Του Χριστόφορου Πιτταρά
Μέλος Συντακτικής «Ν»
Το κείμενο αυτό προέκυψε επ’ αφορμής της συζήτησης έκθεσης η οποία κατέληξε από τις ομάδες PPE, ECR, S&D, Renew το προηγούμενο διάστημα στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο με τίτλο «Η σημασία της ευρωπαϊκής μνήμης για το μέλλον της Ευρώπης». Αρχικά θα πρέπει να πούμε, επιλέγοντας με πολλή προσοχή τις πιο ήπιες λέξεις, ότι η έκθεση ήταν κατάπτυστη και αισχρή. Βιάζει χωρίς κανένα ενδοιασμό την ιστορική πραγματικότητα. Η συγκεκριμένη συζήτηση θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι «τακτικής φύσης» και με «συγκεκριμένο περιεχόμενο» για την ΕΕ. Με αφορμή διάφορες επετείους που η ΕΕ δημιουργεί, στην προκειμένη περίπτωση αυτή της 23ης Αυγούστου «ημέρα μνήμης των ολοκληρωτικών καθεστώτων» ή «Μέρα Μνήμης των θυμάτων του ναζισμού και του σταλινισμού», διαστρεβλώνει συνειδητά την ιστορία. Ουσιαστικό στοιχείο είναι η εξύψωση της απαράδεκτης και αντιεπιστημονικής θεωρίας των δυο ακρών με σκοπό, σε τελική ανάλυση, τον αντικομουνισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα «Ευρώπη για τους πολίτες 2014-2020» όπου προσφερόταν κονδύλι ύψους 229 εκατομμυρίων για το σκοπό αυτό (της παραχάραξης της ιστορίας και την εξίσωση κομμουνισμού - φασισμού). Στο πλαίσιο αυτό είναι και η αντικατάσταση της 9ης του Μαΐου (μέρα αντιφασιστικής νίκης) σε μέρα της Ευρώπης.
Μια σύντομη αναδρομή
Το 2008 και 2009 αντίστοιχο ψήφισμα για την «ευρωπαϊκή συνείδηση» θεωρούσε ότι μέσα στα μέγιστα δεινά, πέραν των δυο παγκοσμίων πολέμων ήταν αυτά του ναζισμού και του κομμουνισμού και ότι πρέπει να «θεωρούνται η μεγαλύτερη ηθική, πολιτική και κοινωνική καταστροφή του 20ού αιώνα. Το 2010 συστάθηκε άτυπη ομάδα ευρωβουλευτών με τον τίτλο «Συμφιλίωση των Ευρωπαϊκών Ιστοριών». Σαν διακηρυγμένο στόχο έθετε: «Να αναπτύξουμε μια κοινή προσέγγιση σχετικά με τα εγκλήματα των ολοκληρωτικών καθεστώτων, μεταξύ άλλων του κομμουνιστικού καθεστώτος της ΕΣΣΔ, για να διασφαλιστεί η συνέχεια της διαδικασίας της αξιολόγησης των ολοκληρωτικών εγκλημάτων». Επιπρόσθετα ακολουθούν μια σειρά από κείμενα όπως αυτό της Κομισιόν με τίτλο «Η μνήμη των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα στην Ευρώπη». Αναντίλεκτα το περιορισμένο της έκτασης του κειμένου δεν μας επιτρέπει να δούμε όλο το «βρόμικο» παρελθόν της ΕΕ σε αυτό το τομέα.
Το σενάριο του θιάσου
Στο συγκεκριμένο κείμενο με την μεγαλύτερη ευκολία φορτώνουν το ξεκίνημα του Β Παγκόσμιου Πολέμου (Β ΠΠ) στην ΕΣΣΔ. Χάνοντας κάθε ίχνος ιστορικής αξιοπρέπειας βαπτίζουν την Σοβιετική Ένωση, σύμμαχο της Ναζιστικής Γερμανίας, με επεκτατικές βλέψεις σε όλο τον κόσμο. Επομένως, σύμφωνα με το αφήγημα τους, μαζί μοίρασαν την Ευρώπη σε δύο σφαίρες επιρροής. Προσπαθώντας να το πλαισιώσουν αυτό διαστρεβλώνουν συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα όπως ο πόλεμος μεταξύ Φιλανδίας και ΕΣΣΔ, την υπογραφή του συμφώνου Μολότοφ – Ριμπεντροπ, την εισβολή της Ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνίας κλπ.
Ένα βήμα παρακάτω , χωρίς ντροπή, ταυτίζουν τα εγκλήματα των Ναζί και γενικότερα των φασιστών (ναι και το ολοκαύτωμα) με τα «εγκλήματα» των Κομμουνιστών. Μάλιστα κάνουν και την παρατήρηση ότι τα εγκλήματα των ναζί αναγνωρίστηκαν και τιμωρήθηκαν στην δίκη της Νυρεμβέργης. Επομένως ήρθε η ώρα για τα «εγκλήματα» των Κομμουνιστών και του σταλινισμού να καταδικαστούν1 . Έτσι καλούν σε καταδίκη των ενόχων και πιέζουν τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν σαν επίσημη πολιτική την θεωρία των δύο άκρων και τον αντικομουνισμό.
Ταυτόχρονα επικροτεί τα κράτη που έθεσαν στην παρανομία την κομμουνιστική ιδεολογία. Εξισώνει το σφυροδρέπανο και άλλα σύμβολα του εργατικού κινήματος με τη σβάστικα και άλλα φασιστικά και ναζιστικά σύμβολα και εν μέσω πλην σαφώς ζητά να τεθούν παράνομα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο στρέφεται ενάντια στα μνημεία του Β ΠΠ που δημιούργησαν οι λαοί ως τον μικρότερο φόρο τιμής προς τους απελευθερωτές τους. Ακόμη και στα σημεία που καταδικάζει τα νεοναζιστικά και νεοφασιστικά μορφώματα, πάντα τοποθετείται ταυτόχρονα σε ένα πλαίσιο που εντάσσει και το κομμουνιστικό κίνημα αφού αναφέρεται σε «ομάδες και πολιτικά κόμματα με ανοικτά ριζοσπαστικό, …, χαρακτήρα». Πηγαίνοντας ένα βήμα πάρα κάτω «καταδικάζει όλες τις εκδηλώσεις και τη διάδοση, μέσα στην ΕΕ, ολοκληρωτικών ιδεολογιών, όπως ο ναζισμός και ο σταλινισμός»
Περιγελώντας παντελώς την σύγχρονη ιστορία των λαών αλλά και την λογική, καμώνονται όχι μόνο ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αλλά ότι η προσχώρηση των χωρών στο ΝΑΤΟ, ήταν αυτό που εξασφάλισε την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στις χώρες. Είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που αναπτύσσεται η όλη συζήτηση, στην ανάγκη δηλαδή δημιουργίας μιας ενιαίας ιστορικής περιγραφής ούτως ώστε να μπορεί να πλαισιωθεί και να ενταθεί η διαδικασία της ολοκλήρωσης. Έτσι θέλοντας να πλάσουν μέσα σε αυτήν την αφήγηση και τον καινούργιο εχθρό στρέφονται προς την Ρωσία που την συνδέουν με το παρελθόν της, δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερη ασάφεια και σύγχυση. Τέλος προτείνεται η υιοθέτηση ακόμα μιας μέρας που θα υμνείται η θεωρία των δύο άκρων και ο αντικομουνισμός, στις 25 Μαΐου ως μέρα αυτών που αντιστάθηκαν στα ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Ο θίασος του παραλόγου
Στην συζήτηση που ακολούθησε στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο συνεχιστικέ το ίδιο θέατρο του παραλόγου. Το Συμβούλιο και η Επιτροπή, πέραν από το να επαναλάβουν τα «αυτονόητα» του αντικομουνισμού, υπογράμμισαν την ανάγκη να ενταθεί η διαδικασία της «ανάπτυξης της συλλογικής μνήμης» αναφέροντας τα νέα αλλά και υφιστάμενα προγράμματα που θα χρηματοδοτηθούν (ως τα εργαλεία επιβολής της αντικομουνιστικής υστερίας).
Οι πολιτικές ομάδες σαν παράφωνη χορωδία νήπιων, κατέβαλαν τα μέγιστα των δυνάμεων τους για να κάνουν την μεγαλύτερη «εντύπωση» τονίζοντας την ομοιότητα των δύο ιδεολογιών και τα κοινά τους εγκλήματα. Έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους στις δραματικές ερμηνείες για να πείσουν ότι πλέον οι πολίτες πρέπει να σταματήσουν να αντιλαμβάνονται τον Κοκκίνο Στρατό ως απελευθερωτή (ECR). Επιστρατεύοντας όλη την δημιουργικότητα τους έφτασαν στο σημείο να λένε ότι ο ναζισμός ηττήθηκε με το τέλος του Β ΠΠ ενώ ο κάκιστος κομμουνισμός συνέχιζε να βασανίζει μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 80, θέλοντας να δείξουν βέβαια πόσο πιο κακός είναι (το δεξιό ΕΛΚ).
Επιπρόσθετα πιστή στην ιστορική τους παράδοση οι Σοσιαλδημοκράτες με προβοκατόρικο τρόπο ξεπλένουν το ναζιστικό έκτρωμα. Πιο συγκεκριμένα έθεσαν τροπολογία που καλεί τα κράτη μέλη να απαγορεύσουν τις νεοφασιστικές και νεοναζιστικές ομάδες και οτιδήποτε άλλο στην ένωση που εξυμνεί τον ναζισμό και τον φασισμό και την ώρα της ψηφοφορίας απαίτησαν προφορική τροπολογία όπου πρόσθεσαν στο τέλος «ή κάθε άλλη μορφή ολοκληρωτισμού·» με προφανή στόχο. Δυστυχώς δεν διδάχτηκαν ούτε το ελάχιστο από το παρελθόν τους, όπου μέσα από την δράση του ουσιαστικά βοήθησαν τον Χίτλερ και Μουσολίνι να αναρριχηθούν στην εξουσία.
Η ομάδα της GUE/NGL ήταν η μόνη που αντιστάθηκε σε αυτό το ανιστόρητο παραλήρημα. Ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Γ. Γεωργίου υπογράμμισε τον ανιστορικό χαρακτήρα της όλης συζήτησης. Υπογράμμισε τον αγώνα των Ελλήνων κομμουνιστών για να είναι σήμερα η χώρα ελεύθερη και ότι την ίδια ώρα κάποιες άλλες πολιτικές παρατάξεις συνεργάζονταν με τους Γερμανούς. Είπε επίσης για την συμβολή του σοβιετικού στρατού για την ελευθερία των λαών και για την εξόντωση του τέρατος του ναζισμού καρφώνοντας του την κόκκινη σημαία και πόσες ζωές κόστισε αυτό για την Σοβιετική Ένωση (20000000). Σημείωσε επίσης ότι «Πίσω από την ενορχηστρωμένη καταδίκη του κομμουνισμού και την προσπάθεια απαγόρευσης των κομμουνιστικών κομμάτων, κρύβεται η αναγέννηση του φασισμού. Κρύβεται η προσπάθεια να εξοντώσουν κάθε δύναμη αντίστασης απέναντι στον αυταρχισμό του κατεστημένου. Ενός κατεστημένου που ξεβράζει παιδιά, όπως ο Αιλάν, από τα παγωμένα νεκροταφεία της Μεσογείου»
Για την ομάδα επίσης τοποθετήθηκε η Ισπανίδα Sira Rego, η οποία τόνισε τα εγκλήματα της Φασιστικής δικτατορίας του Φράγκο στη χώρα της και ότι αυτοί που αντιστάθηκαν ήταν κυρίως οι Ισπανοί κομμουνιστές και οι κομμουνιστές του κόσμου μέσα από τις Διεθνής Ταξιαρχίες. Για την κατάπτυστη αυτή έκθεση μίλησαν και οι βουλευτές του ΚΚΕ. Με έντονο τρόπο υπογράμμισαν ότι η χυδαία αυτή στάση έχει στόχο να πλήξει τον κομμουνισμό και να ξεπλύνουν το φασισμό. Υπογράμμισαν επίσης πως γίνεται προσπάθεια απόκρυψης της αναγκαιότητας του σοσιαλισμού σήμερα και αποπροσανατολισμού των λαών της Ευρώπης.
Είναι απλώς ένας θίασος που λέει την γνώμη του! Η μάλλον όχι
Παρακολουθώντας όλο αυτό το σκηνικό έρχεται στο μυαλό μου το ερώτημα γύρω από την έκφραση «είναι η γνώμη τους» (και πώς να μην έρχεται αφού είναι η «καραμέλα των καιρών μας). Είναι όλα αυτά απλά γνώμες που έχει το δικαίωμα ο καθένας να εκφέρει. Στην συγκεκριμένη περίπτωση η απάντηση είναι απλή, κατηγορηματική και είναι όχι. Μέσα από κρατικούς ή διακρατικούς θεσμούς δημιουργούνται κανόνες στην κοινωνία. Έτσι μέσα από αυτές τις δράσεις έχουμε ποινικοποίηση της δράσης και των συμβόλων των κομμουνιστών σε διάφορες χώρες επομένως και τα ίδια τα ΚΚ (Τσεχία, Λετονία, Εσθονία, Ρουμανία, Λιθουανία κλπ). Επίσης οι ναζί και γενικότερα οι φασίστες εξισώνονται με τους κομμουνιστές αγωνιστές αλλά οι πρώτοι ανάγονται σε ήρωες και οι δεύτεροι σε προδότες. Έτσι στην Λετονία έγινε αποκατάσταση των ναζί Λετονών που συμμετείχαν στα SS, απονέμοντας συντάξεις στα επιζώντα μέλη τους. Στο Ευρωκοινοβούλιο, τον Ιούνη 2017 οργανώθηκε έκθεση για να τιμηθεί ο γνωστός συνεργάτης των ναζί, Κροάτης καρδινάλιος Alojzije Stepinac. Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε μια σειρά από χώρες ή/και όργανα της ΕΕ που προχώρησαν σε συγκεκριμένες απαγορεύσεις, περιορισμούς, διώξεις, στρεβλώσεις, παραχαράξεις και πολλές άλλες μορφές επίθεσης προς την κομμουνιστική κοσμοθεωρία και τις οργανωτικές δομές της.
Δεν είναι απλά γνώμες ούτε στο επίπεδο της κοινωνίας. Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι στη πράξη φάνηκε ότι οι πρωτοβουλίες αυτές έχουν ως στόχο την κομμουνιστική ιδεολογία και όχι τον φασισμό. Το ξέπλυμα του φασισμού που πραγματοποιείται μέσα από τις πρακτικές αυτές δεν φαίνεται να είναι απλά μια παρενέργεια. Αντίθετα είναι αξιοποιήσιμο και πολλές φορές θεμιτό από την ΕΕ.
Σήμερα όχι μόνο αποκρύπτουν την ουσία παρουσιάζοντας μόνο μια στρεβλή αντανάκλαση της (ουσίας) στην κοινωνία (δηλαδή του φαινομενικού) αλλά προσπαθούν το φαινομενικό να το παρουσιάσουν σαν ουσία. Ίσως σε προηγούμενα χρόνια να επαναλαμβάναμε τα λογία του Τόμας Μαν ότι «Ο αντικομμουνισμός είναι η μεγαλύτερη βλακεία της εποχής μας». Σήμερα όμως σίγουρα ο αντικομμουνισμός είναι το πιο επικίνδυνο της εποχής μας. Πλέον προσπαθούν να υποβαθμίσουν την κομμουνιστική κοσμοθεωρία (και σε μερίδα του λαού το κατάφεραν) από επιστημονική προσέγγιση με τα δικά της οργανικά σημεία που δίνει διέξοδο στα κοινωνικά προβλήματα, σε μια «σειρά από ιδέες» και μια «κακή πρακτική». Επομένως το μεγαλείο της ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος, έτσι βιασμένο όπως το θέλουν, εύκολα μπορεί να χωρέσει μέσα στα «γνώμη μου» της αποχαύνωσης. Ταυτόχρονα εντατικοποιείται η θεσμοποιήση του αντικομουνισμού μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα ξεπλένοντας την ίδια ώρα τον φασισμό και τοποθετώντας τον σαν επιλογή στην κοινωνία. Τέλος, γίνονται πιο έντονες οι απαιτήσεις για ποινικοποίηση τις κομμουνιστικής ιδεολογίας και πρακτικής, πράγμα που θα γίνεται πιο έντονο όσο βαθαίνουν τα κοινωνικά προβλήματα
Δυστυχώς παρατηρούμε την νεκρανάσταση του φασισμού στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο πρέπει να διαλυθούν οι όποιες αυταπάτες περί της μη αξιοποίησης του από το καπιταλιστικό σύστημα και την επίθεση του ενάντια σε αυτό που πραγματικά απειλεί την κυριαρχία του, την κομμουνιστική ιδεολογία. Είναι τώρα η ιστορική στιγμή που όχι μόνο οι κομμουνιστές αλλά κάθε δημοκρατικός και προοδευτικός νέος πρέπει να σταθεί απέναντι σε αυτές τις μεθοδεύσεις και να φράξει το δρόμο στον φτιασιδωμένο φασισμό και ότι τον γεννά.
------------------
1.Επακριβώς αναφέρεται «λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι τα εγκλήματα του ναζιστικού καθεστώτος αξιολογήθηκαν και τιμωρήθηκαν με τις δίκες της Νυρεμβέργης, εξακολουθεί να υφίσταται επείγουσα ανάγκη για ευαισθητοποίηση, ηθική αξιολόγηση και νομική διερεύνηση των εγκλημάτων του σταλινισμού και άλλων δικτατορικών καθεστώτων·»
*Άρθρο που κυκλοφόρησε στη "Ν" Νοεμβρίου