Απαρχές του φεστιβαλικού κινήματος
Το φεστιβαλικό κίνημα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας των λαϊκών αγώνων του 20ού αιώνα, αντλώντας τη δυναμική του από την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών και το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ), σε μια προσπάθεια προώθησης της ειρήνης και της αντιιμπεριαλιστικής, διεθνιστικής αλληλεγγύης, θεσμοθέτησε τα παγκόσμια φεστιβάλ νεολαίας από το 1947.
Στο ίδιο μήκος η ΑΟΝ, ως πρωτοπόρος στους αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των λαών του κόσμου, διοργάνωσε το πρώτο δικό της Παγκύπριο Φεστιβάλ το 1951 στην Αμμόχωστο, προς τιμήν του 3ου Παγκόσμιου Φεστιβάλ της ΠΟΔΝ. Η ΑΟΝ πραγματοποίησε συνολικά τρία Φεστιβάλ (1951,1953,1955), ενώ ως ΕΔΟΝ σήμερα βαδίζουμε προς το 37ο Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητων.
Τα Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών της ΕΔΟΝ αποτελούν διαχρονικά έπαλξη των αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό, στους πολέμους, στη συνεχιζόμενη κατοχή της πατρίδας μας αλλά και βήμα έκφρασης διεθνιστικής αλληλεγγύης.
Σταθμοί στην ιστορία των φεστιβάλ
Ανάμεσα στα πολλά φεστιβάλ που έχουν σηματοδοτήσει την ιστορία της ΑΟΝ- ΕΔΟΝ, ορισμένα ξεχωρίζουν ως σταθμοί.
Το 2ο Παγκύπριο Φεστιβάλ είχε σαν κεντρικό θέμα την εναντίωση της νεολαίας στην πυρηνικοποίηση των αγγλικών βάσεων στην Κύπρο. Το αγγλικό αποικιακό καθεστώς δεν είχε επιτρέψει στις αντιπροσωπείες και τα συγκροτήματα να έρθουν στην Κύπρο, όμως πήραν ισχυρή απάντηση σε ένα φεστιβάλ-συλλαλητήριο 50,000 ατόμων.
Το 7ο Φεστιβάλ το 1977, αν και δεν έφτασε στο τριήμερο αποκορύφωμα του λόγω του θανάτου του Προέδρου Μακαρίου, υπήρξε σημαντικό καθώς αφιερώθηκε στα 35χρόνα της ΑΟΝ-ΕΔΟΝ.
Το 8ο Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε στις 27-29 Ιουλίου 1979 στη Λεμεσό, αποτέλεσε βήμα διαμαρτυρίας και αντίστασης στον διαμελισμό της πατρίδας μας με το σύνθημα: «35 χρόνια πάλης στην υπηρεσία της Νεολαίας και του Λαού για Λευτεριά και Κοινωνική Πρόοδο».
Στο 10ο Φεστιβάλ το 1994 καθιερώθηκε η Πύλη Αμμοχώστου ως ο επίσημος χώρος διεξαγωγής του φεστιβάλ, εδραιώνοντας τη φυσική σύνδεση του με την μοιρασμένη πρωτεύουσα.
Σημαντική χρονιά για την ιστορία των φεστιβάλ αποτέλεσε το 2012, όταν το Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΔΟΝ αποφάσισε τη διοργάνωση τους σε ετήσια βάση.
Τέλος, το Φεστιβάλ του 2023 κατέγραψε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική δυναμική του ως το κορυφαίο πολιτικό και πολιτιστικό γεγονός που συνεχίζει να εμπνέει και να κινητοποιεί τη νεολαία.
Η μικρή πολιτεία
Τα φεστιβάλ της ΕΔΟΝ δεν είναι απλά ένας χώρος όπου τραγουδούν διάφορα μουσικά σχήματα και γνωστοί τραγουδιστές σε διάφορες σκηνές. Είναι μια μικρή πολιτεία τέχνης, πολιτισμού και πολιτικής ζύμωσης, όπου οι παρευρισκόμενοι μπορούν να συναντήσουν το περίπτερο της εφημερίδας «Νεολαίας», το εκφραστικό όργανο της ΕΔΟΝ, διάφορα θεματικά κέντρα με ιδεολογικό περιεχόμενο αλλά και θέματα της επικαιρότητας.
Στο χώρο υπάρχει επίσης παιδότοπος για τη διασκέδαση των μικρών μας φίλων και η λαϊκή σκηνή, στην οποία δίνεται η ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες να αναδειχθούν ή γνώριμους λαϊκούς καλλιτέχνες για να μας ταξιδέψουν σε αγαπημένα τραγούδια. Επιπλέον, υπάρχει η γωνιά λαϊκής παράδοσης, η οποία κρατά ζωντανή την κυπριακή παράδοση με εδέσματα και προϊόντα του τόπου μας. Υπάρχει ακόμη το Στέκι Νέων Εργαζομένων, το Στέκι Φοιτητών και το Στέκι Μαθητών, όπου οι ΕΔΟΝίτες και ΕΔΟΝίτισσες έρχονται σε επαφή με τον κόσμο, τους ενημερώνουν για τη συνδικαλιστική μας δράση και τους καλούν να συμπορευτούν με την ΕΔΟΝ.
Μόνιμη θέση στο Φεστιβάλ έχει από το 2003 και το Δικοινοτικό Στέκι, όπου Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι συζητούν και μοιράζονται ιδέες και οράματα για την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μας, καθώς και η «Διεθνούπολη» στην οποία φιλοξενούνται διεθνείς αντιπροσωπείες κομμουνιστικών νεολαιών.
Εθελοντισμός
Στην εποχή μας όπου προωθείται ο άκρατος ατομικισμός και η αποξένωση από τα κοινά, υπάρχει μια μάζα νέων ανθρώπων που δεν συμβιβάζεται. Οι ΕΔΟΝίτες και ΕΔΟΝίτισσες με ανιδιοτέλεια και ενθουσιασμό συμβάλλουν στο σχεδόν εξ ολοκλήρου εθελοντικό κτίσιμο της μικρής πολιτείας. Για περίπου 2-3 εβδομάδες μαθητές, φοιτητές και νέοι εργαζόμενοι από κάθε γωνιά της Κύπρου συγκεντρώνονται στην Πύλη Αμμοχώστου, συνεργάζονται και στήνουν το φεστιβάλ από το μηδέν. Το βράδυ , με την ολοκλήρωση της τρίτης νύχτας, παρά τη συσσωρευμένη κούραση, οι ίδιοι εθελοντές χωρίζονται σε πόστα και αναλαμβάνουν το ξεστήσιμο του φεστιβάλ μέχρι το πρωί. Ο εθελοντισμός, η επιμονή και η αυταπάρνηση είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ΕΔΟΝιτών και ΕΔΟΝιτισσών αλλά και το βασικό στοιχείο της επιτυχίας κάθε φεστιβάλ.
Καθ’ οδόν προς το 37ο!
Σε αυτό το περιβάλλον, της αποπολιτικοποίησης και της αδράνειας των νέων, οι ΕΔΟΝίτες και οι ΕΔΟΝίτισσες δείχνουν τον δρόμο. Έχοντας μια βαριά κληρονομιά πίσω μας, βαδίζουμε στο 37ο Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών, μαζικά και αγωνιστικά. Σε κάθε γωνιά του φεστιβάλ και σε κάθε συζήτηση, ανοίγει ένα παράθυρο για τον όμορφο κόσμο που οραματιζόμαστε. Τον κόσμο που «ο ποιητής θα ψαρεύει και ο ψαράς θα γράφει ποιήματα». Γιατί τα φεστιβάλ της ΕΔΟΝ είναι η μικρογραφία του μέλλοντος!
Ορέστης Μεταξάς
Μέλος Συντακτικής Επιτροπής «Ν»



