Ζούμε στην εποχή που η άνοδος της ακροδεξιάς φέρνει στις μνήμες μας τις πιο σκοτεινές στιγμές της ιστορίας. Ο φασισμός, όμως, δεν είναι απλώς μια τραγική ανάμνηση του παρελθόντος. Είναι το πιο σκληρό και απάνθρωπο εργαλείο της βαθιάς κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος, που αναζητά απεγνωσμένα μια διέξοδο. Όπως μας δίδαξαν ο Μαρξ και ο Λένιν, ο φασισμός αναδύεται ως η ωμή δικτατορία του κεφαλαίου, όταν η αστική δημοκρατία δεν αρκεί πλέον για να προστατεύσει τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης.
Η ιστορία έχει την τάση να επαναλαμβάνεται και συχνά, με νέες μορφές που διατηρούν την ουσία των παλιών πρακτικών.
Ιστορική συγκυρία που θυμίζει φασισμό
Στις 20 Φεβρουαρίου 1933, ο Αδόλφος Χίτλερ συναντήθηκε με τους σημαντικότερους βιομήχανους της Γερμανίας και τους παρουσίασε το σχέδιο του για την ενίσχυση του ιδιωτικού κεφαλαίου, υποσχόμενος σε αυτούς προστασία από τον «κομμουνιστικό κίνδυνο» και οικονομική ανάπτυξη μέσω μιας ισχυρής στρατιωτικής βιομηχανίας. Είχαν, τότε, τεθεί στο τραπέζι οι ανάγκες για χρηματοδότηση του ναζιστικού κόμματος και πολεμικών επιχειρήσεων των ναζί, προκειμένου να μην επιτραπεί στην αριστερά να διεκδικήσει την εξουσία.
Σχεδόν έναν αιώνα μετά, στις 20 Ιανουαρίου 2025, στην ορκωμοσία του Ντόναλτ Τράμπ ως νέου πρόεδρου των Η.Π.Α., έκαναν «παρέλαση» οι πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου (μεταξύ άλλων, ο Ίλον Μάσκ, ο Τζέφ Μπέζος και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ). Οι δισεκατομμυριούχοι έδειξαν έμπρακτα τη στήριξη τους προς το νέο ηγέτη της Αμερικής. Όπως ο Χίτλερ εκμεταλλεύτηκε την κρίση του καπιταλισμού, τη φτώχεια, την ανεργία και την απελπισία του γερμανικού λαού για να προωθήσει τη ναζιστική ατζέντα του, έτσι και ο Τράμπ, με τη ρητορική μίσους κατά των μεταναστών, των μαύρων, των γυναικών και των μουσουλμάνων, επιχείρησε να διχάσει τις λαϊκές τάξεις, να καταστρέψει κάθε έννοια δημοκρατίας και να ενισχύσει την κυριαρχία της άρχουσας τάξης.
Η άνοδός του στην εξουσία, συνοδεύτηκε από την ενίσχυση ακροδεξιών ομάδων και την κανονικοποίηση ρατσιστικών και ξενοφοβικών απόψεων. Οι χαιρετισμοί του πλήθους του, που θυμίζουν επικίνδυνα τα ναζιστικά συλλαλητήρια του 1930, δεν είναι απλώς σύμπτωση - είναι η αναβίωση του φασισμού, με έναν σύγχρονο μανδύα.
Το πρόσωπο του Ίλον Μάσκ
Ο Μάσκ, πίσω από το προσωπείο του «σωτήρα» και του «οραματιστή», χρησιμοποιεί την τεράστια οικονομική και τεχνολογική του ισχύ για να νομιμοποιήσει την ακροδεξιά. Οι επενδύσεις του στις πολεμικές βιομηχανίες, στις τεχνολογίες παρακολούθησης και στον μιλιταρισμό, δεν είναι απλώς επιχειρηματικές επιλογές. Είναι κομμάτια ενός ευρύτερου σχεδίου για την καταστολή της εργατικής τάξης και της όποιας αντίδρασης αμφισβητεί την άρχουσα τάξη και το κεφάλαιο. Στον ψηφιακό κόσμο που οικοδομεί, οι εργαζόμενοι παρακολουθούνται, οι φτωχοί περιθωριοποιούνται και οι αντιφρονούντες φιμώνονται.
Η στήριξή του στην εκστρατεία επανεκλογής του Τράμπ, με προσωπικές επενδύσεις που ξεπέρασαν τα 280 εκατομμύρια δολάρια, αποδεικνύει την πρόθεση του να ενισχύσει πολιτικές δυνάμεις που προωθούν την ανισότητα, τη ρητορική μίσους και την περιβαλλοντική καταστροφή. Ο Μάσκ και οι υπόλοιποι δισεκατομμυριούχοι στο πλευρό του Τραμπ, είναι -κατ’ αναλογία- οι Γερμανοί βιομήχανοι της εποχής μας. Αποτελούν τη δικτατορία του κεφαλαίου που, μέσω της οικονομικής επιρροής τους, διαμορφώνουν πολιτικές αποφάσεις προς όφελός τους.
Από τη γενοκτονία της Παλαιστίνης στην εκμετάλλευση του Κονγκό
Η γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού, είναι η πιο χαρακτηριστική απόδειξη της σύγχρονης βαρβαρότητας του καπιταλισμού. Η Παλαιστίνη είναι το νέο «Άουσβιτς». Η Γάζα έχει μετατραπεί σε ένα γκέτο, όπου ο λαός ζει υπό συνεχή πολιορκία και θάνατο. Οι βομβαρδισμοί, οι δολοφονίες, οι εκτοπισμοί και η καθημερινή εξαθλίωση που επιβάλλει το ισραηλινό καθεστώς, με την πλήρη στήριξη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, θυμίζουν τις πιο σκοτεινές στιγμές του 20ού αιώνα.
Ο «μεσσίας» της τεχνολογίας, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε αυτή την κατάσταση, παρέχοντας υποστήριξη παρακολούθησης και ελέγχου μέσω του Starlink στο Ισραήλ για στρατιωτικές επιχειρήσεις, διευκολύνοντας την ισοπέδωση της Παλαιστίνης και καταστρέφοντας χιλιάδες ζωές. Αυτή η στήριξη, επίσης δεν είναι απλά μια επιχειρηματική επιλογή, αλλά μια πολιτική δήλωση ευθυγράμμισης με τον φασισμό.
Η Παλαιστίνη δεν είναι απλώς ένα «τοπικό» ζήτημα. Είναι η απόδειξη ότι ο καπιταλισμός και ο φασισμός δεν γνωρίζουν σύνορα. Οι ίδιες δυνάμεις που καταπιέζουν ή διευκολύνουν την καταπίεση των Παλαιστινίων, είναι αυτές που στηρίζουν τον Τράμπ και νεοναζιστικές οργανώσεις και κόμματα στην Ευρώπη. Είναι αυτές που εξαθλιώνουν την εργατική τάξη, καταστρέφουν το περιβάλλον και κλέβουν το μέλλον μας.
Παράλληλα, ο πλούτος του «φιλάνθρωπου» Μάσκ βασίστηκε στην εκμετάλλευση των πιο ευάλωτων. Η Tesla βασίζεται στην εκμετάλλευση των εργαζομένων και στη λεηλασία φυσικών πόρων, όπως η εξόρυξη κολτάνιου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, κάτω από άθλιες συνθήκες εργασίας. Παιδιά εργάζονται ατελείωτες ώρες, οι τοπικές κοινότητες διαλύονται και η βία «χρηματοδοτείται» από τη ζήτηση αυτών των υλικών. Το αίμα και ο πόνος των ανθρώπων είναι η βάση πάνω στην οποία χτίζεται η «πράσινη τεχνολογία» του Μασκ, αποκαλύπτοντας την υποκρισία του αφηγήματος του περί βιώσιμης ανάπτυξης.
Η εξαγορά του Twitter (πρώην X) είναι άλλο ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιεί την εξουσία του. Υπό την ηγεσία του Μάσκ, η πλατφόρμα έχει μετατραπεί σε εργαλείο διάδοσης ρητορικής μίσους και παραπληροφόρησης, δίνοντας φωνή σε ακροδεξιές ομάδες και συνωμοσιολόγους. Μέσω αυτής της στρατηγικής, ο Μάσκ ενισχύει τον φασισμό και τη διχόνοια, ενώ παράλληλα φιμώνει κάθε αντίθετη φωνή.
Ο φασισμός δεν είναι ανίκητος
Η ιστορία μάς καλεί ξανά. Ο φασισμός σηκώνει κεφάλι, απειλώντας την ελευθερία, τη ζωή και την αξιοπρέπειά μας. Ας ενώσουμε τις φωνές μας ενάντια στο νέο φασισμό.
Μόνο με οργάνωση, ενότητα και ταξική πάλη μπορούμε να συντρίψουμε τον φασισμό και τους υπηρέτες του κεφαλαίου. Όπως οι λαοί του κόσμου διέλυσαν τον Χίτλερ και το ναζισμό, έτσι και σήμερα μπορούμε να ανατρέψουμε τους εκπροσώπους του συστήματος που γεννά φτώχεια, γενοκτονίες και πολέμους.
Η ανατροπή του συστήματος δεν είναι ουτοπία, είναι αναγκαιότητα. Το μέλλον δεν ανήκει στους λίγους, αλλά στους πολλούς. Ας σταθούμε πλάι-πλάι, με γροθιές σηκωμένες και ας αγωνιστούμε για έναν κόσμο χωρίς φασισμό, χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς καταπίεση.
Ο φασισμός δεν θα περάσει! Η ιστορία δεν θα μας προσπεράσει. Το μέλλον ανήκει στους λαούς – κι εμείς θα το κατακτήσουμε!
Αλέξανδρος Διονυσίου
Επαρχιακή Γραμματεία ΕΔΟΝ Λεμεσού