτι τέτοιο μπορεί να το επιβάλει μόνο ο ίδιος ο λαός έχοντας πάρει στα χέρια του την εξουσία.
Ας «επιτρέψουμε» για ακόμη μια φορά στην Κούβα να μας δείξει το δρόμο. Την μικρή Κούβα, με τα προβλήματα και τον ανελέητο πόλεμο τον οποίο δέχεται εδώ και δεκαετίες, το απάνθρωπο εμπάργκο που της επιβάλλεται και τις επιπτώσεις που αυτό έχει στην οικονομία της, που έχει το ανάστημα, όχι μόνο να αντιμετωπίζει κρίσεις που άλλες χώρες αδυνατούν, αλλά να προσφέρει απλόχερα και την αλληλεγγύη της. Την Κούβα, που στέλνει βοήθεια σε χώρες των G7 όπως η Ιταλία. Την Κούβα που στέλνει γιατρούς, την ώρα που άλλοι στέλνουν πυραύλους και πεζοναύτες. Την Κούβα της Επανάστασης, την Κούβα του Σοσιαλισμού!
Χρυσόστομος Μωυσέως
Μέλος Κεντρικού Συμβουλίου ΕΔΟΝ