- Κάτι που γνωρίζουμε για την Κολομβία είναι ότι πρόκειται για μια χώρα με παράδοση πολιτικής βίας. Πού εντοπίζονται οι ρίζες της «κολομβιανής σύγκρουσης»; Είναι μέρος της σύγχρονης ιστορίας του κολομβιανού κράτους ή ανάγεται στην αποικιοκρατία; Ποια είναι η εμπλοκή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού σε αυτήν;
Η Κολομβία βρίσκεται σε έναν γεωστρατηγικό θύλακα με σύνδεση με τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό. Είναι παράλληλα μια περιοχή με μεγάλα αποθέματα φυσικών πόρων, νερό και ορυκτό πλούτο. Ολόκληρη η ήπειρός μας από την εποχή της αποικιοκρατίας λεηλατήθηκε και λεηλατείται, πρώτα από το ισπανικό στέμμα και τώρα από τον βορειοαμερικανικό ιμπεριαλισμό και τις μεγάλες επιχειρήσεις του. Η λεηλασία και η καταλήστευση περιουσιών ήταν και είναι η γενεσιουργός αιτία της βίας.
Η αρπαγή περιουσίας και η πολιτική βία επέτρεψαν σε λίγους ανθρώπους να συσσωρεύσουν την περισσότερη γη και τον περισσότερο πλούτο. Σε αυτό προστίθεται και το ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός προώθησε μια αντικομμουνιστική πολιτική που νομιμοποίησε την πολιτική βία, ενισχύοντας τον εσωτερικό πόλεμο εναντίον συλλογικοτήτων και οργανώσεων, με περίπου 10 εκατομμύρια θύματα ως αποτέλεσμα των κοινωνικών και ένοπλων συγκρούσεων.
Το 2016 υπογράφηκε ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ του κολομβιανού κράτους και των FARC – EP (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia—Ejército del Pueblo, Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις Κολομβίας-Λαϊκός Στρατός). Η συμφωνία αυτή αποσκοπούσε στη μείωση της έντασης της πολιτικής βίας, αλλά η σημερινή κυβέρνηση δεν εφαρμόζει την ειρηνευτική συμφωνία. Το γεγονός αυτό προκάλεσε αύξηση της πολιτικής βίας, με έναν αριθμό 280 πρώην μαχητών και περισσότερων από 900 ηγετών κοινωνικών κινημάτων και κινημάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, να σκοτωθούν από το 2016. Η πολεμική πολιτική της κυβέρνησης, που εκδηλώθηκε στην αντιμετώπιση της τελευταίας κοινωνικής διαμαρτυρίας, έφερε θύματα που ανέρχονται σε 43 νεκρούς, 400 εξαφανισμένους και περισσότερους από 2000 τραυματίες σε 15 ημέρες κινητοποιήσεων*.
- Μπορείτε να περιγράψετε σε λίγες γραμμές ποια είναι τα κύρια μέρη αυτής της σύγκρουσης; Ποιες ομάδες (πολιτικές, στρατιωτικές, κοινωνικές) ασκούν βία και εναντίον ποιων;
Σήμερα η Κολομβία βιώνει μια δομική, κοινωνική και πολιτική σύγκρουση που έχει οδηγήσει σε εθνική απεργία. Οι κινητοποιήσεις ξεκίνησαν από τη δυσαρέσκεια για μέτρα όπως η φορολογική μεταρρύθμιση που επιβάρυνε περισσότερο τα μεσαία και κατώτερα στρώματα του πληθυσμού, καθώς και η μεταρρύθμιση της υγείας. Τα αιτήματα των κινητοποιήσεων προχώρησαν παραπέρα από τα σημεία αυτά. Οι διαδηλωτές διεκδικούν και εναντιώνονται στην ανισότητα, την ανεργία, τη φτώχεια, τον πόλεμο και την έλλειψη δημοκρατίας που βιώνουμε. Οι ομάδες που επιτίθενται ενάντια στις κινητοποιήσεις σήμερα, είναι η κυρίαρχη πολιτική τάξη, η ολιγαρχία της Κολομβίας, οι συντηρητικοί και όσοι σχετίζονται με τη μαφία, τη διακίνηση ναρκωτικών και το μιλιταριστικό οικοδόμημα της χώρας. Αυτές οι ομάδες χρησιμοποιώντας τα σώματα της αστυνομίας και του στρατού τα οποία διαθέτουν μια πάγια τακτική, να βρίσκουν ένα εσωτερικό εχθρό, που στην προκειμένη περίπτωση είμαστε εμείς που βρισκόμαστε στους δρόμους, επιδιώκουν πάση θυσία να μην χάσουν την εξουσία. Ολόκληρος ο στρατιωτικός μηχανισμός βρίσκεται στην υπηρεσία τους προκειμένου να καθυποτάξουν τους απεργούς.
Σε αυτό το σκηνικό προστίθεται η βία που ασκείται από τις παραστρατιωτικές δομές που συνεχίζουν να δρουν σε όλη την εθνική επικράτεια και που έχουν πολλαπλασιάσει τις απειλές και τις επιθέσεις κατά του κοινωνικού και λαϊκού κινήματος με δολοφονικές ενέργειες εναντίον νεαρών διαδηλωτών, ηγετών ιθαγενών κοινοτήτων, ηγετών κοινωνικών κινημάτων και ηγετών Minga**.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση, το Υπουργείο Άμυνας, οι στρατιωτικές δυνάμεις και οι επιχειρηματίες έχουν εμπλακεί σε ενέργειες στιγματισμού και ποινικοποίησης του κοινωνικού κινήματος και ιδιαίτερα των νέων, οι οποίοι συνδέονται με τις κινητοποιήσεις.
- Ποιος είναι ο συσχετισμός των πολιτικών δυνάμεων στη χώρα; Ποια είναι η επιρροή του κομμουνιστικού κόμματος στις μάζες και πώς βιώνουν οι κομμουνιστές τη βία, τις επιθέσεις και τις διώξεις;
Έχουμε μια ιστορική σύνδεση με το συνδικαλιστικό κίνημα, στους τομείς της οικονομίας που αποκαλούμε στρατηγικούς για την επιτυχία της σοσιαλιστικής επανάστασης. Στη νεολαία, ξεχωρίζει η παρουσία μας στο φοιτητικό κίνημα, έχουμε συμβάλει σε διάφορες ενωτικές διαδικασίες, στην εξειδίκευση του αγώνα και στην αύξηση του επιπέδου συνείδησης της νεολαίας γενικά. Με τον ίδιο τρόπο, έχουμε παρουσία στις οργανώσεις γειτονιάς στις πόλεις, καθώς και στις αγροτικές κοινότητες στην ύπαιθρο της Κολομβίας. Αυτή η πολιτική επιρροή και η επαναστατική δράση σε διάφορες μαζικές οργανώσεις σημαδεύτηκε από τον αντικομμουνισμό που εκφράστηκε ως κρατική πολιτική, που σε συνδυασμό με την παραστρατιωτική βία και τις δικαστικές διώξεις, σήμανε σκληρά πλήγματα στο έργο μας. Αυτή η πολεμική συνοψίζεται σε μια συνεχή και εκτεταμένη πολιτική γενοκτονία κατά του Κόμματος και της Κομμουνιστικής Νεολαίας.
Ο συσχετισμός των δυνάμεων υφίσταται σημαντικές αλλαγές μέσα στη σημερινή κατάσταση της κοινωνικής κινητοποίησης στην Κολομβία. Οι πολιτικές δυνάμεις έχουν αφήσει την κυβέρνηση μόνη της στη νομοθετική ατζέντα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, αλλά δεν υπάρχει πραγματική αποστασιοποίηση ή σημαντικές ρήξεις στο μπλοκ εξουσίας. Από την άλλη πλευρά, οι αριστερές και δημοκρατικές δυνάμεις κερδίζουν μεγαλύτερη αποδοχή στην κοινή γνώμη, γεγονός που, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη κοινωνική κινητοποίηση, αποτελεί ευνοϊκό σενάριο για την προώθηση σημαντικών αλλαγών στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, δεδομένης της εξάσκησης πολιτικής ανυπακοής και λαϊκής κυριαρχίας που αναπτύσσεται στα σημεία κινητοποίησης και αντίστασης.
- Αλβάρο Ουρίμπε, ένα όνομα που συνδέεται με τις φρικαλεότητες της πρόσφατης ιστορίας σας. Θεωρείτε ότι η κυβέρνησή του αποτελεί ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο βίας ή ήταν "μια ακόμη κυβέρνηση";
Δεν ήταν απλά «μια ακόμα κυβέρνηση». Κατά τη διάρκεια των δύο προεδρικών θητειών του από το 2002-2006, 2006-2010, συγκυβέρνησε με τους παραστρατιωτικούς, τη μαφία και τους ναρκέμπορους και παραβίασε τα θεμελιώδη δικαιώματα του κολομβιανού πληθυσμού. Τα κύρια διακυβεύματα σε αυτό που ονομάστηκε πολιτική "Δημοκρατικής Ασφάλειας" περιλάμβαναν τρεις (3) θεμελιώδεις άξονες:
1. Συνέχιση της επίθεσης κατά των FARC, ενισχυμένη με τη διεθνή συνεργασία των Ηνωμένων Πολιτειών με το σχέδιο Patriot, 2. Μια "πολιτική ειρήνης" με τις παραστρατιωτικές ομάδες που έχουν ενοποιηθεί στις AUC (Ενωμένες Δυνάμεις Αυτοάμυνας της Κολομβίας), 3. Μια σειρά από ειδικές πολιτικές, οι οποίες αποτελούν παραρτήματα των δύο προηγούμενων, δηλαδή τις ενισχύουν με στρατιώτες αγρότες, κίνητρα λιποταξίας (από το αντάρτικο κίνημα) και δίκτυα πληροφοριοδοτών πολιτών.
Σύμφωνα με τις καταγραφές του Ιδρύματος Ειρήνης και Συμφιλίωσης (SIPARES), την περίοδο μεταξύ 2002 και 2010 καταγράφηκαν περίπου 50 χιλιάδες εξαφανίσεις, 117 χιλιάδες ανθρωποκτονίες, 967 σφαγές, 56 χιλιάδες απειλές, 3520 βασανιστήρια. Επιπλέον, στο τέλος της προεδρίας του Αλβάρο Ουρίμπε Βέλες, οι στρατιωτικές δαπάνες ανέρχονταν σε 19,7 τρισεκατομμύρια πέσος και ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν 3,6%, ένα από τα υψηλότερα στην περιοχή.
- Το 2016 υπεγράφη ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της κολομβιανής κυβέρνησης και των FARC-EP. Πώς άλλαξε η κατάσταση μετά τη συμφωνία;
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας ειρήνης μεταξύ των FARC-EP και του κολομβιανού κράτους, αναπτύχθηκαν ορισμένες πτυχές της, ιδίως όσον αφορά την πολιτική συμμετοχή των πρώην ανταρτών στο θεσμικό σκηνικό, ιδίως στο Κογκρέσο της Δημοκρατίας, όπου κατέχουν 8 έδρες. Η πιο αξιοσημείωτη όμως πτυχή είναι η συστηματική μη τήρηση της συμφωνίας από το κράτος, μέσω της κυβέρνησης του Iván Duque. Σε αυτό το διάστημα, έχουν δολοφονηθεί περισσότεροι από 270 πρώην μαχητές που βρίσκονταν στη διαδικασία επανένταξης. Η παγίδευση ουσιαστικά αυτών που υπέγραψαν τη συμφωνία, έγινε η αφορμή για την εμφάνιση νέων εκφράσεων της εξέγερσης. Έχει σημειωθεί μηδενική πρόοδος της συνολικής αγροτικής μεταρρύθμισης, ελάχιστες εξελίξεις στα PDETS*** και στα εθνικά προγράμματα που δημιουργήθηκαν για τις αγροτικές περιοχές, τα θύματα της επίθεσης παραμένουν χωρίς πολιτική εκπροσώπηση στις θέσεις που είχαν συμφωνηθεί ενώ συνεχίζεται η γενοκτονία κατά ηγετών και εκπροσώπων της κοινωνίας, στοιχίζοντας τη ζωή σε περισσότερους από 1200 ανθρώπους από το 2016.
- Τι γίνεται με την κοινωνία της Κολομβίας; Ποια είναι τα επίπεδα ανισότητας στη χώρα σας; Πώς σχετίζεται με το ζήτημα της γης;
Η Κολομβία κατατάσσεται στην ατιμωτική θέση της δεύτερης πιο άνισης χώρας στη Λατινική Αμερική. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, 21 εκατομμύρια Κολομβιανοί ζουν σε συνθήκες φτώχειας και 7,5 εκατομμύρια σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Με άλλα λόγια, 28,5 εκατομμύρια Κολομβιανοί (περισσότεροι από τον μισό πληθυσμό της χώρας) ζουν με τόσο επισφαλή εισοδήματα που δεν έχουν πρόσβαση σε μια μέτρια αξιοπρεπή ζωή. Πρόκειται για αποστέρηση των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών δικαιωμάτων αυτών των κολομβιανών οικογενειών. Η αξία των βασικών ειδών πρώτης ανάγκης είναι περίπου 995 δολάρια, ενώ ο μηνιαίος κατώτατος μισθός είναι κοντά στα 260 δολάρια. Το ποσοστό ανεργίας τον Μάρτιο του 2021 ήταν 16,7%, ενώ για τους νέους ήταν 23,5%. Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους δείκτες που δείχνουν τις βαθιές κοινωνικές ανισότητες που υπάρχουν στην Κολομβία.
Τα παραπάνω σχετίζονται με την κατάσταση της ιδιοκτησίας της γης, αφού σύμφωνα με την εθνική γεωργική απογραφή του 2014, το 1% των ιδιοκτητών συγκεντρώνει το ήμισυ της παραγωγικής γης στη χώρα. Ο πολυδιάστατος δείκτης φτώχειας****, προσαρμοσμένος στις αγροτικές περιοχές, φτάνει το 44,7%. Η μη πραγματοποίηση αγροτικής μεταρρύθμισης από τη δεκαετία του '60, καθώς και η μη εφαρμογή της Συμφωνίας Ειρήνης, βαθαίνουν τις κοινωνικές ανισότητες μέσω της βίας, της λεηλασίας και της απαλλοτρίωσης των αγροτικών και προγονικών κοινοτήτων που κατοικούν στην περιοχή.
- Το προηγούμενο διάστημα, το σύνθημα "SOS Κολομβία" έφτασε σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Μπορείτε να περιγράψετε τι συμβαίνει, πώς ξεκίνησε και πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί;
Από τις 28 Απριλίου, ο κολομβιανός λαός, και ιδιαίτερα η νεολαία της χώρας, βρίσκεται στους δρόμους και κινητοποιείται σε αυτό που αποκαλείται "η μεγάλη εθνική απεργία". Αρχικά, το πρόταγμα που έβγαλε το κίνημα στους δρόμους ήταν η απόρριψη της φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία επεδίωκε, μεταξύ άλλων, την αύξηση των φόρων στα τρόφιμα για το βασικό οικογενειακό καλάθι. Ωστόσο, η ανυπακοή και κινητοποίηση του κόσμου δεν ήταν μόνο γι’ αυτό και έτσι κλιμακώθηκε, παρά τη μερική απόσυρση αυτής της οπισθοδρομικής πρότασης που θα έπληττε τα φτωχότερα στρώματα της χώρας. Το κίνημα προτάσσει την απαίτηση για εκπλήρωση της συμφωνίας ειρήνης, την απόρριψη μιας νέας πρότασης για μεταρρύθμιση του γενικού νόμου περί υγείας, την εναντίωση στη δολοφονία κοινωνικών ηγετών και ουσιαστικά το δικαίωμα να ζει κανείς με αξιοπρέπεια, σε μια χώρα που διατηρεί και αυξάνει το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών εν μέσω μιας παγκόσμιας πανδημίας. Το #SOSColombia είναι το κάλεσμα που απευθύνουμε στην εγχώρια και τη διεθνή κοινότητα να στρέψει τα μάτια της στην Κολομβία που καταστέλλεται βάναυσα επειδή βρίσκεται στους δρόμους και διαμαρτύρεται. Σε αυτές τις 19 ημέρες εθνικής απεργίας(28/4-16/5)41 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, 87 έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, 1460 έχουν συλληφθεί αυθαίρετα, 37 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί στα μάτια και 379 άνθρωποι εξακολουθούν να αγνοούνται. Η κυβέρνηση διακηρύττει την πρόθεση της για διάλογο με τους διοργανωτές της απεργίας, όμως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί όσο δεν υπάρχουν εγγυήσεις για τις κινητοποιήσεις, όσο δεν υπάρχουν εγγυήσεις για τη ζωή στην Κολομβία.
- Θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε και πάλι για τη συνέντευξη και να εκφράσουμε για άλλη μια φορά την απόλυτη αλληλεγγύη μας. Να ξέρετε ότι η ΕΔΟΝ είναι στο πλευρό σας. Για το κλείσιμο της συνέντευξης, θα θέλαμε το δικό σας μήνυμά προς τη νεολαία της Κύπρου.
Σας ευχαριστούμε αγαπητοί σύντροφοι της ΕΔΟΝ, συνεχίζουμε να πιστεύουμε σε αυτό που είπε η ποιήτρια από τη Νικαράγουα Gioconda Belli "Η αλληλεγγύη είναι η τρυφεράδα των λαών" και σε αυτόν τον αγώνα συνεχίζουμε όλοι και όλες οι επαναστάτες του κόσμου, που πιστεύουμε πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Από την Κολομβία, παρά το γεγονός ότι μας χωρίζουν τα χιλιόμετρα και η γλώσσα που μιλάμε, θέλουμε να σας εκφράσουμε πως νιώθουμε να μας ενώνει ένα μεγάλο αντιιμπεριαλιστικό και αντιαποικιακό αίσθημα. Βρισκόμαστε στο πλευρό σας, στον αγώνα σας ενάντια στις ελληνικές και τουρκικές παρεμβάσεις που επιδιώκουν να περιορίσουν την αυτοδιάθεση του κυπριακού λαού.
Έτσι όπως μας έχει φέρει κοντά ο αγώνας, μας ενώνει η ελευθερία και η οικοδόμηση του σοσιαλιστικού μέλλοντος, θα νικήσουμε!
¡venceremos!
Θερμούς χαιρετισμούς από το Κεντρικό Εκτελεστικό Συμβούλιο της JUCO
* Τα αριθμητικά στοιχεία που αναφέρονται σε ολόκληρη τη συνέντευξη αφορούν μέχρι τις 16-05-2021
**Ιθαγενική μορφή οργάνωσης που προέρχεται από τους λαούς των Άνδεων. Βασίζεται στη συλλογική δουλειά, σκέψη και δράση και εμπερικλείει όλα τα κομμάτια της καθημερινότητας. Αξιοποιείται από το φοιτητικό κίνημα στην Κολομβία για να διαμορφωθεί η οργάνωση της δράσης.
***Programas de Desarrollo con Enfoque Territorial – Προγράμματα ανάπτυξης που εστιάζουν σε συγκεκριμένες εδαφικές περιοχές
****Οι Πολυδιάστατοι Δείκτες Φτώχειας χρησιμοποιούν μια σειρά δεικτών για τον υπολογισμό ενός συνοπτικού αριθμού φτώχειας για έναν δεδομένο πληθυσμό, στον οποίο ένα μεγαλύτερο ποσοστό δείχνει υψηλότερο επίπεδο φτώχειας.
Επιμέλεια Χάρις Ζαντή
Μέλος Συντακτικής Επιτροπής «Ν»
-------------------
- Una cosa que sabemos de Colombia, es que es un país con una tradición de violencia política. ¿Dónde podemos encontrar las raíces del conflicto colombiano? ¿Es parte de la historia moderna o se remonta al colonialismo? ¿Cuál es la implicación del imperialismo estadounidense en él?
Colombia se encuentra en un enclave geoestratégico con conexión al atlántico y al pacifico; es una zona de grandes recursos naturales, fuentes hídricas y mineras. Todo nuestro continente desde la colonización es y ha sido saqueado, antes por la corona española ahora por el imperialismo norte americano y sus grandes corporaciones. El saqueo y el despojo fue y es el generador de la violencia.
El despojo y la violencia política ha permitido que unas pocas personas acumulen la mayor cantidad de tierra y riquezas; a ello se suma que el Imperialismo norte americano ha promovido una política anticomunista que ha legitimado la violencia política, fortaleciendo la guerra interna contra las comunidades y las organizaciones, contando con un aproximado de 10 millones de víctimas a causa del conflicto social y armado.
En el 2016 se firmó un acuerdo de paz entre el Estado Colombiano y la extinta insurgencia de las FARC – EP, este acuerdo pretendía bajar la intensidad de la violencia política, pero la política del actual gobierno es no implementar el acuerdo de paz, este hecho genero un aumento de la violencia política contando con una cifra de 280 excombatientes y más de 900 líderes sociales y de DDHH asesinados desde el 2016. La política guerrerista del gobierno se ha manifestado en el tratamiento a la protesta social, las cifras suman 43 muertos, 400 desaparecidos y más de 2000 heridos en 15 días de movilización.
- ¿Puedes describir en pocas líneas quiénes son los principales factores de este conflicto? ¿Qué grupos (políticos, militares, sociales) ejercen la violencia y contra quién?
Hoy Colombia vive un conflicto social y político estructural que ha llevado a este escenario de paro nacional que inicialmente partió del descontento ante medidas como la reforma tributaria que buscaba colocar más impuestos a las capas medias y bajas de población, así como la reforma a la salud, pero que en esencia es la discusión frente a la desigualdad, desempleo, pobreza, guerra y falta de democracia que vivimos. Los sectores que hoy atacan a la movilización son la clase política dirigente, la oligarquía colombiana, conservadora, relacionada con mafias del narcotráfico y una apuesta militarista.
Usando la policía y el ejército que tiene una doctrina de guerra dónde se ubica un enemigo interno que en este caso somos quienes estamos en las calles, esos sectores buscan a toda costa no perder el poder y usar el aparataje militar para doblegar al pueblo en paro.
A este escenario se suma la violencia ejercida por las estructuras PARAMILITARES que siguen actuando en todo el territorio nacional y que han proliferado las amenazas y ataques al movimiento social y popular en acciones sicariales ejercidas contra jóvenes marchantes o contra la minga indígena y social.
A su vez se ha agenciado por parte del gobierno nacional, el ministerio de defensa, las fuerzas militares y sectores empresariales acciones de estigmatización, criminalización del movimiento social y en especial de las y los jóvenes, estás acciones han estado articuladas a allanamientos
- ¿Cuál es la correlación de fuerzas políticas en el país? ¿Cuál es la influencia del partido comunista en las masas y cómo viven los comunistas la violencia, los ataques y las persecuciones?
Tenemos una histórica influencia en el movimiento sindical, en los sectores de la economía que denominamos como estratégicos para el triunfo de la revolución socialista; desde el escenario juvenil, se destaca nuestra presencia en el sector estudiantil, en el que hemos aportado a diferentes procesos unitarios, a la cualificación de la lucha y a la elevación de los niveles de conciencia de la juventud en general; de la misma manera, tenemos presencia en los sectores barriales en las ciudades, así como en las comunidades campesinas en los campos colombianos. Esta influencia política y acción revolucionaria en diferentes organizaciones de masas, ha estado marcada por el anticomunismo expresado como política de Estado, que, combinada con la violencia paramilitar y la persecución judicial, han significado duros golpes a nuestro trabajo; esta política se describe como un genocidio político continuado y extendido contra el Partido y la Juventud Comunista.
La correlación de fuerzas viene teniendo cambios significativos en la actual coyuntura de movilización social en Colombia. Las fuerzas políticas vienen dejando solo al gobierno en su agenda legislativa de reformas económicas, pero no hay un desprendimiento real o rupturas significativas en el bloque de poder. Por otro lado, las fuerzas de izquierda y democráticas vienen teniendo mayor aceptación en la opinión pública que, sumada a la creciente movilización social, se configuran en un escenario favorable para avanzar en cambios importantes en materia económica, social y política, dados los ejercicios de desobediencia civil y poder popular que se vienen desarrollando en los puntos de movilización y resistencia.
- Álvaro Uribe, un nombre ligado a las atrocidades de su historia reciente. ¿Considera su gobierno un capítulo especial de la violencia o fue "un gobierno más"?
No fue un gobierno más, durante sus dos periodos presidenciales que comprendieron desde el 2002- 2006 y 2006-2010, principales apuestas en los que se denominó la política de la “Seguridad Democrática” comprendían tres (3) ejes fundamentales: 1. Continuación de la ofensiva contra las FARC -reforzada con la cooperación internacional de EE.UU con el Plan Patriota-, 2. una “política de paz” con los grupos paramilitares consolidadas en las AUC (Autodefensas Unidas de Colombia), 3. una serie de políticas específicas, que son apéndices de las dos anteriores, es decir las complementan: los soldados campesinos, los estímulos a la deserción y las redes ciudadanas de informantes.
A partir del sistema de información de la Fundación Paz y Reconciliación -SIPARES, se registraron alrededor de 50 mil desapariciones forzadas, 117 mil homicidios, 967 masacres, 56 mil amenazas, 3520 torturas, en el periodo de 2002 y 2010, además, al término de la presidencia de Álvaro Uribe Vélez, el gasto militar fue de 19.7 billones de pesos, y en porcentaje de PIB fue de 3.6%, uno de los más altos de la región.
- En 2016 se firmó un acuerdo de paz entre el gobierno colombiano y las FARC. ¿Como ha cambiado la situación tras el acuerdo? (150)
Tras la firma del Acuerdo de Paz entre las FARC - EP y el Estado Colombiano, se han desarrollado algunos aspectos de su implementación, sobre todo lo relacionado con la participación política de la antigua insurgencia en el escenario institucional, particularmente en el Congreso de la República, donde poseen 8 curules. Pero lo más marcado, ha sido el incumplimiento sistemático del Acuerdo por parte del Estado a través del gobierno de Iván Duque. Más de 270 excombatientes en proceso de reincorporación asesinados, el entrampamiento a firmantes de la paz que dio lugar al surgimiento de nuevas expresiones insurgentes, el casi nulo avance de la Reforma Rural Integral, los pocos desarrollos en los PDETS y programas nacionales creados para territorios rurales, las víctimas siguen sin representación política en la curules que fueron pactadas y se sigue llevando a cabo un genocidio contra líderes y dirigentes sociales del país, que ha cobrado la vida de más de 1200 personas desde 2016.
- ¿Qué pasa con la sociedad colombiana? ¿Cuáles son los niveles de desigualdad en su país? ¿Cómo se relaciona con el tema de la tierra?
Colombia ocupa el deshonroso segundo puesto de los países más desiguales de América Latina. Según el Departamento Nacional de Estadística hay 21 millones de colombianos en condiciones de pobreza y 7,5 millones en extrema pobreza. Es decir, 28,5 millones de colombianos (más de la mitad de la población del país) viven con ingresos tan precarios, que no tienen acceso a una vida medianamente digna, es la negación de los derechos económicos, sociales, culturales y ambientales de estas familias colombianas. El valor de la canasta básica es de alrededor de 995 dólares, mientras que el salario mínimo mensual está cercano a los 260 dólares; la tasa de desempleo a marzo de 2021 fue del 16,7%, pero para la juventud fue del 23,5%. Estos son solo algunos de los indicadores que evidencian las profundas desigualdades sociales existentes en Colombia.
Lo anterior se relaciona con la situación de la tenencia de la tierra, según el censo nacional agropecuario del 2014, el 1% de propietarios concentran la mitad de la tierra productiva del país; el índice de pobreza multidimensional ajustado al área rural dispersa alcanza el 44,7% y la no realización de una reforma rural en los años 60, así como la no implementación del Acuerdo de Paz, profundizan las desigualdades sociales a través de la violencia, el saqueo y el despojo a las comunidades campesinas y ancestrales que habitan el territorio.
- En los últimos días, el lema “SOS Colombia” ha llegado a todos los rincones del planeta. ¿Puedes describir qué está pasando, cómo empezó y cómo crees que va a evolucionar?
Desde el 28 de abril el pueblo colombiano y en especial las y los jóvenes del país, se encuentran en las calles movilizándose en lo que se ha denominado:” el gran paro nacional”, inicialmente la consigna que llevó el movimiento a las calles era el rechazo a la reforma tributaria, que pretendía entre otras cosas, incrementar los impuestos a los alimentos de la canasta básica familiar, pero la inconformidad no era solo esa y se fue incrementando a pesar del retiro parcial de esta propuesta regresiva y que afectaría a las y los más empobrecidos del territorio nacional. El reclamo por el cumplimiento de los acuerdos de paz, el rechazo a una nueva propuesta de reforma a la ley general de salud, contra el asesinato de líderes sociales y fundamentalmente por el derecho de vivir dignamente un país que mantiene y acrecienta la brecha entre ricos y pobres en medio de una pandemia mundial.#S.O.SColombia es el llamado que le hacemos a la comunidad nacional e internacional para que ponga sus ojos en la Colombia que está siendo brutalmente reprimida por salir a protestar, ya que en lo corrido de estos 19 días de paro nacional ha sido asesinadas 41 personas, 87 han sido agredidas sexualmente, otras 1460 han sido detenidas arbitrariamente, 37 personas han tenido lesiones en sus ojos y aún se encuentran desaparecidas 379. Existe un llamado al dialogo con los promotores del paro, pero esto no sucederá hasta que existan garantías para la movilización, hasta que no haya garantías para vivir en Colombia.
- Queremos agradecerle de nuevo la entrevista y expresarle una vez más nuestra total solidaridad. Sepan que EDON está a su lado. Para el cierre de la entrevista, nos gustaría tener su mensaje para la juventud de Chipre.
Gracias estimados camaradas de EDON, seguimos creyendo en lo que ha dicho la poeta Nicaragüense Gioconda Belli “La solidaridad es la ternura de los pueblos” y en esa brega continuamos todas y todos los revolucionarios del mundo, que creemos que otro mundo es posible. Queremos expresarles desde Colombia que a pesar de que nos separen kilómetros y el idioma que hablamos, nos une un gran sentimiento antiimperialista y anticolonial. Les acompañamos en su lucha contra la injerencia Griega y Turca que pretende limitar la libre determinación del pueblo chipriota.
Así como nos ha unido la lucha, que nos una la libertad y la construcción del futuro socialista ¡venceremos!
Warm Greetings from Central Executive Committee (CEC JUCO)