Της Ανθούλας Μενελάου
Μέλος Κ.Σ. ΕΔΟΝ
Επαρχιακή Υπεύθυνη Μαθητικού Τμήματος Λεμεσού
Η Παγκύπρια Ενιαία Οργάνωση Μαθητών, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του κυπριακού μαθητικού κινήματος τα τελευταία 59 χρόνια. Δεν θα μπορούσε να μην είναι η πρωτοπόρα μαθητική κίνηση στον αγώνα για μια εκπαίδευση χωρίς περιορισμούς και αποκλεισμούς. Από την ίδρυση της, η ΠΕΟΜ αγωνιζόταν για να εκσυγχρονιστεί η εκπαίδευση στην Κύπρο και να αποτελέσει πραγματικό κοινωνικό αγαθό, αναφαίρετο δικαίωμα όλων των μαθητών και των μαθητριών.
Όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες, οι οποίοι συντάχτηκαν και συμπορεύτηκαν μαζί με την ΠΕΟΜ, στα πέτρινα εκείνα χρόνια της ίδρυσης της, το 1955, γνώριζαν ότι επιλέγουν το δύσκολο δρόμο. Το δρόμο της ρήξης με το κατεστημένο, μιας και ο τομέας της εκπαίδευσης είναι ο κατεξοχήν χώρος όπου διαχρονικά η άρχουσα τάξη, με τη συμβολή και της εκκλησίας σε πολύ μεγάλο βαθμό, προσπαθεί υποσυνείδητα μέσα από τη δομή και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης να επιβάλλει τις συντηρητικές της ιδέες.
Η πρωτοπόροι ΠΕΟΜίτες και ΠΕΟΜίτισσες, με τους αγώνες τους άφησαν μεγάλη παρακαταθήκη για τους μαθητές της Κύπρου. Ήταν οι μαθητές εκείνοι, οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά, στη μείωση αρχικά, και μετέπειτα πλήρη κατάργηση των διδάκτρων στη Μέση Εκπαίδευση, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, με την απόφαση για δωρεάν εκπαίδευση μέχρι την 3η τάξη γυμνασίου. Άνοιξαν έτσι οι πόρτες σε όλους τους μαθητές της Κύπρου να φοιτούν μαζικά στη δημόσια δημοτική και γυμνασιακή εκπαίδευση, έτσι ώστε η εκπαίδευση να μην αποτελεί προνόμιο των λίγων και εκλεκτών, αλλά να είναι προσβάσιμη σε όλους, πλούσιους και φτωχούς.
Οι αγώνες σε αυτό το σημείο εντείνονται, έτσι ώστε να είναι πλήρως δωρεάν η παιδεία. Επίσης καθοριστικός ήταν ο ρόλος της ΠΕΟΜ, έτσι ώστε να ενδυναμωθεί η επαγγελματική κατάρτιση για να καταπολεμηθεί η ανεργία. Οι αγώνες αυτοί ανέπτυξαν τις τεχνικές σχολές και το σύστημα μαθητείας, κάτι που συνέβαλε αποφασιστικά στην αύξηση των μαθητών.
Η ΠΕΟΜ διαπίστωνε ότι χρειαζόταν να δοθεί μάχη και για αλλαγή των αναχρονιστικών κανονισμών των σχολείων. Το δικαίωμα των μαθητών να εκλέγουν οι ίδιοι τα σώματα που θα τους εκπροσωπούν δεν υπήρχε, αφού τα μαθητικά συμβούλια μέχρι και τη δεκαετία του 1980 διορίζονταν. Μετά από μαχητικές κινητοποιήσεις του προοδευτικού μαθητικού κινήματος, κερδήθηκε και η θεσμική κατοχύρωση των ΕΣΕΜ και της ΠΣΕΜ το 1994.
Στη συνέχεια, η ΠΕΟΜ, με ισχυρή παρουσία και παρέμβαση στα θεσμοθετημένα πλέον σώματα του μαθητικού κινήματος, δίνει μαχητική φωνή στις έγνοιες των μαθητών που προκύπτουν από το αυταρχικό σχολείο. Η ΠΕΟΜ συνεχίζει να διεκδικεί συνεχώς εκσυγχρονισμό των κανονισμών. Κανονισμοί οι οποίοι κάνουν τους εκπαιδευτικούς να δίνουν έμφαση στο περιτύλιγμα και όχι στην ουσία, στο πώς δηλαδή θα διαμορφώνονται άνθρωποι ολοκληρωμένοι, με κριτική άποψη και σκέψη, άνθρωποι που θα μπορούν να ανταποκριθούν στο δύσκολο περιβάλλον που διαμορφώνεται γύρω τους, ειδικότερα μέσα στις σημερινές οικονομικές συνθήκες.
Για να αποφευχθεί ακριβώς το πιο πάνω, η ΠΕΟΜ δίνει τη μάχη για πλήρη κατάργηση της στολής, για ελεύθερο μαθητικό συνδικαλισμό, για ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο, για πάταξη της παραπαιδείας, για εφαρμογή και ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.
Ο αγώνας που έχουμε να δώσουμε ως μαθητικό τμήμα της ΕΔΟΝ, δεν ήταν και δεν θα είναι ποτέ στατικός. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για ανθρωποκεντρική εκπαίδευση, όπου δεν θα υπάρχουν ανισότητες μεταξύ πλούσιων και φτωχών, Κύπριων και ξένων, για μια εκπαίδευση η οποία θα αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, με όποια διαφορετικότητα και αν παρουσιάζονται, για μια εκπαίδευση όπου οι μαθητές θα μπορούν να εκφράζονται και να δρουν ελεύθερα.