Οι ανατρεπτικές διαδικασίες της τεχνολογίας και της επιστήμης διατρέχουν όλα τα πεδία των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Καταλυτικής σημασίας για αυτή την συνεχιζόμενη, δυναμική διεργασία παίζει το διαδίκτυο. Το διαδίκτυο, αναντίλεκτα αποτελεί ένα εργαλείο που εξυπηρέτησε τις επιστήμες, όσο σχεδόν καμία άλλη ανακάλυψη στο παρελθόν. Οι δυνατότητες ανταλλαγής πληροφοριών και όγκων δεδομένων, σε τόσο άμεσο χρονικό πλαίσιο, είναι καίριας σημασίας.
Στη δική μας αντίληψη κάθε τεχνολογική και επιστημονική ανακάλυψη, όπως στην προκειμένη περίπτωση το διαδίκτυο, πρέπει να υπηρετεί τις όλο και περισσότερο αυξανόμενες ανάγκες του συνόλου της κοινωνίας. Αποτελεί όμως το διαδίκτυο, εργαλείο υποταγμένο στις ανάγκες του λαού ή εξυπηρετεί την άρχουσα τάξη στον αγώνα της για συνολική επικράτηση των συμφερόντων της;
Η ερώτηση είναι ρητορική, αφού η ζυγαριά γέρνει ξεκάθαρα υπέρ του πρώτου σκέλους του ερωτήματος. Οι λόγοι για το αβίαστο συμπέρασμα, είναι η καταλυτικής σημασίας συμβολή του σε τόσες ανακαλύψεις. Αναντίλεκτα όμως, την ίδια στιγμή αξιοποιείται και από την άρχουσα τάξη για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης και όχι μόνο. Εξάλλου, η ίδια του η δημιουργία αφορούσε, όπως και πολλές άλλες τεχνολογίες αιχμής της κάθε εποχής, στρατιωτικό πρόγραμμα των ΗΠΑ επί περιόδου Ψυχρού Πολέμου. Συνεπώς και ως εργαλείο, στα χέρια της αστικής τάξης της κάθε χώρας, δύναται να λειτουργεί σαν ακόμα ένα όπλο.
Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα που το διαδίκτυο εργαλειοποιήθηκε για την χαλιναγώγηση των λαών. Η επαναλαμβανόμενη και σκόπιμη επιλογή αναμετάδοσης πληροφοριών, κύρια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποδεδειγμένα ωθεί ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας να υιοθετεί άκριτα κάθε αναφορά που βρίσκει στο διαδίκτυο ως έγκυρη. Η πλειοψηφία των χρηστών δεν γνωρίζουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη λανθασμένη χρήση του ενώ η παραβίαση των προσωπικών δεδομένων είναι καθημερινότητα και είναι κάτι που εξυπηρετεί κυρίως την εμπορική κερδοφορία των πολυεθνικών εταιριών. Παράλληλα, η συλλογή προσωπικών δεδομένων οδηγεί σε διαδικτυακό φακέλωμα αποκαλύπτοντας ακόμα και τα πολιτικά ή άλλα φρονήματα των χρηστών.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει το πρόσφατο σκάνδαλο του “Cambridge Analytica” όταν χιλιάδες λογαριασμοί χρηστών γνωστής πλατφόρμας social media, στοιβάχτηκαν για να αναλυθεί το εκλογικό προφίλ τους. Ή την πρόσφατη εξαγγελία της δημιουργίας του “metaverse”, όπου χρήστες θα αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους μέσω εικονικής πραγματικότητας. Δανειζόμενος τα ίδια τα λόγια του Zuckerberg, «μπορείτε να φανταστείτε το metaverse ως ένα ενσωματωμένο διαδίκτυο, όπου αντί να βλέπετε περιεχόμενο, είστε μέσα του». Στην ουσία η πλατφόρμα θα πλουτίζει από την ίδια μας την ύπαρξη, αφού συλλέγοντας και αναλύοντας τα δεδομένα μας, θα τα μεταπωλεί.
Παρ` όλα αυτά, ως Αριστερά δεν πρέπει να είμαστε αρνητικοί ως προς το διαδίκτυο. Η κάθε ανακάλυψη, το κάθε εργαλείο έχει την ιδιότητα του χρήστη που το αξιοποιεί. Για αυτό το μεγαλύτερο στοίχημα σε κάθε ανακάλυψη είναι, αυτή να υποτάσσεται στην ανάγκη του λαού και όχι το αντίστροφο. Τα αποτελέσματα της προόδου των επιστημών και της τεχνολογίας, αποτελούν θεμέλιο για την όποια πιθανότητα οικονομικής και κοινωνικής χειραφέτησης των κοινωνιών.
Ανδρέας Στεφανής
Μέλος Κ.Σ. ΕΔΟΝ
Μέλος Γραμματείας Φοιτητικού Τμήματος ΕΔΟΝ
