Συναγωνιστές, συναγωνίστριες,
Είναι με ιδιαίτερη χαρά, αλλά και περηφάνια, που για ακόμη μια φορά ως ΕΔΟΝ βρισκόμαστε σήμερα στο Παγκύπριο - Ετήσιο Συμπόσιο της ΠΕΟΜ. Νιώθουμε ιδιαίτερη χαρά, γιατί το σημερινό συμπόσιο αυτό αποτελεί απόδειξη, για τις έγνοιες, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις διεκδικήσεις των μαθητών μας για όλα όσα τους αφορούν. Αποτελεί απόδειξη ότι οι μαθητές είναι ώριμοι, έχουν άποψη και αυτή την άποψη την διεκδικούν.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου το σημερινό Συμπόσιο που πραγματοποιείται κάτω από τον τίτλο «Είμαστε μαθητές, έχουμε κρίση, σκέψη, άποψη, έχουμε το δικαίωμα να εκφραζόμαστε ελεύθερα».
Διερωτώμαι πόσοι είναι αυτοί σήμερα που συμμερίζονται αυτό το σύνθημα; Πόσοι θέλουν σήμερα τους μαθητές να έχουν άποψη και να την διεκδικούν; Αλήθεια, πόσοι είναι αυτοί που θέλουν τους μαθητές ελεύθερα να εκφράζονται μέσα στο σχολείο, όπως εκφράζει την άποψη του ο υπόλοιπος κόσμος μέσα στην κοινωνία; Είναι αδιανόητο, να λένε κάποιοι, είτε καθηγητές, είτε πολιτικά πρόσωπα, είτε οργανώσεις, ότι οι μαθητές μπορούν να έχουν την άποψη τους, αλλά δεν μπορούν να οργανώνονται μέσα σε παρατάξεις; Αλήθεια, πως μπορούν να συνυπάρξουν αυτά τα δυο; Αυτά είναι κάποια ερωτήματα τα οποία εδώ και καιρό θα έπρεπε να μας απαντήσουν αυτοί που έχουν αυτές τις αναχρονιστικές αντιλήψεις. Όπως εμείς απαντάμε σε αυτούς που θεωρούν τους μαθητές, ότι ο Ελεύθερος Μαθητικός Συνδικαλισμός είναι μπαμπούλας και μίασμα. Για μας, οι απαντήσεις είναι απλές. Για μας, ο μαθητής έχει το ιερό δικαίωμα, εξάλλου δημοκρατία έχουμε, να οργανώνεται, να διεκδικεί, να συνδικαλίζεται, να εκφράζεται ελεύθερα και όχι να είναι πιονάκι του οποιουδήποτε.
Το επαναλαμβάνουμε για πολλοστή φορά. Ως Αριστερά θέλουμε μαθητές αγωνιστές, καινοτόμους και εμπνευστές. Προσωπικότητες και κοινωνούς. Αυτά είναι τα στελέχη, τα μελή και οι φίλοι της ΠΕΟΜ και αυτοί θα παραμείνουν. Ο ριζοσπαστισμός και ο συλλογικός - οργανωμένος αγώνας βρίσκεται μέσα στο DNA σας.
Ας πάρουμε όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η αποϊδεολογικοποίηση ως κοινωνικό – φιλοσοφικό ρεύμα εμφανίστηκε τον 20ο αιώνα, με κύριο στόχο την «ανάδειξη της αστικής ιδεολογίας και αντικειμενισμού που διεκδικούσε την ανεπηρέαστη γνώση και ανεδείκνυε την χρησιμότητα της ακομματικής επιστήμης».
Παλαιότερα υπήρχε σαφής διάκριση μεταξύ δεξιάς και αριστεράς. Σήμερα βρισκόμαστε ενώπιον μιας προσπάθειας να παρουσιαστεί η εικόνα μιας γενικής ασάφειας στις σχέσεις μεταξύ κοινωνικών δομών και ιδεολογιών και μιας μειωμένης επιρροής τους, η οποία οδηγεί ουσιαστικά σε μια κρίση του πολιτικού συστήματος και εκπροσώπησης και η οποία εκφράζεται με φαινόμενα όπως αυτά που συζητούμε σήμερα, της αποξένωσης και αποπολιτικοποίησης. Αυτοί βέβαια είναι και οι στόχοι του καπιταλιστικού συστήματος, του νεοφιλελευθερισμού και των οργάνων του, οι οποίοι επιδιώκουν την αλλοτρίωση της κοινωνίας, την αποξένωση από ιδεολογικές ταυτότητες και κοινωνική δραστηριότητα ή συμμετοχή, με απώτερο στόχο την δημιουργία ενός status quo στο οποίο να βολεύεται. Είναι ενθαρρυντικό, βεβαίως, αυτό που συντελείται σήμερα: η αμφισβήτηση και η κριτική του νεοφιλελευθερισμού και του σάπιου συστήματος του καπιταλισμού. Βλέπουμε τους λαούς να ξεσηκώνονται, να κινητοποιούνται ενάντια στην εκμετάλλευση, την ανέχεια και την μιζέρια. Για μας αυτός ο αγώνας δεν έχει εφησυχασμό. Αυτός ο αγώνας θα πρέπει να συνεχιστεί και να έχει ένα μοναδικό στόχο. Την ανατροπή του καπιταλισμού.
Με όλα αυτά που συμβαίνουν ανά το παγκόσμιο, δεν θα μπορούσε να παραμείνει ανεπηρέαστο το πολιτικό σύστημα της Κύπρου, όπου στα πλαίσια της «νέας τάξης πραγμάτων» γίνεται συστηματική προσπάθεια για καλλιέργεια της απαξίωσης, του αντικομματισμού και της αποπολιτικοποίησης.
Τα τελευταία χρόνια είμαστε όλοι μάρτυρες μιας καλά ενορχηστρωμένης προσπάθειας να πληγεί η Αριστερά στην Κύπρο, είτε αυτή προέρχεται από τις δομές της αντιπολίτευσης, είτε από συγκεκριμένα ΜΜΕ που στόχο έχουν να πλήξουν το πολιτικό σύστημα, παρά να εξυπηρετήσουν τον σκοπό ύπαρξης τους, που είναι ακριβώς η πληροφόρηση του κοινού μέσα από την ελευθερία της γνώμης. Συγκεκριμένα, έντυπα και οπτικοακουστικά μέσα στην Κύπρο προσπαθούν να χαλιναγωγήσουν και να αποσταθεροποιήσουν την νομιμοποιημένη πολιτική εξουσία στην χώρα. Κάθε διάλογος που αναπτύσσεται στα πλαίσια αντιπολιτευτικής πολιτικής είναι καλοδεχούμενος. Δεν μπορούν όμως να γίνουν ανεκτές οι συνεχείς λαϊκίστικες – λυσσαλέες επιθέσεις που σκοπό έχουν να πλήξουν την Αριστερά στην Κύπρο και τον εκλεγμένο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ενώ εμείς στην Κύπρο έχουμε το ιερό δικαίωμα να εκλέγουμε τους εκπροσώπους μας, σε άλλες χώρες οι λαοί προσπαθούν να το αποκτήσουν αυτό το ιερό δικαίωμα της ψήφου. Μην πάτε μακριά. Εδώ στην γειτονιά μας αγωνίζονται ακόμη και θυσιάζουν την ζωή τους οι Αιγύπτιοι, οι Λίβυοι για να έχουν αυτό το αυτονόητο δικαίωμα, να εκλέγουν τους εκπροσώπους τους. Ενώ εμείς εδώ στην Κύπρο έχουμε αυτό το δικαίωμα, το κατεστημένο καλλιεργεί καθημερινά ότι «ξέρετε το να ψηφίζεις δεν έχει καμία αξία». Αυτό είναι το πιο επικίνδυνο πράγμα για την δημοκρατία. Χωρίς κόμματα δεν υπάρχει δημοκρατία. Χωρίς εκλογές δεν υπάρχει δημοκρατία. Αυτό που υπάρχει είναι δικτατορία. Κάντε μια ανασκόπηση στην ιστορία της ανόδου του φασισμού στη Γερμανία. Είναι ικανή να αποδείξει του λόγου το αληθές. Και εδώ στην Κύπρο φτάνει να θυμηθούμε το γνωστό γνωμικό του Γρίβα «τα κόμματα διχάζουν και η πατρίς ενώνει». Αυτή η τοποθέτηση προϋποθέτει βέβαια ότι ο εκφραστής της πατρίδας, του «εθνικού συμφέροντος» είναι μόνο ένας και συνήθως είναι ο φορέας τέτοιων αντικομματικών αντιλήψεων. Προϋποθέτει παράλληλα ότι το «εθνικό συμφέρον» είναι κάτι δεδομένο και αμετάβλητο, μακριά από πολιτικές εξελίξεις, ταξικές και ιδεολογικές προσεγγίσεις. Δεν είναι τυχαίο που η ακροδεξιά καταφέρεται ακατάπαυστα κατά των κομμάτων. Όλες οι ακροδεξιές, φασιστικές, οργανώσεις που δρουν στο Μαθητικό, στο Φοιτητικό Κίνημα ή στο ευρύτερο Νεολαιίστικο Κίνημα δρουν κάτω από το μανδύα του «αυτόνομου», του «ανεξάρτητου» και με μια ρητορική ενάντια στα κόμματα.
Για μας κάθε έκφανση της καθημερινότητας μας έχει ουσία πολιτικής. Ως εκ τούτου οποιαδήποτε μορφή απαξίωσης της θα μας οδηγήσει σε φαινόμενα όπως αυτά που ισχύουν στις ΗΠΑ. Όπου το 40% των Αμερικανών πολιτών ψηφίζουν και το 25% εκλέγουν τον Πρόεδρο, όπου με τις πολιτικές, στρατιωτικές κ.τ.λ. του αποφάσεις επηρεάζει την ζωή ολόκληρου του πλανήτη. Αυτή είναι η δυστυχία και η μιζέρια του σημερινού καπιταλιστικού συστήματος. Το 25% να εκλέγει το πλανητάρχη.
Συναγωνιστές και συναγωνίστριες, η αποπολιτικοποίηση και η απαξίωση στηρίζεται στην απλοϊκότητα και την ισοπέδωση. Φράσεις κλισέ όπως το «εν ούλλοι οι ίδιοι» είναι απόρροια αμάθειας για την ιδεολογία, την ιστορία και τις θέσεις ενός κόμματος, είναι απόρροια ενός «fast – food» τρόπου σκέψης, σκέψης που στηρίζεται στην αμάθεια και ρηχότητα και στη φυσιολογική ροή των πραγμάτων είναι εντέλει η ισοπέδωση. Ο απαθής, ανενημέρωτος, απονευρωμένος άνθρωπος είναι καλός καταναλωτής της ατάκας, του λαϊκισμού, της απλοϊκότητας. Το ίδιο το σύστημα, σε καθημερινή βάση, καλλιεργεί στο λαό και ειδικότερα στους νέους, την αντίληψη ότι το πρότυπο του σωστού πολίτη είναι ο αποχαυνωμένος, ο απολίτικος, ο ανενημέρωτος, ο αποστρατευμένος ταξικά και κοινωνικά άνθρωπος. Αντίθετα, ο νέος ιδιαίτερα, λαμβάνει καθημερινά δεκάδες μηνύματα που προσπαθούν να τον πείθουν ότι αν θέλεις να είσαι «in» στο κοινωνικό γίγνεσθαι, αν θέλεις να είσαι αποδεκτός στην παρέα, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στην εργασία σου, πρέπει να είσαι μακριά από την πολιτική. Δηλαδή μακριά από ό,τι σε αφορά και σε περιβάλει. Να αποφασίσουν δηλαδή άλλοι για τον εαυτό μου, για την χώρα μου, για την οικογένεια χωρίς εγώ να αντιδρώ. Να είμαι συμβιβασμένος και μάλιστα να αποδέχομαι τα πάντα.
Εάν ο λαός απαξιώνει τα κόμματα και τους πολιτικούς, διαμορφωτές άποψης γίνονται κατά ένα σχεδόν αποκλειστικό βαθμό τα ΜΜΕ και οι πλουτοκράτες κάτοχοι τους. Ή όσοι με τη δύναμη της οικονομικής τους ισχύος, μέσα από τη διαφήμιση ή άλλως πως, μπορούν να τα επηρεάσουν. Έχετε δει εδώ και πολλά χρόνια ΜΜΕ να επικρίνουν επιχειρηματίες, οικονομικούς παράγοντες, το κεφάλαιο; Ούτε καν για το μέγα σκάνδαλο του χρηματιστηρίου.
Ας έρθουμε και στα του οίκου μας. Στο Μαθητικό Κίνημα, ο Ελεύθερος Μαθητικός Συνδικαλισμός είναι ένα πάγιο αίτημα του Μαθητικού Κινήματος και του Νεολαιίστικου που χρονολογείται. Ένα αίτημα που για πολλούς θεωρείται αυτονόητο και για άλλους μπαμπούλας. Γιατί άραγε; Ποιοι είναι αυτοί οι λόγοι που κάποια πολιτικά κόμματα τους ενοχλεί οι μαθητές μας να αγωνίζονται για τα κεκτημένα τους, να πουν τις σκέψεις τους, τις απόψεις τους και τις προτάσεις τους; Τι τους φοβίζει; Και αν τους φοβίζει κάτι, γιατί δεν βγαίνουν δημόσια να μας το πουν; Είναι πραγματικά ντροπή για την ίδια την δημοκρατία αυτού του τόπου, από την μια να βλέπουμε κόμματα να καμώνονται για την δημοκρατία τους και από την άλλη να σχίζουν τα ιμάτια τους και να μας λεν, ότι δεν μπορεί ένας μαθητής 17 χρονών να έχει άποψη μέσα στο ίδιο το σχολείο. Δηλαδή 18 χρονών μπορεί να του δίνει όπλο η πολιτεία και να υπερασπίζεται την πατρίδα, αλλά 17 χρονών δεν μπορούν οι μαθητές να έχουν τις δικές τους παρατάξεις μέσα στα σχολεία;
Αυτό που ζούμε σήμερα είναι κωμικοτραγικό. Οι ίδιοι που τάχατες κόπτονται για την από-πολιτικοποίηση προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν την νέα γενιά μακριά από την πολιτικοποίηση, τον συνδικαλισμό, τον αγώνα για τα κοινά. Δηλαδή, να είναι άβουλος, να είναι υποταγμένος. Γιατί, προκειμένου, αυτό θέλουν σήμερα. Και ας μην θέλουν να το πουν. Και διερωτόμαστε αυτή είναι η δημοκρατία τους; Ας ψάξουν σε άλλες χώρες και θα δουν ότι οι νέοι έχουν δικαίωμα ψήφου από τα 16 τους χρόνια. Για μας η μαγκιά είναι ο μαθητής να μην διστάζει να λέει την άποψη του, την θέση του. Για μας μαγκιά είναι να είμαι διαμορφωτής και να αποφασίσουμε εμείς το μέλλον μας και όχι να μας το επιβάλλουν. Αυτό σημαίνει μαγκιά σήμερα.
Είναι ασφαλώς γνωστό ότι η ΕΔΟΝ για δεκαετίες πρωτοστατεί για την θεσμική κατοχύρωση του Ελεύθερου Μαθητικού Συνδικαλισμού, επιδιώκοντας πάντοτε τη συνεργασία με το ευρύτερο Νεολαιίστικο Κίνημα και τις υπόλοιπες Οργανώσεις Νεολαίας στον τόπο μας. Η επιδίωξη μας αυτή έχει ένα και μοναδικό στόχο: Τη δημιουργία των προϋποθέσεων, για να έχουμε ένα πιο ισχυρό, διεκδικητικό, ενωμένο Μαθητικό Κίνημα το οποίο θα μπορεί να παλεύει με αποτελεσματικότητα για τα δίκαια και τα δικαιώματα της μαθητικής νέας γενιάς και του λαού μας. Είναι μέσα σε αυτά τα πλαίσια που στηρίξαμε και στηρίζουμε την οργανωμένη – συλλογική έκφραση του Μαθητικού Κινήματος, την Παγκύπρια και τις Επαρχιακές Συντονιστικές Μαθητών και τη δράση που αυτές αναπτύσσουν.
Έχουμε τη βαθιά εκτίμηση, ότι παρά τα όποια θετικά βήματα, που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην κατεύθυνση της κατοχύρωσης του Ελεύθερου Μαθητικού Συνδικαλισμού, εντούτοις παραμένουν σοβαρά κενά με κυριότερο αυτό της ελεύθερης δράσης των μαθητικών παρατάξεων, της ελεύθερης διακίνησης ιδεών και εν κατακλείδι της κατοχύρωσης της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος για την ανάδειξη των αιρετών σωμάτων στο Μαθητικό Κίνημα. Το στοιχείο της ωριμότητας βεβαίως, ή καλύτερα της ανωριμότητας των μαθητών και του Μαθητικού Κινήματος προβλήθηκε ως αντεπιχείρημα στην προσπάθεια φίμωσης των μαθητών. Ξεχνούν ή θέλουν να ξεχνούν αυτοί που προβάλλουν ένα τέτοιο επιχείρημα ότι το Μαθητικό Κίνημα απέδειξε πλείστες τόσες φορές την ωριμότητα του, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο σ’ όλους τους μεγάλους πολιτικούς αγώνες του λαού μας, εισπράττοντας τα εύγε ακόμη και από εκείνους τους συντηρητικούς κύκλους που επικαλούνται την ανωριμότητα των μαθητών.
Από πλευράς μας ως ΕΔΟΝ, πιστεύουμε ακράδαντα ότι η κατοχύρωση της ελεύθερης δράσης των μαθητικών παρατάξεων θα συμβάλει καθοριστικά στην άνοδο της ωριμότητας των μαθητών και του Μαθητικού Κινήματος ευρύτερα.
Μέσα από την πολιτικό-ιδεολογική ζύμωση που θα υπάρξει, αλλά και την ανάπτυξη ευρύτερης πολιτιστικής, αθλητικής και άλλης δραστηριότητας, θα προκύψει ως φυσιολογικό αποτέλεσμα η αναβάθμιση του διεκδικητικού χαρακτήρα του Μαθητικού Κινήματος και κατά συνέπεια η ενίσχυση του μετώπου πάλης για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το σχολείο και η εκπαίδευση γενικότερα.
Περαιτέρω, θέλουμε να τονίσουμε και το εξής: Η ίδια η ζωή και η εμπειρία από την λειτουργία των μαθητικών παρατάξεων όλα αυτά τα χρόνια απέδειξε ότι η εμπλοκή των μαθητών σε οργανωμένες μαθητικές παρατάξεις αποτελεί μια όαση απέναντι σε αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα που έρχονται ως αποτέλεσμα του καταιγισμού των νέων από τις κάλπικες αξίες του συστήματος.
Ως αποτέλεσμα αυτής της πραγματικότητας όλα αυτά τα χρόνια διαπιστώσαμε, σε όχι λίγες περιπτώσεις, να παρατηρείται μια προσπάθεια φίμωσης των μαθητικών παρατάξεων μέσα στο σχολείο με την παρεμπόδιση τους να διακινούν μέχρι και ανακοινώσεις - προσκλήσεις σε πολιτιστικές τους εκδηλώσεις. Βεβαίως δεν έλειψαν σε αρκετές περιπτώσεις και οι απειλές για επιβολή πειθαρχικών ποινών, όπως αποβολών, στην περίπτωση που οι μαθητικές παρατάξεις συνέχιζαν να δρουν οργανωμένα μέσα στα σχολεία. Έχουμε ισχυρή άποψη ότι ανάλογα φαινόμενα θα πρέπει να τερματιστούν αμέσως. Δε μπορεί και δεν πρέπει στον 21ο αιώνα οι μαθητικές παρατάξεις και η δράση τους να αντιμετωπίζονται ως μπαμπούλας. Αυτό είναι απαράδεκτο από όπου και αν προέρχεται.
Συναγωνιστές , συναγωνίστριες η Αριστερά είναι ταυτισμένη με έννοιες όπως αγώνας, διεκδίκηση, συστράτευση, πάλη, συμμετοχή, καλλιέργεια, ανθρωποκεντρισμός. Τα φαινόμενα τα οποία εξετάζουμε σήμερα αποτελούν εχθρούς της Αριστεράς. Έχουμε τονίσει πάμπολλες φορές ως ΕΔΟΝ ότι η αποπολιτικοποίηση και η απαξίωση, ο καναπές και το «εν με κόφτει» το ισοπεδωτικό «εν ούλλοι οι ίδιοι», η κοινωνική αποστράτευση, είναι ο καλύτερος τρόπος, ο ασφαλέστερος τρόπος να μην αλλάξει τίποτα.
«Τι να κάνουμε»; Τι να κάνουμε ως ΕΔΟΝ, ως ΑΚΕΛ, ως Αριστερά στην Κύπρο αλλά και ευρύτερα; Μαγικές συνταγές επίλυσης αυτών των φαινομένων δεν υπάρχουν. Μαγική εξίσωση η οποία να εξαφανίζει ως δια μαγείας τα φαινόμενα αυτά δεν υφίσταται. Η απάντηση δίνεται μέσα από την καθημερινή δράση και παρουσία μας μαζί με το λαό, μαζί με τη νεολαία. Η απάντηση δίνεται με το να πείθουμε με τους αγώνες μας. Με τις ευδιάκριτες, Αριστερές μας θέσεις. Η απάντηση δίνεται με το να αποκαλύπτουμε και να αναλύουμε τέτοια σάπια φαινόμενα. Με το δύσκολο έργο της αποκάλυψης των στόχων της δεξιάς και της πλουτοκρατίας. Με το δυνάμωμα της σχέσης μας με την κοινωνία. Με την καθημερινή επαφή και το διάλογο. Με την παραγωγή έργου προς όφελος των νέων και των εργαζομένων ευρύτερα. Με τη μορφωτική δουλειά και την ποιοτική πολιτιστική ενασχόληση, την ανόρθωση του πνευματικού και ιδεολογικού επιπέδου του λαού. Με τη σμίκρυνση της απόστασης κράτους και κοινωνίας, μέχρι αυτή η απόσταση να εξαλειφθεί. Με το να εμπνεύσουμε και να καθοδηγήσουμε. Με την πρόταξη του πιο ωραίου, του πιο ανθρώπινου, του πιο ευεργετικού για το λαό οράματος, του οράματος της Αριστεράς.
Κλείνοντας θα ήθελα να συγχαρώ την ΠΕΟΜ για αυτή της τη σημαντική πρωτοβουλία, εκφράζοντας τη σιγουριά ότι ο διάλογος που θα αναπτυχθεί και τα πορίσματα αυτού του Συμποσίου, θα αποτελέσουν εφαλτήριο για την προώθηση των στόχων και των επιδιώξεων σας. Για μας 57 χρόνια ήταν μόνο η αρχή, ο αγώνας συνεχίζεται για μια ΠΕΟΜ πιο γερή και μαζική.