Ακόμα ένας Ιούλης ξημερώνει στην Κύπρο. Ακόμα ένας Ιούλης μακρία από τα σπίτια μας, μακριά από την γη όπου μεγάλωσαν οι γονείς και οι παππούδες μας. 44 χρόνια μετά από τον μαύρο Ιούλη του ’74, ακόμα περιμένουμε την δικαίωση, Ανάθεμα σε αυτούς που τους έφεραν, ανάθεμα σε αυτούς που έντυσαν το νήσι στα μαύρα. Οι πληγές ακόμα είναι ανοικτές. Τόσα χρόνια μετά, συγγενείς αγνοουμένων περιμένουν τους δικούς τουν να επιστέψουν στο σπίτι. Οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Ο αγώνας ενάντια στον ιμπεριαλισμό πιο σημαντικός από ποτέ.
Η έξαρση του αντικομμουνισμού μετά την ανεξαρτησία.
Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της Κυπριακή Δημοκρατίας, το νησί μας βρέθηκε στο στόχαστρο συνομωσιών και ξένων επίβουλων οι οποίες αμφισβητούσαν την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατιάς και επιδίωκαν να εμβαθύνουν την εξάρτηση του νησιού με τις μητέρες πατρίδες ώστε να επέλθει η ρήξη, έχοντας ως στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή. Ως εκ τούτου σημαντικό εργαλείο του ιμπεριαλισμού υπήρξε ο εθνικισμός που επικρατούσε την συγκεκριμένη περίοδο, αφού τόσο οι Ελληνοκύπριοι εθνικιστές όσο και οι Τουρκοκύπριοι, θεωρούσαν την Κυπριακή Δημοκρατία, μεταβατικό στάδιο. Επιζητούσαν δηλαδή οι μεν Ελληνοκύπριοι εθνικιστές «Ένωση» και οι δε Τουρκοκύπριοι εθνικιστές «Διχοτόμηση».
Από το 1963 μέχρι και το 1967, στην Κύπρο κορυφώθηκαν ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των ακροδεξιών – παρακρατικών οργανώσεων, ενώ παράλληλα εκμεταλλευόμενες τις κρίσιμες συνθήκες επανέφεραν στο προσκήνιο τις διεκδικήσεις τους για «Ένωση» και «Διχοτόμηση». Μέσα σε αυτό το σκηνικό, το ΑΚΕΛ επιδίωξε να ενδυναμώσει τον κοινό αντιϊμπεριαλιστικό αγώνα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Το Κόμμα, μέσα σε συνθήκες έξαρσης του εθνικισμού αντιπαρατάχθηκε με συνέπεια στο σοβινισμό και αγωνίστηκε για την εξομάλυνση των σχέσεων των δύο κοινοτήτων, ως βασική προϋπόθεση για την πάλη ολοκλήρωσης της Κυπριακής Ανεξαρτησίας. Στο βωμό αυτού του αγώνα, πολλοί σύντροφοι έδωσαν τη ζωή τους. Παντοτινό σύμβολο των κοινών αγώνων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων είναι οι σύντροφοί μας Ντερβίς Αλί Καβάζογλου και Κώστας Μισιαούλης που δολοφονήθηκαν το 1965 από τη φασιστική οργάνωση ΤΜΤ.
Το ΑΚΕΛ υπήρξε στο στόχος αυτών των δυνάμεων. Στις αρχές του 1967, γίνεται η πρώτη επίθεση στο Κόμμα, αφού η ακροδεξιά ανατίναξε τα γραφεία του ΑΚΕΛ Λεμεσού, ως προάγγελο της τρομοκρατίας που θα ακολουθούσε. Παρά το γεγονός ότι το ΑΚΕΛ στεκόταν στο πλευρό του Προέδρου Μακαρίου, η κρατική μηχανή και τα σώματα ασφαλείας, ελεγχόμενα από την Δεξιά, είχαν διαρκώς στο στόχαστρο τους την Αριστερά. Τα στελέχη του Κόμματος βρίσκονταν υπό στενή, διαρκή παρακολούθηση. Στο στρατό και στα σχολεία παρατηρείτο μια απροκάλυπτη αντικομμουνιστική πλύση εγκεφάλου ενάντια στο ΑΚΕΛ και τα μέλη του.
Σε αυτό το επίπεδο κινήθηκε και ο ακροδεξιός τύπος που έβλεπε «σοβιετική διείσδυση στην κρατική μηχανή» και απαιτούσε από το Μακάριο να θέσει το ΑΚΕΛ εκτός νόμου για να αποδείξει ότι δεν είναι φιλοκομμουνιστής. Η ίδρυση της ΕΟΚΑ Β’ το 1972, έφερε σε άλλο επίπεδο την αντιμακαριακή και αντικομμουνιστική προπαγάνδα με καθημερινά εγκλήματα εις βάρος του τόπου μας. Ανάμεσα τους οι απόπειρες δολοφονίας του Μακάριου, εκκλησιαστικό πραξικόπημα, δολοφονίες, απαγωγές, εμπρησμοί, κλοπές οπλισμού από στρατόπεδα, ήταν στην ημερήσια διάταξη τα ταραγμένα προπραξικοπηματικά χρόνια. Στο στόχαστρο βομβιστικών ενεργειών είχαν βρεθεί τότε τα σπίτια του Εζεκία Παπαϊωάννου, των Γραμματέων τoυ ΑΚΕΛ και της ΠΕΟ Λεμεσού, του δημάρχου Αμμοχώστου, η ΠΕΟ Λευκωσίας και Λεμεσού, το ΑΚΕΛ Αμμοχώστου, δεκάδες λαϊκοί σύλλογοι, καθώς και το 5ο Φεστιβάλ της ΕΔΟΝ. Επικεφαλής του εγκλήματος ο Γρίβας, ο οποίος ήταν ήδη γνωστός για την αντικομμουνιστική του δράση από τις δολοφονίες κομμουνιστών στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και στην Κύπρο κατά τη διάρκεια του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ, της οποίας επίσης ηγήθηκε.
Στο στόχαστρο ο Μακάριος
Στις 8 Μαρτίου 1970 γίνεται η πρώτη απόπειρα δολοφονίας του Προέδρου Μακαρίου. Τον Ιούνιο του 1971 στην σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών των μέλων του ΝΑΤΟ, γίνεται η επεξεργασία σχεδίου για βίαιη επιβολή της νατοικής λύσης στο Κυπριακό. Τον Φλεβάρη του 1972 ο αρχηγός της Ελληνικής Χούντας, στέλλει τελεσίγραφο απαιτώντας την παραίτηση του Μακαρίου από την Προεδρία της Δημοκρατίας. Ήταν ξεκάθαρο πλέον, ότι οι ιμπεριαλιστικοί κύκλοι σε συνεργασία με τις σοβινιστικές οργανώσεις στην Κύπρο, σχεδίαζαν την πραξικοπηματική ανατροπή του Μακαρίου.
Στον αντίποδα όλων αυτών, το ΑΚΕΛ, η Αριστερά και οι δημοκράτες μακαριακοί που αναμετρούνταν καθημερινά με τη φασιστική βία και μετρούσαν νεκρούς σε κάθε γωνιά του νησιού. Την ίδια στιγμή, το ΑΚΕΛ, καλούσε τον λαό σε μεγαλειώδη συλλαλητήρια υπεράσπισης της δημοκρατικής νομιμότητας και καταδίκης της Χούντας και του εοκαβήτικου φασισμού και δεν έπαψε να προειδοποιεί για τον κίνδυνο πραξικοπήματος. Σε αυτό το πλαίσιο πρότεινε στον Μακάριο τη δημιουργία Λαϊκής Πολιτοφυλακής θέτοντας στη διάθεση του ολόκληρη τη δύναμη του Κόμματος. Ο Μακάριος όμως δίσταζε να υιοθετήσει την πρόταση του ΑΚΕΛ καθώς αφελώς, πίστωνε τους εθνικιστές με το στοιχειώδη πατριωτισμό.
Η προδοσία...
Η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας γράφτηκε στις 15 Ιουλίου του 1974. Οι φασίστες μέλη της ΕΟΚΑ Β’ ήθελαν τον Μακάριο νεκρό, οπλοφορώντας εισέβαλαν στο προεδρικό και ανάγκασαν τον Πρόεδρο Μακάριο σε φυγή. Όσα ακολούθησαν εκείνες τις ημέρες έχουν χαράξει πληγές στην συλλογική συνείδηση. Οι μαρτυρίες καταγράφουν περιπτώσεις προοδευτικών στρατιωτών που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ από χουντικούς επειδή αρνήθηκαν να πυροβολήσουν εναντίον των νόμιμων δυνάμεων του κράτους. Σε όλες τις ένοπλες μάχες που δόθηκαν μεταξύ των δυνάμεων της δημοκρατίας και των πραξικοπηματιών, οι ΑΚΕΛιστές ήταν παρόντες. Την ίδια ώρα, σε κάθε χωριό και συνοικία της Κύπρου οι φασίστες επέδραμαν στις Λαϊκές Οργανώσεις και σε σπίτια στελεχών του Κόμματος λεηλατώντας και συλλαμβάνοντας ΑΚΕΛιστές. Εκατοντάδες στελέχη του ΑΚΕΛ οδηγήθηκαν σε αστυνομικούς σταθμούς, στρατόπεδα και εθνικόφρονα σωματεία όπου ανακρίθηκαν και βασανίστηκαν από πραξικοπηματίες. Οι ΑΚΕΛιστές δικαίωσαν την τιμή που φέρει ο τίτλος τους, δίνοντας τις ίδιες απαντήσεις στους πραξικοπηματίες: «Είμαι κομμουνιστής και είμαι περήφανος», «Δεν έχω όπλα. Αν εκάμετε πραξικόπημα για να σκοτώσετε κομμουνιστές, σου το λέω: είμαι και σκότωσ’ με», «Ζήτω ο Μακάριος», «Ζήτω το Κόμμα».
Την ίδια στιγμή άρχισαν να οργανώνονται συγκεντρώσεις αντίστασης για να μεταφερθεί στο λαό το μήνυμα ότι ο Μακάριος είναι ζωντανός ενώ η ιστορική ανακοίνωση της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ της 16ης του Ιούλη που καλούσε το λαό να φράξει το δρόμο στο φασισμό, μεταδιδόταν διεθνώς από τους ραδιοσταθμούς των σοσιαλιστικών χωρών.
Η ολοκλήρωση...
Κι ενώ οι πραξικοπηματίες ασελγούσαν εις βάρος της Κύπρου, η Τουρκία προχωρούσε στη δεύτερη φάση του εγκληματικού σχεδίου. Η Τουρκία, με τη δικαιολογία της «ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων» και των δικαιωμάτων της ως εγγυήτρια δύναμη της Κυπριακής Δημοκρατίας, εισέβαλε στρατιωτικά στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974. Η εισβολή είχε ως αποτέλεσμα την κατοχή του 37% των κυπριακών εδαφών με τη βία των όπλων. Κατοχή που δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Οι συνέπειες της τουρκικής εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής των κυπριακών εδαφών, είναι τεράστιες. Πολλές χιλιάδες Κύπριοι έχασαν τη ζωή τους, περίπου 200.000 Κύπριοι έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, ενώ μέχρι σήμερα περίπου 1.500 άνθρωποι αγνοούνται, αφήνοντας βαθιές πληγές οι οποίες δύσκολα επουλώνονται.
Εκείνο το καλοκαίρι, η Κύπρος και ο λαός της, φέροντας βαριές πληγές έδωσαν ακόμα μια μάχη. Ήταν η μάχη για την επιστροφή του Μακάριου που ήθελαν διακαώς να αποτρέψουν οι ΑμερικανοΝΑΤΟϊκοί και οι ΕΟΚΑβητατζήδες καθώς αντιλαμβάνονταν ότι η επάνοδος του Μακαρίου θα σήμαινε ότι ο κυπριακός λαός δε θα υπέκυπτε στους εκβιασμούς για λύση στα μέτρα του ΝΑΤΟ.
Ο αγώνας συνεχίζεται...
44 χρόνια μετά, τίποτα δεν έχει ξεχαστεί. Οι πληγές παραμένουν ανοικτές. Όσο αυτές οι πλήγες δεν κλείνουν εμείς παραμένουμε ξάγρυπνοι στον αντϊιμπεριαλιστικό αγώνα.Θέλουμε να είμαστε η γενία της επανένωσης του λαού μας .Το δίδυμο έγκλημα του 1974 αποτέλεσε την απαρχή ενός σκληρού αντικατοχικού αγώνα και ενέτεινε την πάλη του λαού μας ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Ενός αδιάκοπου αγώνα που συνεχίζεται εδώ και 44 χρόνια, για να μείνει άσβεση η μνήμη των ανθρώπων που έδωσαν την ζωή τους για την δημοκρατία.
Χαράλαμπος Σακκάς
Μέλος Συντακτικής «Ν»
Γραμματέας Τοπικής Οργάνωσης Ν.Ε Αραδίππου
Μέλος Ε. Σ ΕΔΟΝ Λάρνακας
*Δημοσιεύτηκε στη "Νεολαία", στο τεύχος Ιουλίου 2018