Του Δημήτρη Στρατή
Μέλος Συντακτικής «Ν»
Μέλος Εκτελεστικού Συμβουλίου ΕΔΟΝ
Ένας ξυλοδαρμός που έγινε δημόσια θέα χωρίς να μας διδάξει τίποτε για το μέλλον
Κάποιοι μαθητές ανέβασαν στους προσωπικούς τους λογαριασμούς στο facebook κάποια βίντεο από ένα περιστατικό ξυλοδαρμού μαθήτριας στο σχολείο. Το γεγονός αυτό έγινε αντικείμενο συζήτησης κυρίως στο διαδίκτυο ανάμεσα σε διάφορους χρήστες. Το γεγονός αυτό αναστάτωσε την Κυπριακή κοινωνία, όχι γιατί το αναπαρήγαγαν τα παραδοσιακά μέσα (τηλεόραση, εφημερίδες, ραδιόφωνο), αλλά διότι το βίντεο του ξυλοδαρμού κοινοποιήθηκε από χιλιάδες χρήστες μέσα σε μερικές μόνο ώρες.
Αρκετές έρευνες δείχνουν πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτελούν μέσο ενημέρωσης όλο και για περισσότερους ανθρώπους. Άλλες έρευνες στον χώρο των Μέσων, δείχνουν πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν την ικανότητα να αναδεικνύουν θέματα τα οποία πολλές φορές παρέμεναν άγνωστα ή δεν είχαν την απαραίτητη προβολή στο παρελθόν.
Όλα για τα κλίκς
Τα παραδοσιακά μέσα και κυρίως η τηλεόραση, στην προσπάθεια τους να κερδίσουν τηλεθέαση ή κάποια κλικς δεν δίστασαν να προβάλουν με ακάλυπτα πρόσωπα το επίμαχο βίντεο. Το γεγονός αυτό ανάγκασε την αρχή Ραδιοτηλεόρασης να εκδώσει ανακοίνωση για να επιστήσει την προσοχή σε βασικούς κανονισμούς του νόμου περί Ρδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Κανονισμών:
Όπως ανέφερε με ανακοίνωση της η Αρχή θεωρεί πολύ σοβαρό το θέμα της προστασίας ανηλίκων με την αποφυγή δημοσιοποίησης ονομάτων και / ή άλλων πληροφοριών που να οδηγούν στην αποκάλυψη της ταυτότητάς τους. Αναμένει, πρόσθεσε, από όλους τους οργανισμούς πως θα επιδείξουν την ανάλογη σοβαρότητα αναφορικά με το θέμα αυτό, σε σχέση με την προαναφερθείσα υπόθεση.
Οι οργανισμοί, σύμφωνα με την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, έχουν την αποκλειστική ευθύνη του περιεχομένου των ρεπορτάζ που μεταδίδουν στα Δελτία Ειδήσεών τους, καθώς και στα υπόλοιπα προγράμματα και συνεπώς καλούνται όπως λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, ούτως ώστε αυτά να πληρούν τις πρόνοιες της Νομοθεσίας.
Τα παραδοσιακά μέσα αρκέστηκαν στην ωμή καταγραφή των γεγονότων, χωρίς να αναζητούν τις αιτίες, χωρίς την άποψη εμπειρογνωμόνων που θα μπορούσαν να προτείνουν λύση σε ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα. Το κυνήγι του εύκολου κέρδους, δεν αφήνει τα μέσα να σεβαστούν το γεγονός ότι αφορά ανήλικα άτομα. Την ίδια ώρα, δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με τις υποδομές και τα συστήματα εκπαίδευσης που έχουν τεράστια ελλείματα. Πολύ λίγο ως καθόλου έγιναν αναφορές για το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας, κατάργησε τις ώρες για ειδική εκπαίδευση, οι ώρες δηλαδή που οι δάσκαλοι και καθηγητές είχαν την ευκαιρία να ασχοληθούν με τις εκπαιδευτικές και άλλες αδυναμίες των παιδιών. Πολύ λίγα μέσα ασχολήθηκαν σοβαρά με τα ζητήματα της νεανικής παραβατικότητας, των κοινωνικών ανισοτήτων που υπάρχουν εντός των δημοσίων σχολείων. Πολύ λίγα Μέσα ασχολήθηκαν με το ρατσισμό που είναι επίσης διάχυτος στα σχολεία.
Σχολεία = καθρέφτης κοινωνίας
Κυρίως όμως, η ωμή και υποχρεωτικά γρήγορη καταγραφή των γεγονότων, δεν επέτρεψε στα μέσα αλλά και στους περισσότερους δημοσιογράφους να αναλύσουν σε βάθος ένα φαινόμενο με βάση την αρχή ότι οι χώροι εκπαίδευσης είναι ο καθρέφτης του συνόλου της κοινωνίας.
Ένα πλήθος μαθητών παρακολουθούσε για ώρα σαν θέαμα τον ξυλοδαρμό μιας συμμαθήτριας τους. Κανένας δεν ένοιωσε την ανάγκη να διακόψει τον καυγά. Ο ατομικισμός και η ιδιοτέλεια στοιχεία που είναι διάχυτα στην Κυπριακή κοινωνία, δεν αφήνουν ανεπηρέαστη την νέα γενιά.
Τα αντανακλαστικά της Κυπριακής κοινωνίας, φάνηκαν ακόμα και από την όλη συζήτηση στο facebook. Αρκετοί χρήστες, ανάρτησαν στον λογαριασμό τους την προσωπική τους άποψη γύρω από το θέμα. Την ίδια ώρα ωστόσο αρκετοί χρήστες (κυρίως μικρής ηλικίας), έτρεξαν να γράψουν επικριτικά σχόλια ή ακόμα και βρισιές κάτω από το προφίλ της κοπέλας που έδειρε τη συμμαθήτρια της. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα που δημιούργησαν τα μέσα, αλλά και το περιεχόμενο του ιδίου του βίντεο όξυναν το θυμό σε μια κοινωνία που ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια επιδίδεται στον κανιβαλισμό και την ανθρωποφαγία. Ίσως πολύ λίγοι σκέφτηκαν ότι στην ουσία ασκήθηκε σε βάρος της κοπέλας που έδειρε, μια ανάλογη ψυχολογική βία. Τα μέσα ενημέρωσης με την πλαισίωση που είχαν και τον τρόπο που προέβαλαν το θέμα, δεν ανησύχησαν για το γεγονός ότι υπάρχει ο κίνδυνος να στιγματίσουν και να τραυματίσουν ανεπανόρθωτα άτομα νεαρής ηλικίας.
Το περιστατικό με τον ξυλοδαρμό, δεν είναι απομονωμένο ούτε ειδικό. Αρκετά φαινόμενα βίας συμβαίνουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας καθημερινά στα δημόσια σχολεία. Δυστυχώς το Υπουργείο Παιδείας, παρά τον «συγκλονισμό» του δεν έχει αλλάξει την φιλοσοφία. Όσο στα σχολεία δεν περνά στην πρώτη γραμμή ο άνθρωπος και οι ανάγκες του, τότε νέα περιστατικά βίας θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χώρα στα σχολεία… ενδεχομένως χωρίς να μαθευτούν ποτέ.