Εισήγηση Χρίστου Τομπάζου, Κ.Ο.Γ. ΠΕΟ
Συντρόφισσες, Σύντροφοι
Καταρχήν θέλω να συγχαρώ τους διοργανωτές για την σημερινή εκδήλωση. Το θέμα που επιλέγηκε, "δικαίωμα στην οργάνωση – συλλογικές συμβάσεις" είναι αφενός εξαιρετικά κρίσιμο και επίκαιρο. Αφετέρου, αποτελεί μια καλή ευκαιρία επαφής, συζήτησης, ανάλυσης μεταξύ του νεολαιίστικου κινήματος, των νέων εργαζομένων και του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος.
Η οργάνωση και η ενεργός συμμετοχή των νέων στα συνδικάτα, η προστασία και επέκταση των δικαιωμάτων τους, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των ευρύτερων αγώνων και διεκδικήσεων της ΠΕΟ, όλων ανεξαίρετα των εργαζομένων, ασχέτως από φυλή, φύλο, θρησκεία, ηλικία.
Αυτός ο αγώνας, δεν μπορεί να είναι θεωρητικός. Συνδέεται άρρηκτα με τη ευρύτερη πάλη των εργαζομένων. Όπως έχει αποδειχτεί και στην πράξη στην χώρα μας, οι εργαζόμενοι έχουν κερδίσει τα δικαιώματα που απολαμβάνουν σήμερα μέσα από σκληρούς και μαχητικούς αγώνες που έδωσε το Συνδικαλιστικό Κίνημα. Από τη άλλη όμως, καμιά κατάκτηση και κανένα δικαίωμα δεν είναι δεδομένο, αν δεν έχουμε ως εργαζόμενοι την ικανότητα να τα προστατεύουμε και να διεκδικούμε. Ιδιαίτερα σήμερα, με το βάθεμα της καπιταλιστικής κρίσης, με την παρουσία της τρόικας στη νησί μας, αποκτά ακόμα πιο μεγάλη αξία, η σημασία της οργάνωσης.
Το βάθεμα της Παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, αναδεικνύει με οδυνηρό για τους εργαζόμενους όλου του κόσμου, τις αντιθέσεις μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας.
Η απύθμενη κρίση την οποία χρησιμοποιούν οι καπιταλιστές σε όλο τον κόσμο για να τσακίσουν τα όποια εργατικά δικαιώματα απέμειναν, δεν είναι παρά κρίση του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος και οφείλεται στην ίδια τη φύση του καπιταλισμού, που ενώ κοινωνικοποιεί στο έπακρο την παραγωγή, η ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και το αποτέλεσμα της εργασίας δισεκατομμυρίων ανθρώπων παραμένει στην κατοχή μιας ισχνής μειοψηφίας εκμεταλλευτών.
Η μοναδική πραγματική εναλλακτική λύση για την ανθρωπότητα είναι ο σοσιαλισμός που καταργεί αυτή την μεγάλη αντίφαση. Που απελευθερώνει την εργασία από τα δεσμά της εκμετάλλευσης και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για πρόοδο και ευημερία όλων των ανθρώπων. Η κρίση δείχνει ξεκάθαρα ότι ο καπιταλισμός είναι συνώνυμο της βαρβαρότητας και ότι το μέλλον του ανθρώπινου πολιτισμού ταυτίζεται μόνο με τον σοσιαλισμό.
Ως αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών τις οποίες θα αναλύσουμε πιο κάτω, η ένταξη και η ενσωμάτωση των νέων εργαζομένων στην κοινωνία ολοένα και περισσότερο γίνεται δυσκολότερη και πιο προβληματική.
Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση διόγκωσε το πρόβλημα της ανεργίας που αντιμετωπίζουν οι νέοι. Η κατάσταση γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη αφού οι προοπτικές τους να ενταχθούν ή να επανενταχθούν στην εργασία περιορίζονται περισσότερο μετά τις μαζικές απολύσεις εργαζομένων ανά το παγκόσμιο.
Αποδεικνύεται λοιπόν ότι η πιο αποτελεσματική εγγύηση εφαρμογής των αρχών και των νομοθεσιών που υπάρχουν για τους νέους εργαζομένους, είναι η οργάνωση και η εκπροσώπηση τους μέσα από το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα. Μόνο έτσι είναι δυνατό να προστατευτούν και να ενισχυθούν τα εργατικά κεκτημένα και δικαιώματα, και να διασφαλιστεί η ισότιμη μεταχείριση όλων των εργαζομένων στην πράξη και να αποφεύγεται η εκμετάλλευση της εργατικής τους δύναμης από τους εργοδότες.
Γι’ αυτό θεωρούμε ότι η συνδικαλιστική και η κοινωνική προστασία, η οργάνωση και η συμμετοχή στην κοινωνική δράση με διεκδίκηση των δικαιωμάτων, αποτελεί την πλέον αποτελεσματική ασπίδα των νέων.
Πως το επιτυγχάνουμε τούτο;
Πρώτα είναι χρήσιμο να το δούμε από την οπτική των εργασιακών σχέσεων, συνδέοντας το με το πως επιδρούν οι εξελίξεις αυτές στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γενικότερα ο νεοφιλελευθερισμός σαν κοινωνική και οικονομική φιλοσοφία. Καταρχήν όρος εργαζόμενος έχει διευρυνθεί πλέον πάρα πολύ όπως και έχει διαφοροποιηθεί και η σύνθεση της εργατικής τάξης. Στο παρελθών η εργατική τάξη ήταν ταυτισμένη με τα χειρονακτικά επαγγέλματα αφού η ΄διανόηση΄με την αστική έννοια του όρου, οι απόφοιτοι ανώτερων σχολών κλπ σε παλαιότερα χρόνια ήταν προνόμιο της αστικής τάξης. Σήμερα αυτό δεν υφίσταται και συνακόλουθα, η ανώτατη εκπαίδευση παράγει εργαζόμενους οι οποίοι θα μπουν στην διαδικασία της παραγωγής με τους όρους και με τις συνθήκες που υπάρχουν στην αγορά εργασίας, όπως όλοι οι μισθωτοί, όπως η υπόλοιπη εργατική τάξη σε τελική ανάλυση.
Θα ήταν καλό σε αυτό το σημείο, να προσπαθήσουμε να δώσουμε και ένα ορισμό «τι είναι οι εργασιακές σχέσεις»; Τι εννοούμε όταν λέμε «εργασιακές σχέσεις σε μια χώρα». Με απλά λόγια είναι οι σχέσεις εργοδοτών και εργοδοτουμένων, με μαρξιστικούς όρους η σχέση της αστικής τάξης με την εργατική τάξη όσον αφορά την καθημερινή σχέση που διαμορφώνεται στον χώρο εργασίας. Ρυθμίζεται ή ισορροπεί καλύτερα στην βάση κανόνων γραπτών ή άγραφων είτε είναι νομοθεσία, είτε συμφωνία, είτε θεσμοί. Όλο τούτο το σύστημα κανόνων γραμμένων ή όχι μπορεί να πει κάποιος ότι αποτελεί αυτό που ονομάζουμε εργασιακές σχέσεις . Αυτό το σύστημα δεν είναι σε όλες τις χώρες το ίδιο, διότι είναι ένα σύστημα που διαμορφώνεται στην πορεία του χρόνου σύμφωνα με τους συσχετισμούς δυνάμεων αλλά και τις ιστορικές συνθήκες . Είναι ένα σύστημα που αποτελεί αντικείμενο ταξικής αναμέτρησης σε τελευταία ανάλυση αφού πίσω του έχει την σύγκρουση των κοινωνικών συμφερόντων ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους εργοδότες. Ανάμεσα δηλαδή στην εργατική τάξη και την αστική τάξη.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια επίμονη προσπάθεια από κάποιους θεωρητικούς και απολογητές του συστήματος να πείσουν ότι δεν υπάρχουν σήμερα αντικρουόμενα συμφέροντα και χρησιμοποιούν μια λογική και μια επιχειρηματολογία που θέλει τους εργαζόμενους περίπου ως μετόχους, συνεταίρους και συνεργάτες του κεφαλαίου. Η μεγάλη αντίφαση βρίσκεται στο γεγονός ότι αν οι όροι εργασίας των εργαζομένων γίνονται καλύτεροι, στην συνείδηση των εργοδοτών αυτό σημαίνει μείωση και περιορισμό των κερδών τους. Αυτή είναι η αντίθεση που εξ΄αντικειμένου υπάρχει έμφυτη στο ίδιο το σύστημα, αντίθεση που στον καπιταλισμό, είναι εκεί και υπάρχει.
Βέβαια, οι ραγδαίες εξελίξεις, επιβολή σκληρών μνημονίων σε μια σειρά από χώρες, άλλαξαν την ατζέντα.
Η βίαιη καταστολή κινητοποιήσεων – πλαστικές σφαίρες στην Ισπανία – Έντονη βία στην Ελλάδα – δολοφονίες απεργών στην Ν. Αφρική, είναι η μια πτυχή.
Η άλλη, είναι ο νομικός περιορισμός και η ποινικοποίηση του δικαιώματος της απεργίας, που πλέον παίρνει μορφή χιονοστιβάδας.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος, είναι η στοχοποίηση του Συνδικαλιστικού κινήματος από δυνάμεις της συντήρησης και ΜΜΕ. Απαξιώνουν το κίνημα στοχοποιούν ακόμα και την ηγεσία του.
Ο πρόεδρος της Κύπρου σε συνεργασία με τις Συντεχνίες που μας έφεραν την οικονομική καταστροφή στην Κύπρο έλεγε ο Νικόλας Παπαδόπουλος.
Η οικονομία καταστράφηκε και ο Πρόεδρος κάμνει οικονομική πολιτική με τον Κυρίτση έλεγε ο Αβέρωφ Νεοφύτου.
Συντρόφισσες/φοι
Στο δικό μας σύστημα εργασιακών σχέσεων, στο κυπριακό, το πιο καθοριστικό στοιχείο, η ραχοκοκαλιά του συστήματος, είναι η συλλογική διαπραγμάτευση και η συλλογική σύμβαση.
Τι σημαίνει συλλογική διαπραγμάτευση; Σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι αντί να διαπραγματεύονται τους όρους και τις συνθήκες της απασχόλησης ο καθένας ξεχωριστά, να διαπραγματεύονται συλλογικά με την καθοδήγηση των συνδικάτων. Με αυτό τον τρόπο η διαπραγματευτική δύναμη και ισχύς που αποκτούν είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη από εκείνη που θα είχαν αν διαπραγματευτούν ο καθένας μόνος του τους όρους και τις συνθήκες της απασχόλησης τους.
Ό καπιταλισμός εμφανίζεται ουσιαστικά την ώρα που η εργασία των ανθρώπων γίνετε εμπόρευμα, πουλιέται και αγοράζεται, αποκτά τιμή. Το κέρδος του εργοδότη προέρχεται ακριβώς από το γεγονός ότ μπορεί να αγοράζει την εργατική δύναμη σε μια τιμή η οποία να είναι λιγότερη από την αξία που παράγει και με αυτό τον τρόπο μπορεί να συσσωρεύει κέρδος. Οι εργαζόμενοι δηλαδή, να διαθέτουν τα χέρια τους, το μυαλό τους και τίποτα άλλο. Αν πάει μόνος του ένας εργαζόμενος πόση δύναμη διαπραγμάτευσης έχει για να διαπραγματευτεί τους όρους απασχόλησης του.
Είναι για αυτό που οι εργαζόμενοι, οργανώνονται ενώνονται και με αυτό τον τρόπο η διαπραγματευτική τους ικανότητα αποκτά μεγαλύτερη δύναμη και είναι σε θέση να επιβάλει στην ώρα της διαπραγμάτευσης καλύτερους όρους απασχόλησης και εργασίας, να ανεβάσουν δηλαδή με λίγα λόγια την τιμή της εργατικής δύναμης.
Στον τόπο μας έχουμε ίσως ένα από τα καλύτερα μοντέλα από αυτή την άποψη εργασιακών σχέσεων. Γιατί ακριβώς η διαπραγμάτευση των όρων απασχόλησης είναι ελεύθερη, γίνεται μεταξύ των εργοδοτών και των εργαζομένων απευθείας με την μεσολάβηση του συνδικάτων, είναι δηλαδή διαπραγμάτευση που δεν γίνεται ατομικά αλλά γίνεται συλλογικά.
Το πλεονέκτημα της συλλογικής σύμβασης και της συλλογικής διαπραγμάτευσης σε σχέση με άλλα συστήματα εργασιακών σχέσεων, που οι όροι και οι συνθήκες απασχόλησης καθορίζονται περισσότερο από νομοθεσίες, είναι ότι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι έχουν στα χέρια τους απευθείας την δυνατότητα να διαπραγματευτούν τους όρους της απασχόλησης τους. Βεβαίως είναι πλεονέκτημα αυτό το πράγμα υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν δυνατά συνδικάτα, με ψηλό ποσοστό οργάνωσης. Συνδικάτα που έχουν μαχητικότητα και ταξική φυσιογνωμία. Διότι εάν είναι ελεύθερη συλλογική διαπραγμάτευση και τα συνδικάτα είναι αδύνατα ή δεν έχουν ταξικό προσανατολισμό και χαρακτήρα, τότε ασφαλώς η θέση και οι δυνατότητες των εργαζομένων επιδεινώνονται.
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΗΜΕΡΑ – ΤΙ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ – ΤΙ ΠΕΤΥΧΑΜΕ (δικαίωμα οργάνωσης – έργα του δημοσίου)
Εμείς πετύχαμε αυτό το σύστημα εργασιακών σχέσεων που να βασίζεται στην ελεύθερη διαπραγμάτευση, σαν αποτέλεσμα πολύ σκληρών μακρόχρονων αιματηρών απεργιακών αγώνων. Επικεφαλείς αυτών των αγώνων, στην πρώτη γραμμή, ήταν οι μεταλλωρύχοι, με τους μεγάλους αγώνες του 48, οι οικοδόμοι, οι κυβερνητικοί εργάτες. Αυτές οι κατηγορίες ήταν οι μαζικές κατηγορίες εργαζομένων που υπήρχαν την εποχή εκείνη, γιατί δεν υπήρχαν τότε υπηρεσίες, εμπόριο ή καταστήματα ή γραφεία. Μέσα λοιπόν από αυτούς τους αγώνες αρχίζει πλέον να κυριαρχεί ο καθορισμός των όρων απασχόλησης μέσα από συλλογικές συμβάσεις.
Οι συλλογικές συμβάσεις τι είναι; Είναι συμφωνίες που καθορίζουν τους βασικούς όρους απασχόλησης των εργαζομένων. Πως διαμορφώνονται δηλαδή οι μισθοί και τα παρεμφερή ωφελήματα, ταμεία προνοίας, ταμεία υγείας, τα ωράρια, και ο τρόπος πληρωμής ή ο τρόπος αποζημίωσης πέραν του ωραρίου, τις άδειες με απολαβές, την ΑΤΑ που είναι μοναδική στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωση, όπου αυτόματα οι μισθοί αναπροσαρμόζονται κάθε εξάμηνο. Περιλαμβάνουν επίσης ρυθμίσεις οι συλλογικές συμβάσεις που προστατεύουν τους εργαζόμενους από απολύσεις ή από αυθαιρεσίες που μπορεί να γίνονται από τους εργοδότες τους.
Όσο αφορά την διαδικασία της διαπραγμάτευσης, τον τρόπο δηλαδή που η διαπραγμάτευση γίνεται, υπάρχουν κανόνες. Αυτοί οι κανόνες είναι γραμμένοι, συνοψίζονται στον κώδικα βιομηχανικών σχέσεων. Ο Κώδικας Βιομηχανικών Σχέσεων δεν είναι νομοθεσία δεν έχει νομική ισχύ. Είναι μια κοινωνική συμφωνία που έγινε μεταξύ των εργοδοτών και των εργαζομένων, των εργοδοτικών συνδέσμων και των συντεχνιών και προσυπογράφτηκε και από την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση σε τούτο το σύστημα παίζει ρόλο του μεσολαβητή, του τρίτου που παρεμβαίνει και βοηθά να επιλύονται οι διαφορές και τούτος ο κώδικας γίνεται εθελοντικά αποδεκτός ως διαδικασία για να αντιμετωπίζονται οι διαφορές.
Θεώρησα σωστό να κάμω αυτή την τοποθέτηση για να είναι έτσι πιο κατανοητό το πώς λειτουργούν τα πράγματα στην ταξική πάλη, στο οικονομικό επίπεδο.
Στις σύγχρονες συνθήκες, δυστυχώς, η κυρίαρχη, οικονομική και κοινωνική πολιτική που υπάρχει σήμερα στο κόσμο και στην Ευρώπη είναι η νεοφιλελεύθερη προσέγγιση, ο νεοφιλελευθερισμός. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν είναι ένα αφηρημένο και γενικό θεωρητικό σύστημα. Είναι αντίληψη, προσέγγιση, φιλοσοφία η οποία τείνει να επαναφέρει στις σημερινές συνθήκες δεδομένα και πραγματικότητες οι οποίες υπήρχαν στον καπιταλισμό στα αρχικά του στάδια, πριν δηλαδή οι εργαζόμενοι να οργανωθούν, να κερδίσουν δικαιώματα, να δημιουργηθούν εργασιακές σχέσεις. Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί ο συσχετισμός δυνάμεων τα τελευταία χρόνια σε Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο επίπεδο είναι αρνητικός και η αστική τάξη μέσα από αυτή την νεοφιλελεύθερη προσέγγιση κάμνει την αντεπίθεση της.
Πως εκφράζεται στο νεοφιλελευθερισμό, στην νεοφιλελεύθερη προσέγγιση αυτή η προσπάθεια; Το πρώτο πράγμα είναι η προσπάθεια για προώθηση μορφών απασχόλησης, οι οποίες να υποσκάπτουν την σταθερότητα της εργασίας. Να προωθούν δηλαδή την λεγόμενη ελαστικοποίηση της εργασίας. Τέτοιες μορφές απασχόλησης όπως πχ. η εργασία με το κομμάτι, η part time εργασία, η εργασία με την ώρα, η εποχιακή εργασία, το λεγόμενο out source, η υπεργολαβία, η αντικατάσταση σταθερής και μόνιμης εργασίας με λεγόμενη εργασία από εξωτερικές πηγές, η οποία λεγόμενη εργασία από εξωτερικές πηγές είναι συνήθως πιο φτηνή και απροστάτευτη, αυτές είναι οι λεγόμενες ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Στο νεοφιλελευθερισμό όμως, δεν υπάρχει εξέλιξη μόνο στην ουσία των μεθόδων, υπάρχει και εξέλιξη και στον τρόπο που παρουσιάζονται. Αυτές οι μέθοδοι, συνήθως ντύνονται με ωραίες λέξεις και παίρνουν το πιο ωραίο περιτύλιγμα, ευελιξία, ελευθερία της αγοράς, φιλελευθεροποίηση, flexicurity, ανταγωνιστικότητα. Όλα αυτά βέβαια, σε τελική ανάλυση εκείνο που στοχεύουν είναι να κτυπήσουν την μονιμότητα και την σταθερότητα της εργασίας και αυτό γιατί η μονιμότητα και σταθερότητα της εργασίας συνήθως συνοδεύεται και από συλλογική δυνατότητα διαπραγμάτευσης, από οργάνωση. Εργασία που δεν είναι σταθερή, που δεν είναι μόνιμη σπάνια μπορεί να είναι και οργανωμένη και να έχει την δυνατότητα διεκδίκησης.
Η προσπάθεια που γίνεται είναι να κυριαρχήσει ως αντίληψη, ότι πέρασε η εποχή της ταξικής αναμέτρησης, της σύγκρουσης, της απεργίας ως μέσου υπεράσπισης των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των εργαζομένων. Οι αγώνες των εργαζομένων να θεωρούνται «παράνομοι» όχι κατά ανάγκη με την νομική έννοια (παρόλο που όπως θα δούμε γίνετε και αυτό), αλλά ότι είναι έξω από τα πλαίσια και τους θεσμούς εργασιακών σχέσεων που ισχύουν στην Ευρώπη.
Το άλλο στοιχείο που υπάρχει έντονο στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η υιοθέτηση πολιτικών που σπρώχνουν σε αύξηση των ορίων αφυπηρέτησης. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει να μεγαλώσει όσο γίνεται περισσότερο η προσφορά εργασίας, για να είναι έτσι πιο εύκολο η τιμή της να είναι χαμηλή. Αυτό το πράγμα προωθείται και παρουσιάζεται σαν εναλλακτική επιλογή για να σωθούν υποτίθεται τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Αυτό, σε συνδυασμό με τις ευελιξίες οδηγούν τα πράγματα σε εργασιακό μεσαίωνα. Για να γίνει πιο κατανοητή η λογική που βρίσκεται πίσω από τούτη την προσπάθεια είναι π.χ αν έχουμε δουλειά για 500 άτομα αλλά είμαστε 550, την δουλειά των 500 να την κατανέμουμε στους 550 και τα εισοδήματα των 500 να τα κατανέμουμε και στους 550.
Τώρα όσο αφορά εμάς, πως αντιμετωπίζουμε την κατάσταση, ποια δεδομένα έχουμε σήμερα στην Κύπρο.
Αναμφίβολα, στον τομέα των εργασιακών σχέσεων σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και πιέσεων τα πράγματα για το συνδικαλιστικό κίνημα δεν είναι εύκολα. Είναι πιο εύκολα όταν υπάρχει ζήτηση εργασίας, όταν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη. Εκεί η διαπραγματευτική θέση του εργαζόμενου γίνεται πιο ισχυρή και οι πιέσεις είναι λιγότερες. Είναι όμως σε τέτοιες συνθήκες όπως τις σημερινές που αναδεικνύεται η αξία της οργάνωσης. Αξίζει να σκεφτούμε λίγο τι θα γινόταν στην Κύπρο αυτή την στιγμή που μιλούμε εάν δεν υπήρχε ισχυρό συνδικαλιστικό κίνημα και ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις στους μισθούς, στα ωράρια στην ΑΤΑ κ.λ.π..
Ιδιαίτερα ανησυχητικά για μας είναι τα κρούσματα που παρουσιάζονται στον τομέα της καταστρατήγησης των συλλογικών συμβάσεων και της άρνησης πολλών εργοδοτών να αποδεκτούν στην πράξη το δικαίωμα των εργαζομένων για οργάνωση. Τα φαινόμενα αυτά εντείνονται λόγω και των νέων συνθηκών που έχει δημιουργήσει η ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων στα πλαίσια της Ε.Ε.
Από την πλευρά μας, είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε με όλα τα μέσα τις συλλογικές συμβάσεις και ιδιαίτερα την εφαρμογή τους για όλους τους εργαζόμενους, κύπριους και μετανάστες. Μας ανησυχεί σοβαρά ότι πληθαίνουν συνεχώς οι χώροι εργασίας που συνυπάρχουν εργαζόμενοι που καλύπτονται από την σύμβαση και ταυτόχρονα κάποιοι που καλύπτονται από προσωπικές συμφωνίες έξω από την σύμβαση και πολλές φορές έξω και από το νόμο.
Έστω και αν αυτό αφορά συνήθως μετανάστες που δεν γνωρίζουν την κατάσταση και είναι ευάλωτοι στις πιέσεις λόγω της ανάγκης τους, το φαινόμενο αυτό οφείλουμε να το σταματήσουμε. Εκεί που λειτουργεί η σύμβαση, εκεί θα πρέπει να λειτουργεί μόνο η σύμβαση για όλους. Είμαστε αποφασισμένοι να αντισταθούμε και να αντιμετωπίσουμε με αποφασιστικότητα τις προσπάθειες από πλευράς των εργοδοτών για απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων στη χώρα μας.
Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο σ’αυτό τον αγώνα θα είναι η ικανότητα μας να αφομοιώνουμε τους μη κύπριους εργαζόμενους. Να τους οργανώνουμε στις Συντεχνίες μας, να τους προστατεύουμε από την εκμετάλλευση, να αποτρέπουμε την χρησιμοποίηση τους ως φτηνό εργατικό δυναμικό. Να τους μετατρέπουμε σε συναγωνιστές, όπως αντικειμενικά είναι η θέση τους ως εργαζόμενοι. Μόνο με την ενότητα όλων των εργαζομένων, κυπρίων και ξένων, μπορεί να δοθεί απάντηση στην εκμετάλλευση και την προσπάθεια για απορρύθμιση της εργασίας.
Την ίδια ώρα, αυτό το πλεονέκτημα που νομίζουν ότι απόκτησαν οι εργοδότες, την εκμετάλλευση των Μεταναστών όχι μόνο ως φτηνή εργατική δύναμη, αλλά και για να υποσκάπτουν την οργανωτική δυνατότητα των Συνδικάτων είμαστε αποφασισμένοι να την πατάξουμε.
Το άλλο στοιχείο ασφαλώς που πρέπει να διακρίνει την προσπάθεια είναι ο αγώνας για την οργάνωση των εργαζομένων διευρύνοντας τον όρο εργατική τάξη με τα σύγχρονα δεδομένα όπως τα είπα στην αρχή και βέβαια η μάχη συνεχώς να διατηρείτε το κίνημα των εργαζομένων μαχητικό, διεκδικητικό, αποφασιστικό, κάτι που δεν είναι εύκολο στις σημερινές συνθήκες γιατί οι επιδράσεις που δέχονται οι εργαζόμενοι από το σύστημα παραπληροφόρησης είναι πάρα πολύ μεγάλη και όπως εσείς εκτιμάται ότι στο χώρο της νεολαίας έχουμε προβλήματα, έτσι και στον χώρο των εργαζομένων.
Μιλώντας για παραπληροφόρηση θέλω να κάνω μια αναφορά και για αυτά που συμβαίνουν σε σχέση με τους Μετανάστες αλλά και τους Δημόσιους υπάλληλους. Πίσω από τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, πίσω από τον φασισμό, πρέπει να διακρίνουμε και τον ταξικό χαρακτήρα αυτής της επίθεσης η οποία συνεπικουρείται και από την πλειοψηφία των ΜΜΕ. Πίσω από όλα αυτά κρύβεται και μια προσπάθεια συσκότισης και αποπροσανατολισμού των εργαζομένων από την πηγή των όποιων προβλημάτων τους. Επιχειρούν να εμπεδώσουν δηλαδή ότι π.χ τα προβλήματα που έχει ο Οικοδόμος οφείλονται στους ξένους που του τρών το ψωμί του, στο Δημόσιο Υπάλληλο που είναι χαρραμοφάης και ζεί παρασιτικά εις βάρος της κοινωνίας. Φταίνε λοιπόν αυτοί και όχι αυτός που απομυζεί τον ιδρώτα, πολλές φορές και το αίμα του, για να στοιβάζει και να πλουτίζει.
Βέβαια οφείλω να πω ότι ναι, υπάρχουν προβλήματα, υπάρχουν ενδεχομένως και αδυναμίες, αλλά αν αξιολογήσουμε τι έχουμε πετύχει συγκριτικά με το τι έγινε στον υπόλοιπό κόσμο τα τελευταία χρόνια αποτελούν πραγματικά επιτεύγματα. Κάναμε σημαντικές τομές στην δουλειά μας, εκσυγχρονίσαμε τις δομές μας, δημιουργήσαμε Συντεχνία στον τομέα των υπηρεσιών που κύρια εργάζονται νέοι άνθρωποι με εξαιρετικά αποτελέσματα, διευρύναμε τις παροχές προς τα μέλη μας, δημιουργήσαμε ή ενισχύσαμε τα εξειδικευμένα γραφεία που βοηθούν την δράση μας όπως των Γυναικών, της Νεολαίας, των Μεταναστών. Δημιουργήσαμε το ΙΝΕΚ – ΠΕΟ που συνιστά καινοτομία για τα δεδομένα της Κύπρου. Προσαρμόσαμε την δράση μας στις νέες συνθήκες και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, την ώρα που σε όλο τον κόσμο τα Συνδικάτα περνούν κρίση, ακόμα και σε χώρες με συνδικαλιστική παράδοση η οργανωτικότητα έφτασε στα όρια της απαξίωσης, μιλούμε για μονοψήφιους αριθμούς, η ΠΕΟ έχει αυξήσει τα μέλη της πέραν του 30% τα προηγούμενα 10 χρόνια, ενώ τα δύο τελευταία χρόνια παρά τους αρνητικούς συσχετισμούς, διατηρούμε τις δυνάμεις μας.
Το τελευταίο είναι η σταθερή μας προσπάθεια να μην μετατραπεί το σύστημα σε σύστημα νομοθετικών ρυθμίσεων αλλά να παραμένει σύστημα που στηρίζεται στην ελεύθερη συλλογική διαπραγμάτευση και στην δύναμη του συνδικάτου και της οργανωμένης πάλης των εργαζομένων. Εκεί και όπου οι εργαζόμενοι εκχώρησαν την δύναμη τους σε νόμους η θέση τους επιδεινώθηκε σε μεγάλο βαθμό. Εμείς θέλουμε την νομοθεσία να λειτουργά επικουρικά και όχι ως μέσο διαμόρφωσης όρων εργοδότησης.
Καταλήγοντας τονίζω ότι έχουμε πλήρη συνείδηση των υποχρεώσεων μας απέναντι στη νέα γενιά. Έχοντας μαζί μας και τους ίδιους τους νέους στη δουλειά και στους αγώνες, είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις όχι μόνο για να καταφέρουμε να προστατεύσουμε αυτά που έχουμε κερδίσει με σκληρούς πολύχρονους αγώνες, αλλά και για να δρομολογήσουμε νέες διεκδικήσεις και νέες επιτυχίες. Για να κερδίσουμε πολλά ακόμα από αυτά που δικαιούμαστε.
Δεν θα μπορούσα να κλείσω την εισήγηση μου χωρίς να αναφερθώ στις τρέχουσες εξελίξεις.
Η παρουσία της τρόικα στην Κύπρο είναι βέβαια αρνητική εξέλιξη. Αρνητική, αλλά δυστυχώς αναπόφευκτη.
Η εμπειρία από τις χώρες που ήδη έχουν υπαχθεί σε μνημόνια, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας ως προς τις προθέσεις τους.
Ήδη αυτό αποδεικνύεται από τις προτάσεις που υπόβαλαν.
Το Γ.Σ της ΠΕΟ αξιολόγηση της κατάσταση και ξεκαθάρισε ότι απορρίπτουμε κατηγορηματικά μέτρα που θα ακυρώνουν κατακτήσεις που κερδήθηκαν με πολύχρονους αγώνες και που θα πλήξουν καίρια το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων και του λαού, όπως είναι η κατάργηση της ΑΤΑ, η αύξηση στα όρια αφυπηρέτησης, η μείωση στους κατώτατους μισθούς, το ξεπούλημα στο ιδιωτικό κεφάλαιο οργανισμών κοινής ωφέλειας, η δραματική συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, η αφαίρεση του 13ου μισθού κ αι η αποδόμηση των εργασιακών σχέσεων.
Ταυτόχρονα το Γ.Σ κάλεσε σε ενότητα δράσης και ετοιμότητα για μαζικές κινητοποιήσεις αν χρειαστεί, για υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας.
Έχουμε βέβαια στη Κύπρο, ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα.
Δίνουμε τις μάχες μας όχι σε σύγκρουση με την Κυβέρνηση, αλλά από κοινού. Από το ίδιο χαράκωμα. Αυτό το πλεονέκτημα φάνηκε πιο έντονα στις συνθήκες που δημιούργησε η κρίση. Ο καθένας μπορεί να φανταστεί πια θα ήταν η θέση των εργαζομένων, αν στην εξουσία βρίσκονταν αυτοί, οι οποίοι στην πράξη θα εφάρμοζαν τις απαιτήσεις της Τρόικας, πριν καν της ζητηθούν, αφού αυτή είναι η φύση και η φιλοσοφία τους. Αυτοί που καλούσαν εδώ και 2 χρόνια την τρόικα να έρθει. Που φωνάζουν γιατί αργούμε. Αυτοί που σήμερα μεταμορφώνονται γιατί θεωρούν ότι η Τρόικα θα κάνει για λογαριασμό τους την βρώμικη δουλειά.
Η απάντηση μας πρέπει να είναι βροντερή.
Στηρίζοντας την Κυβέρνηση σε αυτή την δύσκολη διαπραγμάτευση.
Συμμετέχοντας μαζικά σε καλέσματα του Συνδικαλιστικού κινήματος, για μαζικές – μαχητικές κινητοποιήσεις.
Με σκληρή δουλειά, όπως μόνο εμείς ξέρουμε, να φράξουμε τον δρόμο στην αμαρτωλή δεξιά και ακροδεξιά, στηρίζοντας με όλες μας τις δυνάμεις Σταύρο Μαλά.
Συντρόφισσες/φοι
Η ΠΕΟ δεν θα είναι απλά δίπλα σας, θα είναι σταθερός σύμμαχος και συμπαραστάτης στους αγώνες σας. Είναι η ώρα που πρέπει να συντονίσουμε ακόμα πιο πολύ την δράση μας για το κοινό καλό. Να οργανώσουμε και στην ΕΔΟΝ και στην ΠΕΟ τους νέους εργαζόμενους και να συνεχίσουμε να βλέπουμε μπροστά με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.
Λευκωσία
27 Σεπτεμβρίου 2012