Πανδημία, η όξυνση “του κακού”
Το 2020 είναι μια χρονιά που μας βρήκε αντιμέτωπους με την πανδημία του Covid-19, η οποία ήρθε να αμφισβητήσει και να αλλάξει αρκετές από τις συνήθειες και προτεραιότητες στην πλειοψηφία του κόσμου. Η πανδημία του COVID-19 ανέδειξε σε παγκόσμια κλίμακα την ανάγκη για περιφρούρηση και ενίσχυση της δημόσιας υγείας που θα έχει στο επίκεντρο της τον άνθρωπο και όχι τα κέρδη. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Κούβας η οποία με πληθυσμό δεκαπλάσιο από αυτό της Κύπρου μετρά περίπου 8000 λιγότερα κρούσματα. Στις ελεύθερες περιοχές στην Κύπρο ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, την στιγμή που γράφετε το κείμενο αυτό, ανέρχεται στις 17476 ενώ στην Κούβα, με πληθυσμό 11,34 εκατομμύρια, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα είναι 10 024. Ο τρόπος που επιλέγει το κάθε κράτος να αντιμετωπίσει την πανδημία φανερώνει και τις προτεραιότητες του. Στην Κύπρο δυστυχώς το δεύτερο κύμα της πανδημίας φανέρωσε μια κατάσταση ανοργάνωτη, ανεπαρκής που σε συνδυασμό με τα αλλοπρόσαλλα, σε πολλές περιπτώσεις, μέτρα οδήγησε στην έκρηξη του αριθμού των νέων κρουσμάτων.
Στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας από την κυβέρνηση είδαμε να περιστέλλονται ανθρώπινα δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες κατά παράβαση του Συντάγματος, χωρίς καν να καταβάλλεται προσπάθεια για αναλογικότητα στα μέτρα. Ούτε αναλογικότητα υπάρχει ούτε κοινή λογική υπάρχει σε πολλά μέτρα. Την ώρα που η κυβέρνηση ανακοίνωνε τιμωρητικά μέτρα και έψαχνε να δώσει εξώδικα 300 ευρώ σε αιτητές ασύλου και μετανάστες, την ώρα που αστυνομικός περίμενε λουόμενο να βγει από την θάλασσα για να του δώσει πρόστιμο, την ίδια ώρα βλέπαμε τις αναπτυξιακές δαπάνες στον προϋπολογισμό της υγείας να μειώνονται κατά 12,4 εκατομμύρια. Την ώρα που η κυβέρνηση πανηγύριζε για την αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας , έκαναν τον γύρo της Κύπρου εικόνες νοσηλευτών με μαυροσάκουλα να δουλεύουν για αμέτρητες ώρες στα νοσηλευτήρια όπου φιλοξενούσαν κρούσματα COVID-19. Σαν να μην έφτανε αυτό αντί να προχωρήσει σε ενίσχυση των δημόσιων νοσηλευτηρίων αφού όλοι προέβλεπαν δεύτερο κύμα πανδημίας, άφησε τα νοσηλευτήρια να λειτουργούν με μειωμένο προσωπικό. Άφησε τους επαγγελματίες υγείας απροστάτευτους να δίνουν με αυταπάρνηση μια υπεράνθρωπη προσπάθεια να κρατήσουν όρθιο το σύστημα υγείας.
Προϋπολογισμός και οι ευθύνες της κυβέρνησης
Κατά την διάρκεια της συζήτησης για τον προϋπολογισμό ακούσαμε για ελλείψεις φαρμάκων, αναλώσιμων και πεπαλαιωμένου εξοπλισμού ο οποίος είναι πιο συχνά για επιδιόρθωση παρά σε λειτουργία. Σύμφωνα με την έκθεση της Ε.Ε. αναφορικά με τις επιπρόσθετες δαπάνες στην υγεία για αντιμετώπιση του COVID-19, η Κύπρος βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις κάτω από τα μισά του μέσου όρου στην Ευρώπη. Την ίδια ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά το κυβερνητικό στρατόπεδο μεταφέρει την ευθύνη στον λαό, χαρακτηρίζοντας τον ούτε λίγο ούτε πολύ ως αποκλειστικό υπεύθυνο για την επιδημιολογική εικόνα της χώρας. Με λίγα λόγια θέλουν να μας πείσουν ότι οι επιτυχίες οφείλονται σε αυτούς ενώ οι αποτυχίες στους «ανεύθυνους» πολίτες. Προχειρότητες σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας είδαμε σχεδόν σε όλο το φάσμα των χειρισμών της κυβέρνησης. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι χειρισμοί στην Παιδεία όπου γίναμε μάρτυρες τραγελαφικών καταστάσεων. Είδαμε ένα υπουργό εκτός πραγματικότητας να παροτρύνει τους μαθητές να πηγαίνουν στο σχολείο φορώντας περισσότερα ρούχα για να ζεσταίνεται, να προτείνει «κουβερτούλες» στα πιο μικρά παιδία, να δηλώνει ότι τα σχολεία είναι έτοιμα για εξ αποστάσεως εκπαίδευση την ώρα που αρκετές σχολικές μονάδες δεν είχαν καν διαδίκτυο.
Κυπριακό: Σπασμωδικές κινήσεις και οι μαχαιριές στη ΔΔΟ
Το 2020 ήταν αδιαμφισβήτητα μια χρονιά με δυσμενείς εξελίξεις και για το Κυπριακό Πρόβλημα. Οι χειρισμοί της κυβέρνησης σε συνδυασμό με την προκλητικότητα της Τουρκίας και το πισωγύρισμα στις εκλογές στα κατεχόμενα μας έφεραν ένα βήμα πιο κοντά στην διχοτόμηση. Δυστυχώς μέσα στο 2020 επιβεβαιώθηκαν όλα αυτά για τα οποία το ΑΚΕΛ προειδοποιούσε μετά το Κράνς Μοντανά. Μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κρανς Μοντανά το ΑΚΕΛ προειδοποίησε ότι θα επιχειρηθεί να τοποθετηθεί στο τραπέζι η λύση 2 κρατών. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν ενήργησε με τρόπο που να θωρακίζει την ΔΔΟ ως επιδιωκόμενη λύση, αλλά φλέρταρε σε δείπνα με Τ/Κ πολιτικούς, εκφραστές της λύσης των δυο κρατών. Παράλληλα ο Υπ.Εξ της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποστηρίζει πως ο ίδιος ο Αναστασιάδης πρότεινε την συζήτηση για λύση δυο κρατών. Τα καμώματα της κυβέρνησης Αναστασιάδη οδήγησαν στην σπατάλη της ευκαιρίας που παρουσιάστηκε με την εκλογή Ακκιντζή ο οποίος εργάστηκε ειλικρινά για εξεύρεση λύσης, σε σημείο μάλιστα που σε κάποιες περιπτώσεις ήρθε σε αντιπαράθεση με τις εντολές της Άγκυρας. Οι πρόσφατες εκλογές στα κατεχόμενα, η οποίες σημαδεύτηκαν με τεράστια παρέμβαση της Τουρκίας, οδήγησαν στην εκλογή Τατάρ, ενός πιστού εκφραστή των πολιτικών της Άγκυρας. Το πρώτο πράγμα που έκανε ο Τατάρ μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ήταν να θέσει επίσημα στο τραπέζι την λύση δυο κρατών. Δυστυχώς το ΑΚΕΛ επιβεβαιώθηκε.
Μετά το Κρανς Μοντανά το ΑΚΕΛ προειδοποιούσε ότι η ύπαρξη διαπραγματευτικού κενού θα έδινε χώρο στην Τουρκία και αύξηση της προκλητικότητάς της στην Κυπριακή ΑΟΖ. Σε αυτήν την προειδοποίηση ο ΔΗΣΥ και η κυβέρνηση ξημεροβραδιάζονταν στα κανάλια για να μας πείσουν ότι έχουν θωρακίσει την κυπριακή ΑΟΖ με διμερής, τριμερής συμφωνίες με ΗΠΑ, Ισραήλ κτλ, και ότι η Τουρκία δεν μπορεί να μας απειλήσει. Η πραγματικότητα δυστυχώς επιβεβαιώνει και πάλι το ΑΚΕΛ. Οι τουρκικές παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ έχουν καταντήσει ρουτίνα. Για ακόμη μια φορά το κυβερνητικό στρατόπεδο ξεκίνησε εκστρατεία λέγοντας στον λαό ότι θα επιτύχουν μέσω της Ε.Ε. κυρώσεις στην Τουρκία που θα την γονατίσουν. Η συνέχεια γνωστή. Η Ε.Ε. όχι μόνο δεν επέβαλε αυστηρές κυρώσεις στην Τουρκία αλλά εν μέσος πλην σαφώς έδειξε πως δεν είναι πρόθυμη να συγκρουστεί με τον Ερτογάν για χάρη της Κύπρου. Δυστυχώς και εδώ επιβεβαιώθηκε το ΑΚΕΛ.
Το ΑΚΕΛ προειδοποίησε για τις πληροφορίες που μιλούσαν για Τουρκική κινητικότητα σε σχέση με την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου. Για μια ακόμη φορά είδαμε ΔΗΣΥ και κυβέρνηση να παρελαύνουν στα ΜΜΕ και να μας λένε «Είναι ένα επικοινωνιακό τέχνασμα» (Βασίλης Πάλμας, Υφυπουργός παρά τω Προέδρω 19.06.2019), «Γίνεται περισσότερο για λόγους εντυπωσιασμού» (Νίκος Χριστοδουλίδης, Υπουργός Εξωτερικών 19.06.2019), «Όσον αφορά τα Βαρώσια, δεν ανησυχώ ότι κάτι θα συμβεί μέχρι τον Οκτώβριο, παρόλο που στα χαρτιά και στις προετοιμασίες τους μπορεί να επεξεργάζονται τα διάφορα σενάρια, αλλά επειδή είναι σαφέστατη η πεποίθηση μου που βλέπω εξελίξεις για το Κυπριακό, δεν εκτιμώ ότι θα συνεχίσουν επιπρόσθετες προκλητικές ενέργειες όσον αφορά τα Βαρώσια». (Αβέρωφ Νεοφύτου 31 Αυγούστου 2020). Δυστυχώς οι εξελίξεις ήρθαν να απογυμνώσουν τις δηλώσεις και τους χειρισμούς της κυβέρνησης. Είναι νωπές ακόμη οι εικόνες με τον Ερτογάν να αποτελεί τον επίτιμο καλεσμένο ενός πανηγυριού προκλητικότητας που στήθηκε στα Βαρώσια.
Η κυβέρνηση φέρει βαρύτατες ευθύνες για αυτές τις εξελίξεις γιατί αντί να επιδιώκει επανέναρξη των συνομιλιών ανακοίνωνε ατεκμηρίωτα το κλείσιμο των οδοφραγμάτων με πρόφαση την αναχαίτιση της πανδημίας. Αντί να παραμείνει σταθερή σε θέσεις αρχών, φλέρταρε με την λύση δυο κρατών. Αντί να κρατήσει ζωντανή την διαπραγματευτική διαδικασία, θυσίασε την ευκαιρία που υπήρχε με την παρουσία του Ακκιντζί στην θέση του διαπραγματευτή της Τ/Κ κοινότητας, για να ικανοποιήσει το ακροδεξιό τμήμα των ψηφοφόρων της.
Διαφθορά: “Το δέντρο με τους χρυσούς καρπούς τους”
Τα αρνητικά γεγονότα που σημάδεψαν το 2020 δεν σταματούν εδώ. Η χρονιά που μας πέρασε για κάποιους φανέρωσε και για κάποιους άλλους επιβεβαίωσε τα επίπεδα διαφθοράς που υπάρχουν στο νησί μετά από 8 χρόνια διακυβέρνησης ΔΗΣΥ. Την ώρα που οι κυβερνώντες δηλώνουν άμωμοι και αμόλυντοι το 95% των Κυπρίων πιστεύει ότι στην Κύπρο υπάρχει διαφθορά. Την ώρα που ο Αναστασιάδης απαγόρευε στους δημοσιογράφους να τον ρωτήσουν για το ρεπορτάζ του AL JAZEERA, ο κυπριακός λαός μάθαινε πως το υπουργικό συμβούλιο υπο τον Νίκο Αναστασιάδη παραχώρησε 36 διαβατήρια στην οικογένεια του Σαουδάραβα που «έτυχε» να δανείσει το ιδιωτικό του τζετ στον ΠτΔ για να πραγματοποιήσει τις οικογενειακές του διακοπές. Την στιγμή που ο Υπουργός Εσωτερικών, μπροστά από την γιγαντοεικόνα της παναγίας, διαβεβαίωνε τον κυπριακό λαό ότι έχουν ελεγχθεί όλες οι πολιτογραφήσεις και ουδέν μεμπτόν υπάρχει και ότι πρόκειται για προπαγάνδα από ένα φιλοτουρκικό πρακτορείο ειδήσεων, ήταν προ των πυλών η δημοσιοποίηση του οπτικοακουστικού υλικού του Al Jazeera όπου ξεγύμνωνε τα ψέματα της κυβέρνησης και φανέρωνε την διαφθορά που υπάρχει και αγγίζει και την ανώτατη βαθμίδα της πολιτικής ζωής.
Μετά τις αποτυχημένες προσπάθειες του ΔΗΣΥ να «ξεφουσκώσει» την κρίση που επέφερε η προβολή του ρεπορτάζ, οδηγηθήκαμε στην κατά μέτωπο επίθεση της κυβέρνησης εναντίων του Γενικού Ελεγκτή ούτως ώστε να αποφύγουν τον οποιοδήποτε έλεγχο για τον τρόπο εφαρμογής του προγράμματος πολιτογραφήσεων. Από το 2014 ξεκίνησαν να χαλαρώνουν τα προ απαιτούμενα για παραχώρηση διαβατηρίου. Από το 2014 δόθηκαν από την κυβέρνηση περίπου 6500 χρυσά διαβατήρια. Η πλειοψηφία των χρημάτων από τα «χρυσά» διαβατήρια κατέληξαν στις τσέπες μεγάλων δικηγορικών γραφείων και developers που είχαν πρόσβαση στο υπουργικό και στον Αναστασιάδη.
Πώς αλλιώς δικαιολογείται ότι η Κύπρος έχει το πιο ψηλό ποσοστό πληθυσμού που κινδυνεύει από την φτώχεια (22,3%, ποσοστό που είναι πάνω από τον μέσω όρο της Ε.Ε); Πως αλλιώς δικαιολογείται το γεγονός ότι το 2019 υλοποιήθηκε μόνο το 60% του αναπτυξιακού προϋπολογισμού ενώ μέχρι τον Οκτώβρη του 2020 υλοποιήθηκε μόνο το 39%;
Στις 10 Οκτωβρίου η Ε.Ε. δημοσιοποίησε την έκθεση της για την Βιώσιμη Ανάπτυξη. Η Κύπρος εμφανίζεται στην τρίτη θέση από το τέλος. Η έκθεση αυτή αξιολογεί την εικόνα της κάθε χώρας για την δημόσια υγεία, δημόσια παιδεία, την κατάσταση φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων, τις περιβαλλοντικές πολιτικές, την ισότητα των φύλων, τα επίπεδα διαφθοράς και το κράτος δικαίου. Υπάρχει κάποιος που ζει στην Κύπρο που πέφτει από τα σύννεφα ακούγοντας την κατάταξη της χώρας μας;
Τι να περιμένεις από μια κυβέρνηση που μπροστά στην χιονοστιβάδα των προβλημάτων, που είτε η ίδια δημιούργησε είτε αδιαφορεί να τα επιλύσει, παρουσιάζεται αλαζονική επιχειρώντας ισοπέδωση όσων ασκούν κριτική. Τι να περιμένεις από μια κυβέρνηση που ισοπέδωσε το κύρος σχεδόν όλων των θεσμών του κράτους;
Ποιος ξαφνιάζεται όταν ακούει ότι η κυβέρνηση αδιαφορεί για τον πολιτισμό όταν ο αρμόδιος υπουργός δηλώνει ότι «είχα πιο σημαντικά πράγματα να κάνω από το να δω τα προβλήματα του πολιτισμού»;
Πώς να πειστεί κάποιος ότι η κυβέρνηση ενδιαφέρεται έστω και λίγο για την ισότητα των φύλων αφού ανέπεμψε τον νόμο για καταπολέμηση του σεξισμού γιατί όπως ανέφερε προκύπτει διοικητικό κόστος; Τι να περιμένει κάποιος από μια κυβέρνηση που αδιαφορεί για την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας κατά 30% την περίοδο της πανδημίας; Ποιος περιμένει από την κυβέρνηση ότι θα αναπτύξει πολιτικές για το μεταναστευτικό όταν στοιβάζει αιτητές ασύλου σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπως η Πουρνάρα ή κλείνει τα μάτια σε εξόφθαλμες περιπτώσεις εκμετάλλευσης μεταναστών όπως έγινε στο σφαγείο Cypra;
Υπάρχει κάποιος που να βρίσκει ανταπόκριση από την κυβέρνηση σε ζητήματα περιβάλλοντος όταν ο ΠτΔ συναινεί στο ξεπούλημα του Ακάμα ή στο κτίσιμο ξενοδοχείων και υποστατικών ακόμα και στις θαλάσσιες σπηλιές;
Μαζί με το 2020 θα πρέπει να φύγει και η οποιαδήποτε αυταπάτη για τις προθέσεις και τις προτεραιότητες των κυβερνώντων. Η έλευση της νέας χρονιάς πρέπει να βρει τον κυπριακό λαό έτοιμο για μεγάλες μάχες σε όλα τα επίπεδα. Το 2021 ο λαός μας θα κληθεί να αγωνιστεί για το κυπριακό, για την παιδεία, για τα εργασιακά του δικαιώματα, για κράτος δικαίου, για διαφάνεια, για ισότητα, για το περιβάλλον. Ως ΕΔΟΝ θα σταθούμε δίπλα σε κάθε νέο, σε κάθε εργαζόμενο, σε κάθε άνεργο και θα δώσουμε αυτή την μάχη. Όσο και να προσπαθούν να μας φορτώσουν τα δικά τους εγκλήματα ακολουθώντας ισοπεδωτική εξίσωση εμείς ποτέ δεν θα γίνουμε το ίδιο με όσους εξυπηρετούν τα συμφέροντα των λίγων. Όσες ανηφόρες και λοξοδρομήσεις συναντήσουμε πάντα θα επανερχόμαστε στην ευθεία, στην λεωφόρο τις υπεράσπισης της εργατικής τάξης. Θα δηλώνουμε παρών στον αγώνα για επίλυση του κυπριακού. Θα τραβούμε το κουπί μέχρι την τελική δικαίωση της τάξης μας. Μέχρι τότε καλή αντάμωση στους αγώνες.
•Πέτρος Κούκος
Μέλος Συντακτικής Επιτροπής “Ν”
Μέλος Κ.Σ. ΕΔΟΝ