Το υφιστάμενο σύστημα των εργασιακών σχέσεων στην Κύπρο χρονολογείται εδώ και αρκετά χρόνια. Από τις πρώτες δεκαετίες του 20 αιώνα, μέχρι την ίδρυση της ΠΣΕ – ΠΕΟ, στους μεγάλους απεργιακούς αγώνες της δεκαετίας του 1940 που οδήγησαν στα πλείστα δικαιώματα πολλά από τα οποία πολλοί εργαζόμενοι διατηρούν μέχρι και σήμερα. Ακρογωνιαίος λίθος των εργασιακών σχέσεων στην Κύπρο αποτελεί και ο κώδικας βιομηχανικών σχέσεων που αποτελεί μια συμφωνία, χωρίς νομική ισχύ.
Τα τελευταία χρόνια είναι κοινώς αποδεκτό ότι οι εργασιακές σχέσεις στη Κύπρο έχουν μπει σε μια νέα βάση, δυστυχώς όμως, εις βάρος των εργαζομένων. Η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων στάθηκε η αφορμή σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων αλλά και στην αμφισβήτηση από την εργοδοτική πλευρά πολλών κατακτήσεων των εργαζομένων που για αρκετά χρόνια θεωρούνταν δεδομένα.
Πλέον οι εργαζόμενοι στη Κύπρο εκεί που σε ένα μεγάλο ποσοστό βρίσκονταν κάτω από συλλογικές συμβάσεις, πράγμα το οποίο τους διασφάλιζε τους όρους εργοδότησης τους με πολλά δικαιώματα βλέπουμε ότι πλέον πολλοί εργαζόμενοι, στην πλειοψηφία τους νέοι, εργάζονται σε τομείς που δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Τομείς της οικονομίας όπως, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και άλλα τα οποία απασχολούν χιλιάδες νέους δεν καλύπτονται από κλαδικές συλλογικές συμβάσεις στην πλειοψηφία τους και οι εργαζόμενοι παραμένουν ουσιαστικά απροστάτευτοι και στερούνται πολλά από τα δικαιώματα τους.
Ακούμε καθημερινά, συνομήλικους μας να μιλούν για τις συνθήκες εργασίας στους χώρους δουλειάς τους. Μισθοί που δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τα βασικά ειδικά με το νέο κύμα αυξήσεων στις τιμές αλλά και τις τιμές των ενοικίων που βρίσκονται στα ύψη εδώ και χρόνια. Ωράριο λάστιχο, ταμεία προνοίας που σπανίζουν πλέον αλλά και άλλα παρεμφερή ωφελήματα που δεν παραχωρούνται στους εργαζομένους. Εκτός αυτού οι πολιτικές που ξεκινούν από την κυβέρνηση και αφορούν τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης και την αγορά υπηρεσιών οδηγούν στην πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.
Επίκαιρη είναι και η συζήτηση για τον κατώτατο μισθό που έντεχνα επιχειρεί η Κυβέρνηση να παρουσιάσει ότι με τη θέσπιση ενός εθνικού κατώτατου μισθού θα λυθούν όλα τα προβλήματα ως δια μαγείας. Είναι θετικό ότι μετά την πίεση του συνδικαλιστικού κινήματος αλλά και την έντονη θέληση της κοινωνίας για ρύθμιση του θέματος, η κυβέρνηση μετά από χρόνια άρνησης μπαίνει σε ουσιαστικό διάλογο για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Η θέση του συνδικαλιστικού κινήματος της ΠΕΟ είναι ξεκάθαρη. Θα πρέπει να θεσπιστεί τριμερείς μηχανισμός που θα καταλήγει σε κατώτατο μισθό και άλλους βασικούς όρους απασχόλησης σε χώρους εργασίας που δεν καλύπτονται από κλαδικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις. Χωρίς αυτή την διευκρίνηση και με την εφαρμογή ενός κατώτατου μισθού, ενιαίου θα οδηγηθούμε σε σταδιακή υπόσκαψη των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων οι οποίες καθορίζουν τους κλαδικούς κατώτατους μισθούς.
Αυτή τη στιγμή οι εργαζόμενοι στη Κύπρο βρίσκονται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις. Αυτό το διάστημα θα ξεκινήσει και η συζήτηση για καθολική εφαρμογή της ΑΤΑ που είναι ένα σημαντικό μέτρο που αντισταθμίζει την αγοραστική αξία των μισθών. Ως η πρωτοπόρα οργάνωση νεολαίας του τόπου μας έχουμε καθήκον να σταθούμε δίπλα στο συνδικαλιστικό κίνημα και στις προκλήσεις που θα βρει σύντομα μπροστά του. Στους χώρους δουλειάς μας, ως Εδονίτες και Εδονίτισσες θα πρέπει να μπούμε μπροστά και με την κατάλληλη καθοδήγηση να οργανώσουμε τους χώρους δουλειάς μας. Χωρίς οργάνωση, χωρίς μαζικότητα του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος και χωρίς αγώνες κανένα αίτημα των εργαζομένων, όσο δίκαιο και αν είναι δεν θα κερδηθεί.
Παναγιώτης Αθηνή
Μέλος Κεντρικού Συμβουλίου ΕΔΟΝ
