Σήμερα οι συλλογικές συμβάσεις αποτελούν θεμέλιο για την προάσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Οι συμβάσεις κερδήθηκαν μέσα από δεκαετίες μαζικών αγώνων και θυσιών και αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η αξιοπρέπεια κάθε εργαζόμενου. Η νέα γενιά, παρόλο που ίσως να μην έχει πλήρη εικόνα των αγώνων που τις καθιέρωσαν, έχει το δικαίωμα και την ανάγκη να γνωρίσει το ρόλο και τη σημασία τους. Είναι κρίσιμο να ενημερωθεί για τη σημασία του συνδικαλισμού, καθώς μέσω αυτού διασφαλίζονται καλύτερες, ποιοτικότερες συνθήκες εργασίας.

 

Η συλλογική σύμβαση είναι το κλειδί για την προστασία από την υπερεκμετάλλευση, το εργαλείο που διασφαλίζει την ισότητα, την προστασία από αυθαιρεσίες και τη δύναμη της διαπραγμάτευσης. Χωρίς αυτήν, οι εργαζόμενοι είναι πιο ευάλωτοι στις διαθέσεις της εργοδοσίας, με κίνδυνο να εγκλωβίζονται σε επισφαλείς συνθήκες και χαμηλές αποδοχές. Οι συμβάσεις δεν αφορούν μόνο τα μισθολογικά θέματα αλλά και τα ωράρια, την ασφάλιση, την υγεία και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας – δηλαδή τα θεμέλια της ποιότητας ζωής μας.

 

Η νέα γενιά, που σήμερα εργάζεται υπό πιεστικές και συχνά επισφαλείς συνθήκες, είναι σημαντικό να γνωρίζει το πλαίσιο αυτών των θεσμών. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από την Ευρώπη, πάνω από το 40% των νέων εργάζονται σε επισφαλείς θέσεις, ενώ στην Κύπρο η ανεργία των νέων αγγίζει το 18%. Αυτά τα ποσοστά δείχνουν πόσο σημαντική είναι η συλλογική δράση, ειδικά για τη νεολαία που αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της εργασιακής ανασφάλειας. Όταν η νέα γενιά κατανοήσει το ρόλο των συλλογικών συμβάσεων, θα είναι καλύτερα εξοπλισμένη να διεκδικήσει ένα εργασιακό περιβάλλον που να σέβεται την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματά της.

 

Η ενδυνάμωση της νέας γενιάς, με γνώση του τι σημαίνει συλλογική διαπραγμάτευση και συνδικαλισμός, θα της δώσει τα εργαλεία να διεκδικήσει μια καλύτερη επαγγελματική ζωή, να μην αποδέχεται τα «ψίχουλα» που προσφέρονται συχνά από τους εργοδότες. Η εργοδοσία συχνά προβάλλει τη δικαιολογία της οικονομικής αστάθειας, χρησιμοποιώντας την για να μειώσει τις παροχές και τις συνθήκες εργασίας. Όμως, μόνο με συλλογική δράση μπορούν οι εργαζόμενοι να αμφισβητήσουν αυτές τις πρακτικές και να διαπραγματευτούν για ποιοτικές συνθήκες ζωής.

 

Αυτό το φαινόμενο δεν προέκυψε τυχαία. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές έχουν απορρυθμίσει την αγορά εργασίας, αποδυναμώνοντας τη δύναμη των εργαζομένων. Τα δικαιώματα του συνδικαλισμού περιορίζονται σε πολλές χώρες, ενώ οι κυβερνήσεις επικεντρώνονται στην αύξηση της παραγωγικότητας και της κερδοφορίας, αντί στην εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας. Σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεσπίστηκαν νόμοι που καθιστούν δύσκολη την οργάνωση απεργιών και συλλογικών διαπραγματεύσεων, αποδυναμώνοντας τον ρόλο των συντεχνιών. Όταν οι εργαζόμενοι δεν είναι οργανωμένοι, η εργοδοσία αυξάνει τη μονοπωλιακή δύναμη της, κάτι που οδηγεί σε μεγαλύτερη εκμετάλλευση.

 

Πρέπει να κατανοήσουμε πως ο συλλογικός αγώνας και η ενότητα των εργαζομένων είναι μονόδρομος για την αξιοπρέπεια στην εργασία. Η ιστορία έχει δείξει πως οι εργατικοί αγώνες μπορούν να φέρουν πραγματικές αλλαγές. Από τις μεγάλες απεργίες το 1948 που νομιμοποίησαν τον ρόλο των σωματείων, έως τις απεργίες των οικοδόμων το 1970 που έφεραν βελτιώσεις στην ασφάλεια και τις αποδοχές, η συλλογική δράση έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά της. Σε όλους τους αγώνες, η ΠΕΟ ήταν πάντα στο πλευρό των εργαζομένων, υποστηρίζοντας αδιάκοπα τις διεκδικήσεις τους. Οι πρόσφατες απεργίες των νοσηλευτών το 2017 και των εκπαιδευτικών το 2018, δείχνουν ότι ακόμη και στις σημερινές συνθήκες, οι οργανωμένες προσπάθειες μπορούν να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Η ιστορία υπενθυμίζει ότι τα δικαιώματα δεν κερδήθηκαν εύκολα, αλλά ήταν αποτέλεσμα σκληρής και οργανωμένης πάλης.

 

Ήρθε η ώρα να αναλάβουμε ενεργό ρόλο. Η νέα γενιά επιβάλλεται να συμμετέχει σε συντεχνίες και να ενημερώνεται για τα δικαιώματά της. Είναι σημαντικό οι νέοι εργαζόμενοι να αντιληφθούν ότι οι συλλογικές συμβάσεις δεν είναι κάτι αφηρημένο, αλλά ένας ζωντανός θεσμός που διασφαλίζει καθημερινά την ποιότητα ζωής μας.

 

Η ιστορία μάς διδάσκει πως τα δικαιώματα δεν χαρίζονται αλλά κερδίζονται με οργανωμένη πάλη. Ας αγκαλιάσουμε τη συλλογικότητα και ας απαιτήσουμε την αναβίωση των συλλογικών συμβάσεων. Η δική μας γενιά έχει τη δύναμη να φέρει την αλλαγή και αυτό θα γίνει μόνο με συλλογική δράση. Ήρθε η ώρα να σταθούμε όρθιοι και να απαιτήσουμε αυτό που μας ανήκει: ζωή με αξιοπρέπεια. Οι συλλογικές συμβάσεις δεν είναι απλά ένα εργαλείο, είναι η βάση για ένα καλύτερο μέλλον.

 

Ας δούμε τη συλλογικότητα ως έναν τρόπο, όχι μόνο να προστατεύσουμε τα δικαιώματά μας αλλά και να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια της αξιοπρέπειας στη ζωή. Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε την αποδοχή της ανισότητας και να διεκδικήσουμε τις συνθήκες που μας αξίζουν.

 

 

Αλέξανδρος Διονυσίου

Μέλος Γραφείου Νέων Εργαζομένων και Τοπικής Αυτοδιοίκησης Κ.Σ. ΕΔΟΝ