Ως ΕΔΟΝ, αποτίνουμε φόρο τιμής στον ηρωικό αγώνα της Εθνικής Αντίστασης και του ελληνικού λαού κατά την περίοδο 1941-1945, που αποτέλεσε θεμελιώδες παράδειγμα συλλογικής λαϊκής ενότητας και ανιδιοτελούς αγώνα ενάντια στον φασισμό, τον ναζισμό και τον ιμπεριαλισμό.
Η επίσημη ιστορική αφήγηση εμμένει στη μυθοποίηση του λεγόμενου “ΟΧΙ” του Μεταξά, υποβαθμίζοντας το γεγονός ότι η πραγματική αντιστασιακή στάση απέναντι φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι, ο οποίος απαίτησε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο και εισβολή στη χώρα, εκφράστηκε από τον ελληνικό λαό και όχι από τον δικτάτορα του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου.
Σε πλήρη αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες που τιμούν τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα επιλέγει να γιορτάζει την 28η Οκτωβρίου – δηλαδή την είσοδό της στον πόλεμο. Η κρατική προβολή της επετείου αυτής, μέσα από το αφήγημα μιας κατασκευασμένης εθνικής ενότητας, λειτουργεί στην πράξη ως μέσο συσκότισης του αυθεντικού λαϊκού αντιστασιακού κινήματος που αναπτύχθηκε στη συνέχεια, μέσα από τον συλλογικό, οργανωμένο αγώνα του ελληνικού λαού.
Η Εθνική Αντίσταση αναδύθηκε μέσα σε ένα δραματικά αντίξοο ιστορικό πλαίσιο, όταν η Ελλάδα, από το 1941 έως το 1944, βρέθηκε υπό τριπλή κατοχή από τις δυνάμεις του Άξονα. Ο ελληνικός λαός αντιμετώπισε εκτεταμένη πείνα, πολιτικές διώξεις και αδυσώπητη καταστολή. Η εξαθλίωση και η καταπίεση αποτέλεσαν καταλύτη για την ανάπτυξη αντιστασιακού φρονήματος, οδηγώντας στη γέννηση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) και του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), που ανέδειξαν τη δυναμική της μαζικής, συλλογικής αντίδρασης του λαού.
Η συγκρότηση του ΕΑΜ και οι στρατιωτικές επιτυχίες του ΕΛΑΣ εκφράζουν υποδειγματικά την αποτελεσματικότητα της λαϊκής ενότητας και της οργανωμένης συλλογικής δράσης. Η ίδρυση της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) προσέφερε στη νεολαία πεδίο συμμετοχής στον αγώνα για εθνική απελευθέρωση, κοινωνική χειραφέτηση και δημοκρατία.
Παράλληλα, η δημιουργία της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), της λεγόμενης «κυβέρνησης του βουνού», θεσμοθέτησε νεωτεριστικές πρακτικές δημοκρατικής διοίκησης στις απελευθερωμένες περιοχές, καθιερώνοντας πρωτοποριακά δικαιώματα, όπως η ψήφος των γυναικών και των νέων.
Η διαχρονική σημασία της Εθνικής Αντίστασης ως ιστορικού παραδείγματος μαζικού, πολιτικοποιημένου και συλλογικού αγώνα αποτελεί πυξίδα για τις σημερινές και μελλοντικές προκλήσεις.
Η ΕΔΟΝ επιβεβαιώνει την πίστη της ότι μόνο η οργανωμένη ενότητα και η αλληλεγγύη των λαών μπορούν να θωρακίσουν τις σύγχρονες κοινωνίες απέναντι σε κάθε μορφή καταπίεσης, παραμένοντας πρωτοπόρα στην υπεράσπιση της δημοκρατίας.
